Burun Şeklimiz Bize Neandertal'lerden Miras Kalmış Olabilir!
- Basın Bildirisi
- Antropoloji
- Bilim Haberciliği
Bu haber 1 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.
Geçtiğimiz günlerde yapılan bir araştırmaya göre, burun şeklimiz Neandertaller'den kalan bir miras olabilir. Neandertaller, yaklaşık 40.000 yıl önce Avrasya'da yaşamış eski bir insan türüdür. Fakat buz devrinde iklimin fazla soğuması ve besinlerin kıtlaşmasından sonra Neandertal insanının beslenme biçimi hayatta kalmalarını olanaksız hale getirmiştir. Modern insan ise kötü iklim koşullarında bile teknoloji sayesinde çevresindeki besin kaynaklarından daha verimli bir şekilde faydalanarak hayatta kalmış ve böylece modern insanın soyu bugüne kadar gelebilmiştir.
Neandertaller'in, Homo Sapiens'lerle melezleştiklerini gösteren sağlam veriler bulunmaktadır. Bu da DNA'larının bir kısmının günümüz insanlarında da bulunduğu anlamına gelir. Bugün bildiğimiz kadarıyla Doğu Asyalılar ve Avrupalılar %2 oranında Neandertal geni taşımaktadır.
Bu genler, bugün vücudumuzun farklı bölgelerinde kendilerini göstermektedir. University College London'da yürütülen bir çalışmada, daha uzun ve kemerli bir buruna yol açan belirli bir genin, atalarımızın dünyanın dört bir yanına göç ederken karşılaştıkları farklı iklim ve ortamlara tepki olarak doğal seçilim yoluyla evrimleşmiş olabileceği öne sürülmüştür.
Çalışmada Latin Amerika, Avrupa, Orta Amerika ve Afrika kökenli 6000'den fazla kişiden alınan veriler kullanıldı. ATF3 olarak adlandırılan bir genom bölgesinde, Yerli Amerikalı ve Doğu Asya kökenli birçok kişinin Neandertaller'den miras kalan bu genetik materyale sahip olduğu bulundu. Fudan Üniversitesi'nden Dr. Qing Li bu konuda şunları söylüyor:
Burunlarımızın şeklinin doğal seçilim tarafından belirlendiği uzun süredir tahmin ediliyor. Burunlarımız soluduğumuz havanın sıcaklığını ve nemini düzenlememize yardımcı olduğundan farklı şekillerdeki burunlar, atalarımızın yaşadığı farklı iklimlere daha uygun olabilir. Bu çalışmada tanımladığımız gen, atalarımız Afrika'dan göç ettiğinde daha soğuk iklimlere adapte olmalarına yardımcı olduğu için Neandertaller'den bize miras kalmış olabilir.
Aynı ekip, 2021 tarihli bir çalışmasında da dudak şeklini etkileyen bir genin eski Denisovalılar'dan miras kaldığını keşfetmişti.
Kısacası, Afrika'dan ayrılıp Avrasya'nın soğuk iklimlerine geçiş yapan atalarımızın doğal seleksiyonla kazandığı burun şekli geni; bizlere bırakmış oldukları miraslardan biridir. Artık aynanın karşısına her geçişinizde burnunuzu basit bir duyu organı olarak değil, binlerce hatta milyonlarca yıldır süregelen bir birikimin meydana getirdiği bir organ olarak düşünebilirsiniz!
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
14
-
10
-
8
-
8
-
6
-
4
-
4
-
3
-
2
-
1
-
1
-
0
- Q. Li, et al. (2023). Automatic Landmarking Identifies New Loci Associated With Face Morphology And Implicates Neanderthal Introgression In Human Nasal Shape. Communications Biology, sf: 1-13. doi: 10.1038/s42003-023-04838-7. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 17/05/2025 15:33:09 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/14644
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
