Arkadaşlarınızın Genleri Sizi Etkiliyor Olabilir!
Rutgers Health profesörü liderliğindeki çalışma, annelerin her zaman söylediği "Arkadaşlarını akıllıca seç." sözünün doğru olduğunu göstererek arkadaşlarınızın özellikle genlerinde olan özelliklerinin size de bulaşabileceğini ortaya koyuyor.
American Journal of Psychiatry dergisinde yayınlanan çığır açıcı araştırma, ergenlik çağındaki akranların genetik yapısının uyuşturucu ve alkol kullanım bozuklukları, depresyon ve anksiyete gibi bireysel riskler açısından uzun vadeli sonuçları olabileceğini gösteriyor.[1] Rutgers Robert Wood Johnson Tıp Fakültesi'nde psikiyatri doçenti ve çalışmanın baş yazarı olan Jessica E. Salvatore, şöyle anlatıyor:
Arkadaşların psikiyatrik ve madde kullanım bozukluklarına genetik yatkınlıkları, bireyin genç yetişkinlik döneminde aynı bozuklukları yaşama riskiyle ilişkilidir. Verilerimiz, sosyal genetik etkilerin ne kadar geniş bir alana yayıldığını gösteriyor.
Sosyogenomik, bir kişinin genotipinin başka birinin gözlemlenebilir özelliklerini etkilemesini çalışan, gelişmekte olan bir genetik alanıdır. Araştırmalar, akranların genetik yapısının arkadaşlarının sağlık sonuçlarını etkileyebileceğini öne sürüyor. Bunu test etmek için Salvatore ve ekibi, akranların sosyogenetik etkilerini değerlendirmek üzere İsveç ulusal verilerini kullandı.
Araştırmacılar 1980-1998 yılları arasında İsveç'te doğan ve İsveç doğumlu ebeveynlere sahip 1,5 milyondan fazla bireyi içeren anonimleştirilmiş bir veri tabanını kullanarak bireyleri ergenlik yıllarında bulundukları yere ve okula göre haritaladı. Daha sonra yetişkinlik döneminde aynı bireyler için madde kullanımı ve ruh sağlığı bozukluklarını belgeleyen tıbbi, eczane ve yasal kayıtları taradılar.
-
Ekip daha sonra, arkadaşların genetik yatkınlıklarının hedef bireylerin yetişkinlik döneminde madde bağımlılığı, majör depresyon ve anksiyete bozukluğu yaşama olasılığını öngörüp öngörmediğini değerlendirmek için bazı modeller kullandı. Arkadaşların genetik yatkınlıkları, aynı durumlar için aile geçmişine dayalı olarak kişiselleştirilmiş genetik risk ölçümleri ile birlikte hesaplandı.
Bireylerin kendi genetik yatkınlıkları ve ailenin sosyoekonomik şartları gibi faktörleri kontrol ettiklerinde bile akranların genetik yatkınlıkları ile hedef bireylerin madde kullanımı veya psikiyatrik bozukluk yaşama olasılığı arasında net bir ilişki bulunmuştu. Ekibin belirttiğine göre bu etkiler, okul temelli arkadaşlar arasında coğrafi temelli arkadaşlardan daha güçlüydü.
Okul grupları içinde, en güçlü etkiler lise sınıf arkadaşları arasında, özellikle de 16-19 yaşları arasında olup aynı meslek veya üniversite hazırlık sınıfında olanlarda görülmüştü. Okul temelli akranların sosyogenetik etkileri, uyuşturucu ve alkol kullanım bozuklukları üzerinde, majör depresyon ve anksiyete bozukluğundan daha büyük bir etkiye sahipti. Salvatore, bu bağlantıların neden var olduğunu anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu belirtiyor:
Arkadaşlarımızın genetik yatkınlıklarının bizim sağlığımızla neden ilişkili olabileceğine yönelik en bariz açıklama, akranlarımızın genetik yatkınlıklarının onların fenotipini etkilediği veya akranların da bozukluktan etkilenme olasılığını artırdığıdır. Ancak analizimizde, arkadaşlarımızın bu bozukluktan etkilenip etkilenmediğini istatistiksel olarak kontrol ettikten ettik. Onlar hastalıktan etkilenmese bile onların genetik yatkınlıklarının hedef bireylerin bozukluk yaşama olasılığıyla ilişkili olduğunu tespit ettik.
Salvatore, bulguların müdahaleler için ne anlama geldiğinin açık olduğunu söylüyor:
Eğer bu sosyal açıdan maliyetli bozuklukları en iyi şekilde ele almak istiyorsak sosyal ilişkiler ve gruplar üzerinde daha çok düşünmemiş, buna uygun müdahaleler geliştirmemiz gerekiyor. Sadece bireysel risklere odaklanmak yeterli değil.
Salvatore son olarak araştırmanın okuldan mezun olduktan sonra en az on yıl boyunca devam eden süreçleri dikkatli takip ederek riskleri azaltmanın önemini vurguladığını ve arkadaşların genetik etkilerinin çok uzun süre devam ettiğini vurgulayarak konuşmasını bitiriyor.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 11
- 3
- 3
- 3
- 3
- 3
- 2
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- ^ J. E. Salvatore, et al. (2024). Peer Social Genetic Effects And The Etiology Of Substance Use Disorders, Major Depression, And Anxiety Disorder In A Swedish National Sample. American Journal of Psychiatry. doi: 10.1176/appi.ajp.20230358. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 07/11/2024 09:36:18 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/18463
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.