Kara Deliklerden Beyaz Deliklere: Bir Delik mi Yoksa Bir Geçit mi?
karadeliklerle beyaz deliklerin birbirine bağlı olduğu bir köprü

- Blog Yazısı
Bilinen fizik yasalarına göre, kara deliklerden ışık bile kaçamaz. Kara delikler, uzay-zamanı büken ve merkezlerinde bir tekillik barındıran muazzam kütleçekimsel yapılardır. Mevcut teknolojimizle onları yalnızca dışarıdan gözlemleyebiliyor ve etkilerini inceleyebiliyoruz. Ancak asıl soru şu: Tekillik gerçekten bir son mu, yoksa ötesinde bir şeyler var mı?
Kara delikler sadece kozmik tuzaklar mı, yoksa daha büyük bir kozmik yapıya açılan geçitler olabilirler mi? Doğası gereği, evrende hiçbir şey tamamen izole halde bulunmaz. Yıldızlar, gezegenler ve hatta galaksiler bile kütleçekimsel olarak birbirine bağlıdır. Bu nedenle, kara deliklerin izole yapılar olarak var olduğu fikri mantıksız görünüyor. Bence tekillik, başka bir şeye bağlı olmalı ve işte bu noktada beyaz delikler devreye giriyor.
Ancak, henüz beyaz delikleri doğrudan gözlemleyemedik. Peki neden? Işığı bile hapseden kara delikleri tespit etmek mümkünse, neden beyaz deliklerin varlığını doğrulayamadık? Bana göre, beyaz delikler kara deliklere bağlıdır ve evrenler arası bir geçit oluştururlar. Kara deliklerin ve beyaz deliklerin muazzam enerjisi ve kütlesi, böyle bir geçişi mümkün kılabilir. Ancak bu bağlantı, sıradan bir solucan deliğiyle karıştırılmamalıdır. Solucan delikleri, bir evren içinde yüksek hızlı geçiş sistemleri gibi davranırken, kara delikler ve beyaz delikler evrenler arasında geçit görevi görür.
Eğer bu teori doğruysa, kara delikler yalnızca yıkıcı varlıklar değil, aynı zamanda kozmosun bilinmeyen alemlerine açılan kapılar olabilir.
Kara Delik ve Beyaz Delik Teorisi
Kara delikler, büyük kütleli yıldızların yaşam döngülerinin sonunda çökmesiyle oluşur. Uzay-zaman dokusunu muazzam bir kütleçekimsel kuvvetle bükerler ve ışığın bile kaçamayacağı bir bölge yaratırlar. Olay ufku, geri dönüşü olmayan sınırı işaretler ve ötesinde bilinen fizik yasalarının geçerliliğini yitirdiği bir tekillik bulunur. Ancak benim teorime göre, tekillik bir son değil, bir bağlantı noktasıdır.
Beyaz Delikler Var mı?
Gelişmiş teknolojimizle birçok kara delik keşfettik, ancak henüz hiç beyaz delik gözlemlenmedi. Bu durum paradoksal görünüyor çünkü bir beyaz deliği tespit etmek, bir kara deliği tespit etmekten daha kolay olmalı. Dahası, Einstein'ın Genel Görelilik Teorisi, beyaz deliklerin teorik olarak var olabileceğine izin veriyor.
Peki neredeler?
Benim teorime göre, beyaz delikler ya evrenin en uzak köşelerinde bulunuyor ya da kara deliklere bağlı geçitler görevi görüyor. Kara delikler muazzam bir kütleçekimsel kuvvet uygular ve beyaz deliklerle olan bağlantıları bir etki-tepki ilişkisi yaratır. Bir kara deliğe giren madde, yüksek hızla çekilir ve nihayetinde geçişin kritik noktası olan tekilliğe ulaşır. Emilen madde, daha sonra bir beyaz delikten muazzam bir kuvvetle dışarı atılır.
Dışarı atılan madde, ya evrenin sınırlarına doğru yol alır ya da başka bir evrene geçiş yapar. Bana göre, ikinci seçenek daha olasıdır. Eğer çoklu evrenler varsa, tıpkı tek bir evrendeki her şeyin birbirine bağlı olması gibi, onlar da birbirine bağlı olmalıdır. Kara delik-beyaz delik köprüleri, farklı evrenler arasındaki bağlantıları sağlayabilir.
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 50₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
Teorinin Fiziksel ve Matematiksel Temeli
Benim teorim, fiziksel ve matematiksel bir temele sahiptir. Kara delikten beyaz deliğe geçiş sürelerini, bağlantı mesafelerini ve enerji dönüşümlerini incelemek için belirli denklemler geliştirdim.
Kara Delikten Beyaz Deliğe Geçiş Süresi (t):
Genel Görelilik ve zaman genişlemesi ilkelerini kullanarak, olay ufku yarıçapı Schwarzschild yarıçapı denklemiyle belirlenir:
Rs: 2GM/c^2
Burada:
Rs: Kara deliğin Schwarzschild yarıçapı
G: Kütleçekim sabiti(6,674x10^-11 m^3 kg^-1 s^-2)
c: Işık hızı(3x10^8 m/s)
M: Kara deliğin kütlesi
Yaklaşık geçiş süresi:
t ≈ 2.Rs.c + F(M,d,v)
Burada F(M,d,v), kütle dağılımı, yoğunluk ve giriş hızını hesaba katar.
Kara Delik ve Beyaz Delik Arasındaki Mesafe (D):
Mesafe, kara deliğin kütlesine ve uzay-zaman eğriliğine bağlıdır:
D ≈ k.Rs
Burada:
D: Kara delik ve beyaz delik arasındaki mesafe
k: Bağlantının doğasına bağlı bir sabit
Beyaz Delik Çıkış Enerjisi (Eçıkış):
Enerji korunumu göz önünde bulundurularak:
Eçıkış = Egiriş + αGMm
Burada:
Eçıkış : Beyaz Delikten çıkan maddenin enerjisi
Egiriş : Kara deliğe giren maddenin enerjisi
α : Kara deliğin enerji dönüşüm verimliliği
m : Kara deliğe girin cismin kütlesi
M: Kara deliğin kütlesi
eğer α>1 ise, beyaz delik fazladan enerji üretebilir ve kayıpları telafi edebilir. Ancak aşırı enerji açığa çıkarsa, beyaz delik bir geçit olarak değil, bir enerji çukuru olarak işlev görebilir ve giren maddeyi yok edebilir.
Genel Görelilik ile İlişkisi
Zaman Genişlemesi: Bir cisim olay ufkuna yaklaştıkça, zaman genişlemesi nedeniyle dışarıdan bakıldığında donmuş gibi görünür, ancak kendi referans çerçevesinde düşmeye devam eder.
Kütleçekimsel Kuyu: Bir kara delik, uzay-zamanı bir kütleçekimsel kuyuya dönüştürür. Benim teorime göre, bu kuyunun dibi kaçınılmaz bir son değil, beyaz deliğe uzanan bir tünel gibidir.
Kara Delik-Beyaz Delik Köprüsü: Solucan deliklerinin aksine, kara delik-beyaz delik köprüleri tek yönlüdür. Madde bir beyaz delikten çıktıktan sonra geri dönemez. Bu süreç, beyaz deliklerin farklı evrenlerde veya kozmik sınırlarda ortaya çıktığını ima eder.
Çoklu Evrenlerle Bağlantı
Eğer çoklu evrenler varsa, tamamen izole olamazlar. Tıpkı bir evrendeki her şeyin birbirine bağlı olması gibi, evrenler de kara delik-beyaz delik köprüleriyle birbirine bağlı olabilir. Bu durum, ilginç bir soruyu gündeme getiriyor:
"Eğer evrenimizdeki kara delikler başka yerlerdeki beyaz deliklere bağlanıyorsa, neden dışarıdaki kara deliklerden gelen beyaz delikleri evrenimizde gözlemlemiyoruz?"
Muhtemel bir cevap, bizim evrenimize bağlı olan evrenlerin henüz genç olmasıdır. Genç evrenler, kara delikler oluşturacak kadar büyük kütleli yıldızların çökmesi için yeterince yaşlanmamış olabilir. Kara delikler olmadan, beyaz delikler de ortaya çıkamaz çünkü onlar kara deliklerin doğrudan karşılığıdır.
Eğer kara deliklerin beyaz deliklere bağlı olduğu teorisi doğruysa, bu durum evren anlayışımızda devrim yaratabilir. Kara delikler, sadece kozmik tuzaklar değil, aynı zamanda uzayın başka bölgelerine hatta tamamen yeni evrenlere açılan geçitler olabilir.
Henüz beyaz deliklerin doğrudan kanıtı bulunmasa da, astronomik gözlemlerin devam etmesi ve teorik fizikteki ilerlemeler, bir gün aradığımız cevapları sağlayabilir. Eğer kanıtlanırsa, bu kavram yalnızca kara delikler hakkındaki algımızı değil, aynı zamanda uzay, zaman ve gerçekliğin doğasına dair temel anlayışımızı da yeniden şekillendirebilir.
Evren hala birçok gizem barındırıyor—belki de kara delikler sadece bir son değil, aynı zamanda daha büyük bir şeyin başlangıcıdır.
- 2
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- Albert Einstein, et al. (1935). The Particle Problem In The General Theory Of Relativity. Physical Review, sf: 73-77. doi: 10.1103/PhysRev.48.73. | Arşiv Bağlantısı
- S. W. Hawking. (1975). Particle Creation By Black Holes. Communications in Mathematical Physics, sf: 199-220. doi: 10.1007/BF02345020. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 01/05/2025 07:29:53 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/20059
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.