Asitler Nasıl Çalışıyor?

Öncelikle şunu söylemek isterim ki günümüzde çoğu insan asit ve bazların çalışma prensibini ve mantığını anlamadan okulda gösterilen kısmını ezberliyip sonrasında unutuyorlar. Bu makalede Asitlik nedir? Baziklik nedir?Asitler neden metalleri aşındırır? gibi sorulara cevap vereceğim.

Ph ne demek?

Ph power of hydrogen demektir ve bir bir molekülün su içerisinde bıraktığı moleküle göre 0-14 arasında bir skalada değerlendirilir.

Asitler suyla tepkimeye girdiğinde H⁺ iyonu verir. Bazik maddeler ise suyla tepkimeye girdiğinde OH⁻ verirler.

Aşağıda örnek tepkime denklemleri görebilirsiniz.

Örnek Bir Tepkime

HCı + H₂O --------> H₃O+ + Cı^-

Bu reaksiyonda, HCl molekülü bir hidrojen iyonu (H⁺) verir ve bu iyon su molekülü (H₂O) ile birleşerek hidronyum iyonu (H₃O⁺) oluşturur, geri kalan klor iyonu (Cl⁻) ise serbest kalır.

Örnek Bir Tepkime

NH₃ + H₂O --------> NH₄⁺ + OH^-

Bu reaksiyonda, amonyak molekülü (NH₃) su ile etkileşime girerek amonyum iyonu (NH₄⁺) ve hidroksil iyonu (OH⁻) oluşturur.

Peki bir asitle bir bazı karıştırırsak ne olur?

Bu sorunun cevabı karıştırılan baz ve asitlere göre değişir. Daha basitçe ifade edecek olursak 4 farklı olasılık var;

Güçlü Asit - Güçlü Bazik;

HCı + NaOH --------> NaCı + H₂O

Bu tepkimede, HCl tamamen iyonlaşarak H⁺ ve Cl⁻ iyonları oluşturur, NaOH ise Na⁺ ve OH⁻ iyonları oluşturur. H⁺ ve OH⁻ iyonları su oluştururken, Na⁺ ve Cl⁻ iyonları birleşerek sodyum klorür (NaCl) tuzunu oluşturur. Bu tuz aynı zamanda günlük hayatta kullandığımız ev tuzudur.

Güçsüz Asit ve Güçlü Baz Tepkimesi;

CH₃COOH + NaOH ---------> CH₃COONa + H₂O

Bu tepkimede, asetik asit kısmen iyonlaşarak H⁺ ve CH₃COO⁻ iyonları oluşturur. NaOH tamamen iyonlaşarak Na⁺ ve OH⁻ iyonları oluşturur. H⁺ ve OH⁻ iyonları su oluştururken, Na⁺ ve CH₃COO⁻ iyonları birleşerek sodyum asetat (CH₃COONa) tuzunu oluşturur.

Güçsüz Baz ve Güçlü Asit Tepkimesi;

NH₃ + HCı ----------> NH₄Cı

Bu tepkimede, NH₃ ve HCl birleşerek amonyum klorür (NH₄Cl) tuzunu oluşturur. Bu reaksiyon sonucunda su oluşmaz çünkü amonyak, suda amonyum iyonu (NH₄⁺) oluşturur ve HCl de zaten suda hidrojen iyonu (H⁺) oluşturur, bu iyonlar doğrudan birleşerek NH₄Cl tuzunu oluşturur.

Güçsüz Asit ve Güçsüz Baz Tepkimesi;

NH₃ - CH₃COOH ----------> CH₃COONH₄

Bu tepkimede, amonyak ve asetik asit birleşerek amonyum asetat (CH₃COONH₄) tuzunu oluşturur.

Yani Kısaca Özetleyecek Olursak

Asit + Baz = Su + Tuz diyebiliriz

Agora Bilim Pazarı

Darwin’in Kayıp Dünyası: Hayvan Yaşamının Gizli Tarihi (Martin Brasier)

Türlerin Kökeni’ni kaleme alırken Charles Darwin’in kafasını tek bir soru karıştırıyor ve evrim teorisini çıkmaza sokuyordu: “Neden Kambriyen dönemden önce yaşamış canlılara ait kalıntılar bulunamıyordu?” Literatürde “Darwin’in İkilemi” olarak bilinen bu problem yıllarca çözülemeyecekti, ta ki paleontoloji profesörü Martin Braiser evrimin “kutsal kâse”sinin peşine düşene kadar.

Darwin’in Kayıp Dünyası Braiser’ın Kambriyen patlaması öncesinde yaşamış canlı türlerine ait fosilleri arayışının öyküsünü anlatıyor. Karayip sahillerinden Sibirya steplerine uzanan bu zorlu bilimsel çaba, hayvan yaşamının evrimindeki kayıp halkaların izini sürüyor. Bilimin en büyük gizemlerinden birinin kapısını aralarken bizi günümüzün canlı çeşitliliğinden karmaşık hücrelerin ortak yaşama dayalı kökenine uzanan bir yolculuğa çıkarıyor.

‘Kambriyen patlaması’ evrimsel bulmacaların en büyüğüdür ve son yıllarda büyük araştırmalara konu olmuştur. Braiser’ın merak uyandırıcı kitabı bize bu konuda tatminkâr bir yanıt veriyor. Konusunu geniş kitlelere bu kadar canlı ve kapsamlı bir şekilde sunma beceri ve iradesine sahip çok az yazar vardır. – Anthony Hallam

 

Organizmaların ve çevrenin birlikte yarattığı bu evrimsel hikâyede Darwin’in İkilemi’ne Braiser’ın bulduğu çözümü okumak büyük keyif. – Lynn Margulis

Bu kampanya, Kolektif Kitap tarafından Evrim Ağacı okurlarına sunulan fırsatlardan birisidir.

Devamını Göster

₺204.00

Satın Al Tüm Ürünler

Yazının bu kısmına kadar okulda öğretilen temel kısmı anlattım şimdi bu kimyasal tepkimelerin nasıl işlediğini anlatacağım.

Asitler Neden Metallerle Tepkimeye Girer?

Öncelikle metallerin nasıl bağlar oluşturduğunu söyleyeyim. Metaller elektron havuzu denen bir modelde elektron paylaşırlar kimyada bu bağa metalik bağ denir.

study.com

Metaller, elektron vererek pozitif yüklü iyonlar (katyonlar) oluşturma eğilimindedir. Asitler, metalleri okside ederken, metal atomları elektronlarını kaybeder ve metal iyonları oluşur. başından beri bahsettiğim H+ bu tepkimenin ana sebebidir.

1.Adım

Metal atomları elektronlarını kaybeder ve oksitlenir. Bu sırada asidin protonları (H⁺) indirgenir ve hidrojen gazı (H₂) oluşturur.

Zn ------> Zn₂⁺ + 2e^-

2.Adım

Asidin protonları (H⁺), metalden gelen elektronları alarak indirgenir ve hidrojen gazı (H₂) oluşturur.

2H+ + 2e^- ----------> H₂

Aslında asitlerin metallerle tepkimeye girmesinin sebebi bu kadar basit umarım anlamışsınızdır.

Peki şuan yeni bir sorunumuz daha var amofer metaller (Al, Sn, Zn, Pb, Cr, Be) neden hem asitlerle hemde baziklerle tepkimeye girer?

Amfoter metallerin hem asitlerle hem de bazlarla tepkimeye girebilme özelliği, atomik yapıları ve kimyasal bağ yapılarından kaynaklanır. Bu metallerin bu özel davranışlarını anlamak için atomik yapılarına ve kimyasal bağ yapılarına daha yakından bakmamız gerekir.

Amfoter metallerin atomlarında, valans elektronları(en dış katmandaki elektronları), hem asidik hem de bazik ortamlarla etkileşime girebilecek şekilde düzenlenmiştir. Bu metallerin enerji seviyeleri, proton (H⁺) ve hidroksil (OH⁻) iyonlarıyla reaksiyona girebilecek şekilde dengelenmiştir. Ayrıca Amfoter metaller, elektronlarını hem verebilir (oksitlenebilir) hem de alabilir (indirgenebilir). Bu, onların hem asitlerle hem de bazlarla reaksiyona girmesine olanak tanır. Asitler, elektron alarak metalin oksitlenmesine neden olurken, bazlar elektron vererek metalin indirgenmesine neden olabilir.

Örneğin Alüminyum;

Asit ile;

Al + 3HCı -----------> AıCı₃ + 3H₂

Burada Alüminyum oksitlenerek Al³⁺ iyonunu oluşturur ve H⁺ iyonları elektron alarak -indirgenerek- H₂ gazını oluşturur.

Baz ile;

Al + NaOH + H2O ---------> NaAl(OH)4

Burada Alüminyum OH^- ile iyonları ile tepkimeye girerek komplike bir iyon meydana getirir.

Amfoter metallerin hem asidik hem de bazik ortamlarda reaksiyona girmesi, onların kimyasal reaktivitesini ve kullanım alanlarını genişletir. Bu özellikler, onların çeşitli endüstriyel ve kimyasal süreçlerde önemli bir rol oynamalarını sağlar.