Babalık Testleri Bile %99 Sonuç Vermeyebilirken, Şempanzelerle Nasıl %98.77 Akrabayız?

Evrim karşıtlarından sık gelen sorulardan birisi şudur:

Babalık testleri bile %98-99 sonuç vermeyebiliyor; nasıl şempanzelerle %98.77 oranında akraba olabiliyoruz?

Bunun sebebi oldukça basittir: Babalık testinde sözü edilen yüzdeler, genom uyuşma miktarı değildir; testin ebeveynlik konusundaki beklenti puanıdır. Yani ebeveynlik testlerindeki yüzdeler, testin baba-yavru ilişkisi olduğunu gösterme konusundaki beklentisini yansıtmaktadır. Şempanzelerle (veya diğer türlerle) olan akrabalığımızda sözünü ettiğimiz yüzdeler ise, genomun tamamının veya belirli kısımlarının birbirine uyma miktarıdır.

Örneğin şempanzelerle olan %98.77'lik genetik yakınlığımız, genom boyu yapılan ve yaklaşık 18.000 gene dayanan bir analize dayanmaktadır. İnsanlarda 19.000-22.000 arasında gen bulunduğu düşünülmektedir ve bu oran, genlerin neredeyse tamamını şempanzelerle kıyaslandığında ortaya çıkmaktadır! Kalan kısım ise henüz tam olarak hizalanamamış, dolayısıyla güvenli kıyaslama sonuçları alınamayan genlerdir.

Kıyas olması bakımından, Dünya üzerindeki herhangi bir insanla genetik benzerliğiniz %99.92 - %99.98 civarında olacaktır (ya da aranızdaki fark %0.02-0.08 civarındadır). Neandertaller ile genetik benzerliğimiz %99.88 dolaylarındadır (ya da aranızdaki fark %0.12 civarındadır). Dolayısıyla şempanzelerle olan %98.77 düzeyindeki benzerlik (ya da %1.23 düzeyindeki fark) son derece makuldür.

Ebeveynlik Testlerinin Verdiği Sonuçlar Neyi Söyler?

Babalık ve annelik testlerinin sonuçlarında verilen yüzdeler, amaca yönelik olarak ayarlanarak sunulmaktadır. Örneğin babalık testlerinde, 10-15 farklı DNA işaretleme yöntemiyle genler analiz edilir ve bu farklı testlerin sonuçlarından yola çıkarak bir "Ebeveynlik Endeksi" belirlenir. Bu endeks, örneğin 0 ise, çocuk kesinlikle o babaya ait değildir. 3.5 ise, o kişinin o çocuğun babası olması ihtimali, yoldan geçen herhangi bir X kişisinden 3.5 kat daha muhtemeldir. İşte bu endekse göre, bir "babalık ihtimal yüzdesi" belirlenir. Bu yüzde, %0 ile %99.9999999 arasında değişebilir (neredeyse hiçbir zaman %100 olmaz, hata paylarından ötürü). Örneğin bir testte, Ebeveynlik Endeksi 1.448.975 çıkarsa (rastgele birine oranla o kadar kat daha muhtemeldir demektir), babalık ihtimal yüzdesi %99.9999 olarak verilir.

Ebeveynlik testleri oldukça standardize edilmiş olsa da; halen firmadan firmaya yöntem farklılıkları görülebilmektedir. Dolayısıyla bu yüzde ile, bir şempanzenin insana olan akrabalığının yüzdesi aynı değildir. Çünkü genellikle bakılan genler farklıdır. Tüm genom analiz edilmez. Örneğin bir erkeğin babası tespit edilecekse, Y kromozomuna odaklanılır, çünkü bu kromozom sadece babadan oğula geçebilir. Bir annenin tespiti yapılacaksa mitokondriyal DNA'ya odaklanılır, çünkü bu DNA'mız sadece annemizden bize geçer. Tabii sadece bunlara bakılmaz; ancak bunlara daha fazla ağırlık verilebilir. Dolayısıyla iki yüzdeyi birbirine karıştırmamak gerekir.

Şempanzelerin ve bonoboların bize en yakın yaşayan türler olduğu, tartışılabilir bir konu değildir. Çünkü kromozom kaynaşması gibi çok nadir olan, ancak evrimin tam da öngördüğü bir olgu, şempanze-insan akrabalığında karşımıza çıkmaktadır. Tüm diğer maymun türlerinde 2 tane olan kromozom, biz insanlarda birleşerek tek 1 kromozoma dönüşmüştür. Bu kaynaşmanın izleri halen bariz bir şekilde bellidir. Böyle bir durumun evrimsel değişimden başka herhangi bir şekilde izah edilmesi olanaksızdır.