Deprem Sonrası Beslenme: Doğal Afetlerde Beslenme Nasıl Olmalı?
Depremle mücadelede önceden alınmış tedbirler birçok insanın hayatının kurtulmasını sağlamaktadır. Önceden alınması gereken önlemler arasında gıda ve beslenmenin yeri büyüktür. Afet sonrasında yaşanan besin kıtlığı, dezavantajlı bireyler başta olmak üzere tüm afetzedelerde enerji ve besin ögesi yetersizliklerine bağlı sağlık sorunlarının görülmesine neden olmaktadır.
Japonya, Hindistan ve İran gibi diğer deprem ülkelerinde yapılan çalışmalarda afet öncesi gerekli önlemlerin alınmasıyla beslenme eksikliğinin, aneminin, büyüme geriliğinin ve hastalıkların gelişiminin önlenebileceği vurgulanmıştır. Doğal afet sonrasında besin ve su alımının karşılanabilmesi hayati önem taşımaktadır. Bebekler, gebeler ve yaşlılar gibi riskli gruplar beslenme desteğinin sağlanmasında önceliklidir.
Afet sonrası beslenme yönetimiyle ilgili önlemlerin alınması ve özel beslenme durumuna sahip bireyler için (kronik hastalıklar, doğumsal metabolizma hastalıkları, alerjiler vb.) gerekli besinlerin depolanması gibi planlamaların önceden yapılması gerekmektedir.[1]
Deprem Sonrası Gıda Desteği ve Beslenme Yönetimi
Ülkemizde maalesef sık karşılaştığımız bir doğal afet olan deprem sonrasında depremzedelere yeterli enerjinin, besin ögelerinin ve temiz suyun sağlanabilmesi önemlidir. Deprem sonrası gıda yardımının amacı hayatta kalmayı sağlamayı, afetten etkilenen nüfusun yetersiz beslenmesini önlemeyi, beslenme yetersizliği görülen bireylerin tedavilerinin planlanmasını içermelidir. Gıda yardımı için izlenmesi gereken adımlar gerekli olan gıda miktarının tahmin edilmesi, etkilenen nüfusun besin ögesi ihtiyaçlarının hesaplanması, gıda güvenliğinin sağlanarak besin yoluyla hastalık bulaşmasının önlenmesi ve besinlerin depremzedelere zamanında ulaştırılmasıdır.[2]
Beslenme planı afet sonrasındaki ilk 72 saat ve 72 saatten sonrası olarak ayrılmaktadır. İlk 72 saat, erken dönem beslenme hizmetlerini kapsamaktadır. Bu sürede tedariki ve tüketimi kolay, hazır hale getirilmesi için işlem gerekmeyen ve dayanıklılığı yüksek gıdaların sağlanabilmesi gerekmektedir. Bunlar arasında ekmek, kek, sandviç, konserve gıdalar, meyve suyu, zenginleştirilmiş bisküvi ve sıcak içecekler bulunmaktadır. Depremzedelere içerisinde ekmek, peynir, helva, meyve ve su bulunan kumanyalar dağıtılmalıdır. Beslenme hizmetinin amacı bireye hacmi küçük, besin değeri yüksek ve yüksek enerjili gıdaların zamanında ulaştırılmasıdır.[3]
İlk 72 saat sonrası uzun dönem beslenme hizmetlerini kapsamaktadır. Sıcak yemek dağıtımı ve kuru gıda yardımının yapılması planlanmalıdır. Bireyler için günlük 2100 kalori enerji alımı önerilmektedir. Bu enerji nüfusun %20'sinin adölesan ve %56'sının yetişkin olduğu varsayılarak hesaplanmıştır.[4] Hava sıcaklığının 20° altında olduğu afet bölgelerinde gerekli enerji miktarı her 5°'de 100 kalori arttırılmalıdır. Önerilen 2100 kalori enerji için 400 gram tahıl, 60 gram baklagil, 25 gram yağ ve 15 gram şekere ihtiyaç duyulmaktadır. Enerjinin %10-12'si proteinden ve %17'si yağlardan karşılanmalıdır. Afetzedelerin önerilenin altında enerji alması yetersiz beslenme ve enfeksiyon riskini arttırmaktadır. Yeterli ve dengeli beslenme, fiziksel direnci arttırarak hastalık yükünü de azaltmaktadır.[3]
Bebek ve çocukların büyüme ve gelişmeleri için gerekli enerji ve besin ögelerinin alınması afet durumlarında bile aksamadan gerçekleştirilmelidir. Bebekler için önerilen ilk besin anne sütüdür. Afet durumlarında da ilk olarak anne sütü tercih edilmelidir. Anne zarar görmediyse steril koşullar oluşturulmalı ve emzirme sağlanarak devam ettirilmelidir. Anne sütüne ulaşılamadığı durumlarda bebeğin ayına uygun mama ve tamamlayıcı besinlerin verilmesi gerekmektedir. Bebeklerin besin alerjisinin olup olmadığı yakınlarından öğrenilmeli ve bu konuya dikkat edilmelidir. Kronik hastalığı olan yaşlıların çeşitli faktörler nedeniyle hastalıklarında olumsuz gelişmeler yaşanabilmektedir. Yaşlı bireylerin hastalıkları göz önüne alınarak yeterli ve dengeli beslenmelerinin sağlanabilmesi öncelikli konulardandır.[5]
Deprem sonrası beslenme desteğine ilişkin olarak Japonya'da kılavuzlar hazırlanmakta ve afet bölgelerine uzman diyetisyenler görevlendirilmektedir. Ülkemizde de benzeri uygulamaların gerçekleştirilmesi, gerekli toplum sağlığı ve toplum beslenmesi önlemlerinin alınması önerilmektedir.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 16
- 5
- 3
- 2
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- ^ F. Ö. Özcan, et al. (2021). Doğal Afetlerde Gıda Ihtiyaç Durumunun Değerlendirilmesi Ve Beslenme Müdahaleleri: Deprem Örnekleri Açısından Incelenmesi. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, sf: 337-341. | Arşiv Bağlantısı
- ^ PAHO. Food And Nutrition In Disasters - Paho/Who | Pan American Health Organization. Alındığı Tarih: 9 Şubat 2023. Alındığı Yer: PAHO | Arşiv Bağlantısı
- ^ a b S. Doğru, et al. (2020). Planning Food And Nutrition Support In Disaster Situations. Current Perspectives on Health Sciences, sf: 25-34. | Arşiv Bağlantısı
- ^ B. Woodruff, et al. (2002). Anthropometric Assessment Of Nutritional Status In Adolescent Populations In Humanitarian Emergencies. European Journal of Clinical Nutrition, sf: 1108-1118. doi: 10.1038/sj.ejcn.1601456. | Arşiv Bağlantısı
- ^ B. Öney, et al. (2022). Afet Durumlarında Beslenme Hizmetleri. Afet ve Risk Dergisi, sf: 239-246. doi: 10.35341/afet.1058795. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 21/11/2024 14:35:25 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/14014
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.