Herhangi Bir Tarihin Hangi Güne Denk Geldiğini, Hiç Bir Alet Kullanmadan Bulmamızı Sağlayan Kıyamet Günü Kuralı Nedir ve Nasıl Hesaplanır?

Genellikle bazı otistik bireylerin herhangi bir tarih söylendiğinde 2 saniye gibi inanılmaz bir sürede o tarihin hangi güne denk geldiğine söylediklerini duymuşsunuzdur. Bunu doğuştan gelen bir yetenek olduğunu düşünmüş olabilirsiniz. Ama aslında bunun sadece 5 dakikanızı alacak sadece işlemler dizisinden oluşan bir ezber ile olduğunu söylesem bana ne derdiniz? İşte bu işlemler dizisinin adı olan Kıyamet Günü Kuralından bahsedeceğim.

Kısaca Kıyamet Günü Kuralı nedir?

Kıyamet Günü Kuralı yukarıda bahsettiğim gibi aslında herhangi bir tarihin hangi güne denk geldiğini bulmamıza yarayan işlemler dizisidir. 1973'te John Horton Conway isimli İngiliz matematikçi tarafından bulunan bu sistem aslında yine bir İngiliz matematikçi olan Lewis Carroll'un sürekli takvim algoritmasından esinlenmiştir. Lewis Carroll belki de bu kuralın en önemli noktasını yani Sürekli Takvim Algoritmasını keşfetmiştir. Bu algoritmaya göre şuan dünyanın çoğu yerinde kullanılan Gregoryan Takvimi her 400 senede bir tekrar etmektedir. Yani 2000 senesi ile 2400 senesinin tüm günleri birebir aynıdır.

Peki bu kuralı nasıl uygularız?

İlk olarak haftanın her gününü numaralandırıyoruz. Pazar gününü 0 sayısı olarak alırsak, Pazartesi günü 1 numara yada Çarşamba günü 3 numara oluyor. Bu sayıları bir kenara alalım. Daha sonra bir yılın Çapa Günü olarak adlandırılan günleri ezberlememiz gerekiyor. Bir yüzyılın Çapa Günü aynıdır mesela 1800-1899 yılları arasındaki Çapa Günü Cuma'ya denk gelmektedir. 1900-1999 yılları arasında Çapa Günü Çarşamba'ya, 2000-2099 yılları arasında Salı'ya, 2100-2199 yılları arasında ise Perşembe'ye gelmektedir. Yalnız bir şey fark ettiniz mi? Yukarıda bahsettiğim gibi her 400 senede bir Gregoryan Takvimi tekrar etmektedir. Yani bu demek oluyor ki 2200-2299 yıllarındaki Çapa Günü yine Cuma'ya denk gelmektedir.

Geldik üçüncü adıma. Bu adımda bir yılın kıyamet gününü hesaplayacağız. Fakat bu adım için diğer adımları ezberlemenizi şiddetle tavsiye etmekteyim. Şimdi mesela 23 Mart 1878 tarihinin hangi güne denk geldiğini bulalım. Bu tarihin olduğu yılın son iki rakamını alıyoruz. Ve 12 sayısına bölüyoruz. Fakat burada 78 sayısının 12 sayısına tam bölünmediğini fark ediyoruz. Bu yüzden 78 sayısından daha küçük olup 12 sayısına bölünebilen 78 sayısına en yakın sayıyı bulmamız lazım. Buradan sonuç 72 çıkmaktadır. 72 sayısını bulmamız için 12 sayısını 6 ile çarpmamız gerekmektedir. Burada bulduğumuz 6 rakamını bir kenara alıyoruz. Daha sonra 78 ile 72 sayısının farkını alıyoruz. Burada da sonuç 6 çıkmakta. Bunu da bir kenara alıyoruz. Daha sonra 6 sayısına kaç tane 4 sayısı sığabileceğini hasaplıyoruz. 6 sayısına 4 sayısı sadece 1 kere sığabilmektedir. Ve çıkan 1 sayısını da bir kenara atıyoruz. Ve son olarak o yılın Çapa Gününü alıyoruz. 1878 yılının Çapa Günü Cuma'dır. Cuma günü bizim en başta yaptığımız numaralandırma sisteminde 5 sayısını almaktadır. 5 sayısını da bir kenara koyuyoruz.

Şimdi daha önce bir kenara ayırdığımız sayıları topluyoruz. 6+6+1+5 işleminin sonucu 18 çıkmaktadır.

Buradan bulduğumuz sonucun içerisinden 7 sayısının tüm katlarını çıkarıyoruz. Yani burada 18 - 14 işlemini yapıyoruz. Kalan bize 4 olarak geliyor. En başta yaptığımız numaralandırma sistemine göre 4 sayısı Perşembe gününe denk gelmektedir. Yani 1878 yılının Kıyamet Günü Perşembe günüdür.

Şimdi geldik biraz ezber gerektiren kısma. Bir yılın içerisinde Şubat ayının 28.(artık yıllarda 29.)günü, Mart ayının 7. günü , Nisan ayının 4. günü , Mayıs ayının 9. günü , Haziran ayının 6. günü , Temmuz ayının 11. günü , Ağustos ayının 8. günü , Eylül ayının 5. günü , Ekim ayının 10. günü , Kasım ayının 7. günü ve Aralık ayının 12. günü hep aynı güne denk gelmektedir. Ve buradaki tüm tarihler o yılın Kıyamet Günü ile aynı gündür. Burada ezberi biraz daha kolaylaştırmak için Dr. Conway bize 4/4 , 6/6 gibi bir sistemi kullanmamızı öneriyor. Yani 4. ayınki 4. günü gibi. Şimdi bu sistemi de aklımızda tutalım.

Şimdi 23 Mart 1878 tarihine geri dönelim. Bu tarihe en yakın olan Kıyamet Günü 4 Mayıs'tır. 4 Mayıs gününün Perşembe'ye denk geldiğini biliyoruz. 4 Mayıs'tan geriye 7 gün gibi aralıklarla gidiyoruz. 23 Mart'a en yakın olan Perşembe günü 21 Mart oluyor. Bu günden ileriye 2 gün sayarsak 23 Mart 1878 tarihinin Cumartesi gününe denk geldiğini öğrendik.

Tabi bu en başta zor gelebilir. Fakat azimli davranarak daha fazla pratik yaparsanız daha hızlı söyleme imkanı bulacaksınız.^{[1], [2]}