Arı sineği (Hemipenthes morio)

Gözlem Bilgileri

Kastamonu’nun 35.427 km² yüzölçümüne sahip olan Pınarbaşı bölgesinde yaklaşık 800-1000 metre yüksekliğinde 1 Haziran 2019 tarihinde Küre Dağları Milli Park sınırları içerisinde gözlemlenmiştir. Gözlemlediğimiz diğer arı sineği türü olan büyük arı sineği (Bombylius major) kaydımıza buradan ulaşabilirsiniz.

Tanım ve Genel Bilgiler

Hemipenthes morio yetişkinleri için uçuş dönemi mayıs ve ağustos ayları arasıdır. Kanatlarında bulunan siyah desen onu doğal ortamda diğer Bombliidae türlerinden rahatça ayırmamıza neden olur. Diğer sinek türleri gibi uçtuğunda çok uzak noktalara konmaz ve bulunduğu hafif çamurlu ve kumlu alanlarda güneşlenecek veya dinlenecek yer ararlar. Yetişkin bir birey 7-10 mm’ye kadar büyüyebildiği gibi 10-15 mm kanat açıklığına ulaşırlar. Bu ailenin üyeleri genellikle kurak bölgelerde görülmektedir.

Evrimsel Tarih ve Taksonomi

Hemipenthes morio, Bombliidae (Arı Sinekleri) ailesinin alt ailesi olan Anthracinae’nin bir üyesidir. Bombyliidae ailesi Asilidae ve Therevidae aileleri ile yakın akrabadır. Suikastçi sinekler olan Asilidae ailesinin Yaşam Ağacı kayıtlarımıza buradan ulaşabilirsiniz.

Ekolojik Dağılım ve Habitat

Avrupa’nın merkezinde ve güneyinde, orta doğunun merkezi ve güneyinde yaşarlar. 750 ile 2500 metre arasındaki yükseltilerde karşılaşabileceğimiz türler arasında yer alır. Genellikle süpürge otu (Cytisus scoparius), dağ gökçesi (Jasione montana), karabaş otu (Lavandula stoechas) ve Thapsia villosa bitkilerinin üzerinde ya da kumlu ve çamurlu toprakların üzerinde güneşlenirken görülürler. Hemipenthes morio larvaları asıl olarak Ichneumonidae ve Noctuidae tırtıllarını parazitleştiren Tachinidae ailesinin parazitoididir. Bu ailenin üyesi olan taklitçi parazit sinek (Tachina fera) kaydımıza buradan ulaşabilirsiniz.

Furkan Eren

Popülasyon ve Koruma Statüsü

Tür için herhangi bir koruma durumu söz konusu değildir. Bu ailenin üyeleri genel olarak kurak alanlarda görülse de çok geniş yayılım alanına sahiptir. Doğada oldukça sık rastlanan sinek aileleri arasında gelmektedir. Tür sayısı ile ilgili bir veri bulunmamakla birlikte Bombliidae ailesi 5000'den fazla türü içerisinde barındırmaktadır.

Davranış ve Etoloji

Bitkilerden nektar alırken havada asılı kalma hareketi sergilerler.

Diyet ve Metabolizma

Döllenmiş Hemipenthes morio’nun dişileri yerde Noctuidae ailesinin tırtıllarını ve bulundukları bitkileri ararlar. Bu güveler doğada bol miktarda bulunur ve sebze ve meyve ürünlere oldukça zarar veren tüylü güvelerdir. Fakat buldukları her tırtılla ilgilenmiyorlar. Onların asıl ilgisini çeken Tachinidae ailesinin sinekleri ve eşek arıları tarafından parazitlenmiş olan tırtıllar. Ve bu tırtılları bulduklarında içlerine yumurtalarını bırakarak hiperparazit özelliğini kazanırlar. Burada asıl ilginç olan iki farklı hayvan grubunun bir güve tırtılı içerisinde parazit olarak bulunmasıdır.

Etimoloji

Bombyliidae bir sinek ailesi olmasına karşın ''bee flies'' yani ''arı sinekleri'' denmektedir. Bunun asıl nedeni dış görünüşlerinin arılara benzetilmesidir.