İnanmak Gerçekten Başarmanın Yarısı mı?

Düşüncelerimiz, beklentilerimiz veya inançlarımız sağlığımızı etkileyebilir mi? Örneğin gerçekte herhangi bir etkisi olmayan bir suyun ağrılarımızı dindireceğini düşünmek ve buna inanmak ağrılarımızı azaltabilir mi?İkinci Dünya Savaşı sırasında Dr. Henry Beecher isimli doktor, yaralı askerlerin tedavisi sırasında kullanılan morfin tükendiğinde, hastalara tuzlu su karışımı verdi. Bu sırada verdiği karışımın askerlerin ağrılarını dindirici etkisi konusunda onlara güven verici konuşmalar yaptı. Sonuçta yaralı askerlerin %35’inden fazlasında bu karışımın etkili olduğunu gözlemledi. Bu sonuçların yayınlanmasından sonra plasebo etkisi olarak isimlendirilen bu olgu tıp alanında araştırılmaya başlandı.

Plasebo etkisinin, vücutta olumlu düşünmekten daha öte bir etkisi var. Ancak bu etki hastalıkların iyileşmesini sağlamaz, sadece ağrı gibi bazı belirtilerin daha hafif algılanmasına yardımcı olur. Peki, bu nasıl mümkün oluyor? Araştırmalar plasebo etkisinin beyinde dopamin ve endojen opioid mekanizmasında değişime neden olduğunu gösteriyor. Bu mekanizmaların ağrı, duygu durumu, ödül algısı gibi sistemler üzerinde düzenleyici rolü olduğu biliniyor. Plasebo etkisi insanlarda, aldıkları ilacın kendilerine iyi geleceği yönünde olumlu bir beklenti oluşturuyor. Bu durumda beyinde ödül sistemi devreye giriyor. Sonuçta insanlar kendilerini daha iyi hissetmeye başlıyor.İnsanları belirli inanç, çağrışım ve beklentilere yönlendiren sahip oldukları zihin yapılarıdır. Kalıcı zihin yapıları hayatta karşılaştığımız karmaşık bilgileri anlamlandırmamıza yardımcı oluyor. Aynı zamanda insanların fiziksel ve psikolojik sağlıkları ile ilgili beklentilerini de yönlendiriyor.Bir konuyla ilgili inanç ve beklentilerimiz sağlığımızı da tıpkı dış uyaranlar gibi etkileyebiliyor. Bu etki bazen inançlarımızın davranışlarımızı yönlendirmesiyle gerçekleşebiliyor. Örneğin düzenli beslenmenin ve egzersiz yapmanın fiziksel sağlığımızı olumlu etkileyeceğine inanmak, davranış şekillerimizi değiştirmemizi sağlayabiliyor.

Kalıcı zihin yapıları, öte yandan endokrin sistemimizi ve hormonlarımızın düzeyini de etkileyebilir. Nasıl mı? Yapılan bir araştırmada katılımcılar iki gruba ayrıldı ve her iki gruba da meyveli süt ikram edildi. İlk gruba içeceklerin yüksek kalorili olduğu bilgisi verilirken, diğer gruba tam tersi içeceklerin düşük kalorili olduğu söylendi. Aslında içeceklerin besin değerleri ve kalori miktarı aynıydı.Katılımcıların deney öncesi ve sonrasında açlık hormonu olarak da bilinen ghrelin düzeyi ölçüldü. Sonuçta yüksek kalorili meyveli süt içtiklerini düşünen katılımcıların açlık hormonu düzeyinde belirgin bir düşüş gözlenirken, düşük kalorili meyveli süt içtiklerini düşünen katılımcıların kanındaki ghrelin düzeyi yaklaşık olarak sabit kaldı. Yani yüksek kalorili besin tüketme düşüncesinin neden olduğu “tokluk” inancı ve düşük kalorili besin tüketmenin neden olduğu “açlık” inancı endokrin sistem üzerinde etkili oldu.

Beklenti, inanç ve düşüncelerimiz motivasyonumuzu, deneyimlerimizi ve vücudumuzun çalışma sistemini etkileyebiliyor. Bu nedenle bazı durumlarda belki de asıl meselenin o durum hakkında sahip olduğumuz inançlarımız olabileceğini unutmamalıyız.