Bir ''Yoldaşa'' Sahip Gezegenlerin Hayat Barındırma İhtimali Daha Yüksek!

- Çeviri
- Gezegen Yaşanabilirliği
Yaşlı yıldızların yörüngesindeki eski gezegenlerin yoldaş gezegene sahip olması, eski gezegenleri içeride sıcak tutuyor. Ayrıca Dünya boyutlu gezegenler için, yoldaş gezegen yaşama uygun şartların uzun süre korunmasına yardımcı oluyor.
Gezegenler yaşlandıkça soğur: Erimiş çekirdekler katılaşmaya başlar, iç ısı üretimi faaliyeti git gide azalır, ve yüzeyde ısınma ya da soğuma etkisine yol açacak karbondioksit düzenleme işini durdururlar. Başka bir deyişle, daha az yaşanabilir hale gelirler. Ancak tam olarak Dünya büyüklüğündeki gezegenlerde, yoldaş gezegenler iç soğumayı engellemek için yeterince ısı oluşturmaya yardımcı olabilir ve bu gezegenin yaşama elverişlilik durumunu uzatır.
Arizona Üniversitesinden Christa Van Laerhoven önderliğinde üç araştırmacı, bir yapının diğerini yerçekimsel olarak itip çekmesinden kaynaklanan, gelgit ısınması isimli bir süreci inceledi. Bu etki, Jüpiter'in güçlü çekiminin uyduları içinde ısı üretmesi sebebiyle, uydular Io ve Europa'da görülebilir. Yıldızlar da gezegenler üzerinde aynı etkiye sahiptir.
Ekip bu olayın Güneş sistemi dışındaki gezegenlerde de olabileceğini göstermek için bilgisayar örneklemelerini kullandılar. Bilhassa daha eski, dairesel olmayan yörüngeye sahip ve düşük kütleli (Güneşimizin çeyreğinden daha az kütleye sahip) yıldızların yaşanabilir bölgesindeki Dünya boyutlu gezegenleri incelediler. Yaşanabilir bölge, bir yıldızın, yörüngedeki kayalıklı bir gezegeni yüzeyinde sıvı halde su tutabileceği doğru sıcaklık derecesinde bulundurduğu alandır.
Araştırmacılara göre, yoldaş gezegene sahip olmak, yaşanabilir potansiyeldeki gezegenin dairesel olmayan yörüngede kalmasını sağlıyor. Bu, gezegenin yıldızdan böyle bir gelgit ısınması elde edebilmesi için dairesel olmayan bir yörüngeye sahip olması gerektiğinden dolayı önemlidir. Çalışmanın ortak yazarı Washington Üniversitesinden Rory Barnes bir basın açıklamasında şöyle anlatıyor:
Gezegen yıldıza daha yakın olduğunda, yer çekimsel alan daha güçlü oluyor, ve gezegen Amerikan futbolu topuna benzer bir şekil alıyor. Yıldızdan uzaklaştıkça alan güçsüzleşir ve gezegen gevşeyip daha küreye benzer bir şekil alır. Bu sabit esneme gezegenin iç katmanlarının birbirine sürtünmesine ve sürtünme ısısı üretmesine sebep olur.
Bu durumun aksine, bir gezegenin yörüngesi mükemmel bir daire olduğunda, yer çekimsel güç sabit olur ve gelgit ısınması yaşanmaz. Eski iç gezegenlerin tektonik hareketleri ev sahibi yıldız tarafından oluşturulan gelgit ısınması ile birleştiğinde, yoldaş gezegenin de yardımıyla uzun dönem yaşanabilir yüzeyler elde edilebilir. Barnes şöyle söylüyor: "Belki uzak gelecekte, güneşimizin enerjisi tükendiğinde, torunlarımız bunlar gibi dünyalarda yaşıyor olacak."
Bu çalışma Monthly Notices of Royal Astronomic Society'de yayımlandı.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git- 3
- 2
- 2
- 2
- 2
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- Çeviri Kaynağı: IFLS | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/02/2025 20:43:56 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/2566
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in IFLS. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.