Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Aort Damarı

2 dakika
9,063
Aort Damarı
Tüm Reklamları Kapat

Aort, vücudumuzdaki en büyük atardamardır. 2.54 santimetreyi geçebilen çapıyla, sıradan bir bahçe hortumu kadar kalın olabilmektedir. Kalbin sol karıncığından çıkan aort, aralarında "şah damarı" olarak bilinen karotit damarları da barındıran beyne gidecek damarlara dallandıktan sonra, bir kıvrım yaparak karın bölgesine iner ve burada iki ufak atardamara dallanır. Bu iki dala iliyak atardamarlar adı verilir. Aortun ana görevi, akciğerlerde temizlenip kalbe dönen temiz kanı vücuda taşımaktır.

Evrimsel biyolojiye tamamen uyumlu olarak, tüm amniyot hayvanlarda (insan da bunlardan birisidir) aort damarı bulunur. Evrimsel süreçte amniyotlar balıklardan evrimleşirken, aort da farklılaşmıştır. Balıklarda iki adet aort bulunur. Balıkların dorsal aortu bizimkiyle homolog iken, ekstradan bir de ventral aort damarları bulunur.

Yukarıki görsele dikkatli bakarak balıklarda vücudun sırt kısmından ve karın kısmından giden iki aortu ve solungaç yarıklarının olduğu bölgede, bu aortlar arası bağlantıları görebilirsiniz.
Yukarıki görsele dikkatli bakarak balıklarda vücudun sırt kısmından ve karın kısmından giden iki aortu ve solungaç yarıklarının olduğu bölgede, bu aortlar arası bağlantıları görebilirsiniz.

Evrimsel süreci, vücudumuzdaki her organda görebildiğimiz gibi, aortta da görebiliriz. Evrimsel biyolojinin ortaya koyduğu üzere, balıklardan evrimleşerek karalara giderek adapte olan ilk grup amfibiler olmuştur. Daha sonra amfibilerden sürüngenler evrimleşmiş, sürüngenlerden de memeliler evrimleşmiştir. İnsan da, memeli bir hayvan türü olarak, bu grubun üyelerinden birisidir. Balıklarda bahsettiğimiz iki aort arasında bazı kanallar bulunur ve bu damarlar arasında kan alışverişi olmaktadır.

Tüm Reklamları Kapat

Evrimsel süreçte ilerleyip amfibilere ulaştığımızda, bu iki damarın hala bulunduğunu, ancak bir miktar köreldiğini görürüz. Bu körelmenin en net örneği, iki aort arasındaki bağlantıların neredeyse tamamen yok olmasıdır. Amfibilerde, sadece 5. köprü bulunur, diğer hepsi körelerek yok olmuştur. Amfibilerden evrimleşen sürüngenlerde ise bu köprüler tamamen yok olmuş ve tek bir aort damarı bulunmaktadır. Bu atadan evrimleşen memelilerde de, sürüngenlerinkiyle aynı aort yapısına rastlanır.

Yukarıdaki görselde ise sırasıyla balık, kurbağa (amfibi), sürüngen ve memeli aortlarını görmekteyiz. Balıklardaki ikili aort ara kanallarla birbirine bağlıyken, evrimsel süreç sonucunda amfibilerde kalpten çıktıktan sonra tek bir kanal ile iki aort birbirine bağlanır. Amfibilerden evrimleşen sürüngenlerde ve sürüngenlerden evrimleşen memelilerde ise bu durum artık görülmez.
Yukarıdaki görselde ise sırasıyla balık, kurbağa (amfibi), sürüngen ve memeli aortlarını görmekteyiz. Balıklardaki ikili aort ara kanallarla birbirine bağlıyken, evrimsel süreç sonucunda amfibilerde kalpten çıktıktan sonra tek bir kanal ile iki aort birbirine bağlanır. Amfibilerden evrimleşen sürüngenlerde ve sürüngenlerden evrimleşen memelilerde ise bu durum artık görülmez.

Aort, birçok farklı hastalığa açık bir yapıdır. Burada hepsini vererek yazıyı aşırı uzatmak istemiyoruz, ancak aortik genişleme, aortik yırtılma, aortik daralma, aort tıkanması, Marfan sendromu, Ehlers-Danlos sendromu, aortik stenoz bu hastalıklardan sadece bazılarıdır.

Kaynaklar ve İleri Okuma:

WebMD

Tüm Reklamları Kapat

Uamond.edu

Britannica

Biologos.org

HumanAnatomyLibrary

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

 

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
4
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 2
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Tebrikler! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 13/12/2024 09:50:15 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/1532

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Kategoriler ve Etiketler
Tümünü Göster
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Semptom
İhtiyoloji
Ufo
Elektromanyetik
Genetik Mühendisliği
Pandemi
Nüfus
Algoritma
Şehir Hastanesi
Ara Tür
Makina
Hayvan Davranışları
Risk
Enzim
Yangın
Astrobiyoloji
Koruma
Hücre Biyolojisi
Çocuklar
Bilim Felsefesi
Yeni Koronavirüs
Değişim
Yaşamın Başlangıcı
Tedavi
Modern
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Aort Damarı. (19 Ekim 2013). Alındığı Tarih: 13 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/1532
Bakırcı, Ç. M. (2013, October 19). Aort Damarı. Evrim Ağacı. Retrieved December 13, 2024. from https://evrimagaci.org/s/1532
Ç. M. Bakırcı. “Aort Damarı.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 19 Oct. 2013, https://evrimagaci.org/s/1532.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Aort Damarı.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, October 19, 2013. https://evrimagaci.org/s/1532.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close