Geçmiş Yok, Ama Zihnimizde Yaşıyor

Giriş

Bir gün keyifli bir şekilde evinizde oturuyorsunuz. Her şey sıradan ilerliyor. Telefonunuza bakıyorsunuz, videonuzu izliyorsunuz, arkadaşınıza mesaj atıyorsunuz. Fakat nereden geldiğini bilmediğiniz bir anda, eskiden yaptığınız utanç verici ve aptalca anılarınız aklınıza geliyor. Karnınıza sancı giriyor, gözleriniz büyüyor, çok kötü hissediyorsunuz. Üzerinden uzun bir zaman geçti oysa ki. Peki, eskiden yaptığımız, aptalca bulduğumuz şeyleri hatırlamak neden bu kadar acı verici? Neden geçmişi unutamayıp değişimimizi kabullenemiyoruz? Gelin biraz kafa yoralım.

Öncelikle şunu kabul edelim: Biz insanlar kusurlu varlıklarız, yani mükemmel değiliz. Bazen yanlış kararlar alırız, bazen utanç verici eylemler yaparız, bazen de mantıksız davranırız. Fakat, devamlı olarak gelişebilen bir canlıyız ve her zaman yeni şeyler öğrenebilme potansiyeline sahibiz. Evet, belki eskiden yaptığımız şeyler şu anda çok utanç verici geliyordur. Belki de keşke bir gücüm olsa da geçmişi tamamen kafamdan sileyim diyorsunuzdur. Ehh, maalesef öyle bir şeyin mümkün olmadığının farkındayız. O halde bu düşüncelerle ne yapacağız? Bu düşünceleri bastırmalı mıyız? Yoksa onlarla yüzleşmeli miyiz?

Cevap aslında basit: Onlardan kaçmamalı, onlar ile yüzleşmelisiniz. Çünkü onlardan ne kadar uzaklaşmaya çalışırsanız çalışın, bunu başaramazsınız ve daha baskın hale gelmiş düşüncelerle baş etmek zorunda kalırsınız. Bunun kanıtı ise bir çok kez bu tarz düşünceler ile savaşmak zorunda kalan benim. Ben hayatı aptallıklarla ve hatalarla geçmiş bir insanım. Her hata yaptığımda, kendi motivasyonumu düşüren ve aşağılayan birisiyim. Geçmiş zamanlardan gerçekten nefret ediyorum ama onu yenmek istiyorsam sadece nefret etmem hiçbir şeye yaramıyor. O yüzden siz de şimdi yaptığım gibi, kendinizi acımasızca eleştirin ve sizi rahatsız eden tüm düşünceleri bir yere yazın.

Evet, belki çok işlevsiz bir eylem gibi gelebilir ama aslında sandığınızdan çok daha işlevlidir. Bunun sebebi, kafanızda olan tüm duygu ve düşüncelerinizi anlamlandırmış olmanızdır. Karman çorman olan bir ip yumağını çözmek gibi düşünebilirsiniz. Düşüncelerinizi daha iyi anlamlandırdığınızda, onların ne olduğunu öğrenmiş ve daha kolay kontrol edilebilir hale getirmiş olursunuz.

Bir diğer soru: "Hata yapmak kötü bir şey midir?" Bana kalırsa, hata yapmak hangi eylemin doğru olmadığını kanıtlamaktan ibarettir. Yani doğrunun tersi bir şey varsa, o da hatadır. Hata diye bir şey olmasaydı, doğru olmazdı. Herhangi bir konuda yanıldığımızda, kendimize kızmak yerine "doğru olmayan bir şıkkı tecrübe ederek eledim" diyebiliriz. Sonuçta her soru için birden fazla şık vardır ve doğru şıkkı bulmanız için yanlış olan şıkları elemeniz gerekir.

Not

Unutmayın: Eskiden yaptığınız hatalı eylemlerden şu an pişman iseniz, o şeyin hatalı olduğunun farkındasınız demektir. Yani bu, sizin kendinizi değiştirdiğinizin başlı başına bir kanıtıdır. Utanç ve pişmanlık hissi çok kötü hissettirebilir fakat aslında sizin değiştiğinizi size hatırlatan hislerdir bunlar. Tabi biraz acımasızca hatırlatıyorlar ama olsun :) Bunun gibi komik hatalar sayesinde bizler gelişmeye devam edebiliriz. (Bu hatalar herhangi bir şey olabilir. Çok utanç verici bir an, size çok cringe gelen bir hareketiniz, hiçbir şeyi sorgulamadığınız zamanlar, kendinizden nefret ettiğiniz zamanlar vs.)

Bilimsel Açıklama

Olumsuz düşüncelerin aklınıza gelmesiyle ilgili bazı psikolojik durumlar:

1- Ruminasyon (Zihinsel Geviş Getirme)

Tanım: Kişinin olumsuz deneyimler veya yaşantılar üzerinde sürekli düşünmesi ve bu düşüncelerle meşgul olmasına denir.

2- Negatif Yanlılık

Tanım: İnsan beyninin, olumlu deneyimlere kıyasla olumsuz deneyimlere daha çok dikkat vermesi ve onları daha uzun süre hatırlaması eğilimi.

Kapanış

Geçmiş bizi tanımlamaz; çünkü biz insanlar zamanla gelişir, hatalarımızı fark eder ve değişebiliriz. Eskiler, eskide kaldı. Şimdi ise, olduğunuz anda kalarak kendinizi geliştirmeye bakın. O halde, daha sonra görüşmek üzere. Hayatınızda başarılar dilerim!