Dijital Göz Yorgunluğu Sendromu Nedir? Sürekli Ekranlara Bakan Gözlerimizi Nasıl Dinlendiririz?

Genel Bilgiler: Patoloji ve Mekanizma

COVID-19 dolayısıyla veya bir diğer nedenle eve kapanma sonucunda, alıştığınızın çok üzerinde miktarlarda ekrana ve kağıtlara yakından bakma sonucunda görüş bozukluğunuzun oluştuğundan veya görüşünüzün daha kötüye gittiğinden mi endişeleniyorsunuz? Kesinlikle yalnız değilsiniz. Ama endişelenmeyin! 20-20-20 kuralından yazı tipi boyutunuzu değiştirmeye kadar, bu sorunu çözmenin birçok basit yolu var.

Gözlerimiz pandemide her zaman olduğundan daha çok çalışıyor. İletişimimizin büyük çoğunluğunun sözlü olmayışıyla ve yüzümüzün üçte ikisinin maskelerle örtülmesiyle, ses tonunu, duyguyu ve hatta bireyselliğimizi ifade etme konusunda gözlerimize daha çok güveniyoruz.

Özellikle pandemi sürecinde eğitim, iş hayatı ve hobi aktivitelerinin neredeyse hepsi online platformlara taşındı. Ekran karşısında geçirdiğimiz süre, günlük hayatımızın en az 1/3'ünü oluşturmaya başladı. Durum böyle olunca, ense-boyun ağrıları, kas ve eklem rahatsızlıkları ve özellikle de görme problemleri artış göstermeye başladı. Bu sağlık problemleri literatürde de tanımlanmaya başladı. Bu tanımlardan biri de "Dijital Göz Yorgunluğu Sendromu".

Belirti ve Semptomlar

Dijital göz yorgunluğu sendromu, "bilgisayar, telefon ve tablet kullanımı esnasında veya kullanımının ardından ortaya çıkan bir dizi oküler yüzey sıkıntısı ve görme problemi" olarak tanımlanmaktadır. Hastaların en çok şikayet ettiği sıkıntılar arasında gözlerde yorgunluk, kaşıntı, kızarıklık, kuruluk, yanma, sulanma; bulanık veya çift görme, yavaş odaklanma, renklerin algılanmasında bozulma ve baş ağrısı yer alır.

Bu problemler birçok kişide bu tür ekranların kullanımına bir süre ara verilmesiyle hafiflerken, özellikle altta yatan göz kuruluğu, alerji ve benzeri göz problemleri olan kişilerde mevcut göz hastalığının kötüye gitmesine sebep olarak yaşam kalitesini ve göz sağlığını bozabilir.

Optik Gazete

Teşhis Yöntemleri

Bu hastalık belli birkaç semptomun görülmesinden sonra Dijital Göz Yorgunluğu'na katkıda bulunabilecek görme problemlerini tespit etmek için uzman hekimin yapacağı birtakım testle teşhis edilir. Muayenenin sonucuna bağlı olarak göz doktorunuz ekran başında daha rahat çalışmanıza yardımcı olmak için size bir bilgisayar gözlüğü reçete edebilir.

• Gözlerde yanma hissi
• Gözlerde kızarıklık ve kuruluk
• Göz çevresi ve alında ağırlık hissi
• Bulanık ve çift görme
• Göz kapaklarının ağırlaşması
• Boyun ve baş ağrısı
• Işığa karşı hassasiyet
• Odaklanma zorluğu bu semptomlardandır.

Tedaviler veya İdare Yöntemleri

Ekran başındayken de gözlerimizi korumanın ve dinlendirmenin aslında birkaç basit yolu var.

Mesela 20-20-20 kuralı. Bu kural temelinde çok basit. Ekranla 20 dakika çalıştıktan sonra 20 saniye boyunca yaklaşık 20 fit (6 metre) uzağa bakarak gözlerinizi dinlendirebilirsiniz.

Just Stand

Uzun süre boyunca ekran başında çalışacaksanız kısa molalar verip hem vücut kaslarınızı hem de göz kaslarınızı dinlendirebilirsiniz. Örneğin meyve ve su tüketmek için masanın başından kalkın. Bu molalarda gözlerinizi öncekine göre daha sık kırpacaksınız. Böylelikle göz kuruluğunun önüne geçebilirsiniz.

Bir diğer yapılması gereken yöntem bilgisayarla araya 40-45 santim mesafe koymak. Odaklamayı kolaylaştıracaktır. Böylelikle gözleriniz ve boynunuz daha az zorlanır.

Yapabileceğiniz bir diğer şey de yazı tipi boyutunu artırmak. Küçük ve detaylı görüntüler gözleri daha çok yorar.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Bir de ekran parlaklığınıza dikkat etmelisiniz, parlamalar da gözleri yoruyor. Bu yüzden ekran parlaklığını ayarlayın. Gerekirse renk kontrastını da arttırabilirsiniz.

Görülme Sıklığı ve Dağılımı (Epidemiyoloji)

Haziran 2020'de, Birleşik Krallık'taki profesyonel bir kuruluş olan Optometristler Koleji (İng: "College of Optometrists") tarafından yapılan bir ankette, ankete katılanların %22'sinin karantina sırasında görme bozuklukları yaşadıklarına inandıkları ortaya çıktı. Böyle hissetmeleri de oldukça normal; çünkü maskeleri çıkardıktan sonraki zamanımızın çoğunu, gözlerimizi bir ekrana dikerek geçiriyoruz.

Önlem Yöntemleri

Gün içinde uygun miktarda sıvı alınması, esansiyel yağ asitlerinin ve vitaminlerin dengeli bir şekilde tüketilmesi, uyku düzeninin korunması, altta yatan göz kuruluğu tedavisinin açısından önem arz etmektedir. Ortam ısıtmasının uygun ayarlanması, varsa klima ile havalandırılan ortamlarda gözlerin kurumasının engellenmesi için ortam nemlendiricilerinin kullanılması da alınabilecek önlemler arasında yer alır.

Dijital göz yorgunluğu tedavisinde en önemli basamak göz doktoru tarafından yapılacak detaylı muayene ile kişide başka bir göz probleminin olmadığının ortaya konması, hastanın bilgilendirilmesi ve kişiye özel tedavi yönteminin geliştirilmesiyle olacaktır.