Atalarımız Afrika’yı Kuraklık Yüzünden Terk Etmiş Olabilir!

Yeni bir bulgu, atalarımızın kuraklık nedeniyle Afrika’dan göç ettiğini söylüyor. Bu bulgu, o zamanki yağışlı iklimin, genelde kurak olan Afrika Boynuzu ve Orta Doğu'yu geçmelerine izin verdiğine yönelik tahminle çelişiyor. Çalışma Geology dergisinde yayınlandı.

Yeni çalışma 70.000 ile 55.000 yıl önce atalarımızın Afrika'dan göç ettiği tahmin edilen zamanlardaki bölgesel iklimi inceliyor. Atalarımız Afrika’yı belki de daha önce terk etmiş olabilirler, ancak genetik araştırmalar, daha sonra insanların oradan tüm dünyaya yayılacağı Avrasya’ya yaptıkları ana göçün muhtemelen o tarihler arasında gerçekleştiğini gösteriyor. Columbia Üniversitesi’nin Lamont-Doherty Dünya Gözlemevi’nden iklim bilim uzmanı ve çalışmanın eş yazarı Peter deMenocal şunları söylüyor:

Avrasya’ya giden yolda yeşil koridorlar oluşturan yağışlı dönemlerin Afrika dışına yapılan göçü kolaylaştırdığı uzun zaman önce önerilmişti. Diğer bir deyişle atalarımızı buradan iklim çekip çıkardı. Ancak bu modeli, olumsuz koşullardan ötürü insanların çıkmak zorunda kaldığı bir modelle değiştirmek zorunda kalabiliriz.

DeMenocal, iklimin ilk dönemlerdeki insan gelişimini ve dağılımını nasıl etkilemiş olabileceğini uzun zamandır araştırmaktadır.

Araştırmacılar, bugünkü Somali'nin açıklarında bulunan Aden Körfezi’nin batı ucundan alınan okyanus tortulu karotunu analiz ederek Afrika Boynuzu'nun iklimini 200.000 yıl öncesine kadar izleyebildiler. Çalışmanın baş yazarı, Arizona Üniversitesi’nden Jessica Tierney şunları söylüyor:

Alınan tortul karotu, bu büyük göç zamanında kuraklığın yanı sıra bölgenin daha soğuk olduğunu gösterdi. Verilerimize göre, göç büyük bir çevre değişimi sonrasında yapıldı. Belki de insanlar çevre bozulduğu için bölgeden ayrıldılar.

Lamont Doherty Earth Observatory

Tierney, DeMenocal ve meslektaşları daha önce Afrika Boynuzu’nun iklimini, denizel tortul karotlarını inceleyerek 40.000 yıl öncesine kadar göstermişlerdi. Bölgenin 55.000 ila 70.000 yıl önceki iklimini anlamak için de aynı araçları kullanmayı umuyorlardı, ancak ilk zorluk o zamana ait bir tortul karotunun bulunmasıydı. Neyse ki Lamont-Doherty Karot Deposu’nda bir tane buldular. Bu karot, 1965 yılında Robert D. Conrad adlı Lamont araştırma gemisi tarafından alınmıştı. DeMenocal karotun katmanlarını tarihlendirdiğinde tortulun 200.000 yıl kadar öncesine ait olduğunu keşfetti.

Arizona Üniversitesi’nden Tierney ve eş yazar Paul Zander tortul katmanlarında korunan organik maddeden sıcaklık ve yağış bilgilerini almaya çalıştılar. Bilim insanları karottan 10 santimetrede bir örnek aldılar; karottaki her 10 cm, yaklaşık 1.600 yılı temsil ediyordu.

Araştırmacılar, uzun vadeli sıcaklık bilgisini anlamak için, tortu tabakalarında belli bir deniz yosununun oluşturduğu alkenon denen kimyasalı analiz ettiler. Bu yosun, su sıcaklığına bağlı olarak alkenonların bileşimini değiştirir. Farklı alkenonların oranı, yosunun yaşadığı zamanlara ait deniz yüzey sıcaklığını ve aynı zamanda bölgesel sıcaklıkları yansıtır.

Araştırmacılar bölgenin eski yağış modellerini anlamak için karasal bitkilerden rüzgarla okyanusa sürüklenen yaprak mumu kalıntılarını analiz ettiler. Bitkiler, yapraklarını kaplayan mumun kimyasal bileşimini iklimin kuru ya da yağışlı olmasına bağlı olarak değiştirdiği için, yaprak mumu kalıntıları da yağıştaki geçmiş dalgalanmaları gösterirler. Tierney, analizleri sonucunda, insanların Afrika'dan göç ettikleri zaman ile daha kuru ve daha soğuk bir iklime geçiş zamanının çakıştığını söyledi.

Ekibin bulguları, başka araştırmacıların İsrail’deki bir mağara oluşumundan ve doğu Akdeniz’e ait bir tortul karotundan elde edilen verileri kullanarak geçmiş bölgesel iklimi çalıştıkları araştırmayla doğrulanmaktadır. Bu bulgular, Afrika’nın kuzeydoğu bölgesindeki her yerin kurak olduğunu göstermektedir. Tierney şunları söyledi:

Ana noktamız çok basit. İnsanlar Afrika’yı terk edip dünyanın başka yerlerine gittiğinde Afrika'nın kurak bir iklime sahip olduğunu düşünüyoruz.