Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Aort Damarı

Aort Damarı
2 dakika
8,897
Tüm Reklamları Kapat

Aort, vücudumuzdaki en büyük atardamardır. 2.54 santimetreyi geçebilen çapıyla, sıradan bir bahçe hortumu kadar kalın olabilmektedir. Kalbin sol karıncığından çıkan aort, aralarında "şah damarı" olarak bilinen karotit damarları da barındıran beyne gidecek damarlara dallandıktan sonra, bir kıvrım yaparak karın bölgesine iner ve burada iki ufak atardamara dallanır. Bu iki dala iliyak atardamarlar adı verilir. Aortun ana görevi, akciğerlerde temizlenip kalbe dönen temiz kanı vücuda taşımaktır.

Evrimsel biyolojiye tamamen uyumlu olarak, tüm amniyot hayvanlarda (insan da bunlardan birisidir) aort damarı bulunur. Evrimsel süreçte amniyotlar balıklardan evrimleşirken, aort da farklılaşmıştır. Balıklarda iki adet aort bulunur. Balıkların dorsal aortu bizimkiyle homolog iken, ekstradan bir de ventral aort damarları bulunur.

Tüm Reklamları Kapat

Yukarıki görsele dikkatli bakarak balıklarda vücudun sırt kısmından ve karın kısmından giden iki aortu ve solungaç yarıklarının olduğu bölgede, bu aortlar arası bağlantıları görebilirsiniz.
Yukarıki görsele dikkatli bakarak balıklarda vücudun sırt kısmından ve karın kısmından giden iki aortu ve solungaç yarıklarının olduğu bölgede, bu aortlar arası bağlantıları görebilirsiniz.

Evrimsel süreci, vücudumuzdaki her organda görebildiğimiz gibi, aortta da görebiliriz. Evrimsel biyolojinin ortaya koyduğu üzere, balıklardan evrimleşerek karalara giderek adapte olan ilk grup amfibiler olmuştur. Daha sonra amfibilerden sürüngenler evrimleşmiş, sürüngenlerden de memeliler evrimleşmiştir. İnsan da, memeli bir hayvan türü olarak, bu grubun üyelerinden birisidir. Balıklarda bahsettiğimiz iki aort arasında bazı kanallar bulunur ve bu damarlar arasında kan alışverişi olmaktadır.

Evrimsel süreçte ilerleyip amfibilere ulaştığımızda, bu iki damarın hala bulunduğunu, ancak bir miktar köreldiğini görürüz. Bu körelmenin en net örneği, iki aort arasındaki bağlantıların neredeyse tamamen yok olmasıdır. Amfibilerde, sadece 5. köprü bulunur, diğer hepsi körelerek yok olmuştur. Amfibilerden evrimleşen sürüngenlerde ise bu köprüler tamamen yok olmuş ve tek bir aort damarı bulunmaktadır. Bu atadan evrimleşen memelilerde de, sürüngenlerinkiyle aynı aort yapısına rastlanır.

Tüm Reklamları Kapat

Yukarıdaki görselde ise sırasıyla balık, kurbağa (amfibi), sürüngen ve memeli aortlarını görmekteyiz. Balıklardaki ikili aort ara kanallarla birbirine bağlıyken, evrimsel süreç sonucunda amfibilerde kalpten çıktıktan sonra tek bir kanal ile iki aort birbirine bağlanır. Amfibilerden evrimleşen sürüngenlerde ve sürüngenlerden evrimleşen memelilerde ise bu durum artık görülmez.
Yukarıdaki görselde ise sırasıyla balık, kurbağa (amfibi), sürüngen ve memeli aortlarını görmekteyiz. Balıklardaki ikili aort ara kanallarla birbirine bağlıyken, evrimsel süreç sonucunda amfibilerde kalpten çıktıktan sonra tek bir kanal ile iki aort birbirine bağlanır. Amfibilerden evrimleşen sürüngenlerde ve sürüngenlerden evrimleşen memelilerde ise bu durum artık görülmez.

Aort, birçok farklı hastalığa açık bir yapıdır. Burada hepsini vererek yazıyı aşırı uzatmak istemiyoruz, ancak aortik genişleme, aortik yırtılma, aortik daralma, aort tıkanması, Marfan sendromu, Ehlers-Danlos sendromu, aortik stenoz bu hastalıklardan sadece bazılarıdır.

Kaynaklar ve İleri Okuma:

WebMD

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Uamond.edu

Britannica

Biologos.org

HumanAnatomyLibrary

 

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
3
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 2
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Tebrikler! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 30/09/2023 16:53:46 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/1532

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Kategoriler ve Etiketler
Tümünü Göster
Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Yeni Doğan
Yayılım
Hücreler
Akıl
Factchecking
Ornitoloji
Öğrenme Alanı
Alkol
Mikroevrim
Sinek
Evrim Teorisi
Ara Tür
Astronot
Hasta
Veri
Newton
Doğa
Odontoloji
Yapay Seçilim
Taklit
Modern
Enerji
Algı
İstatistik
Mars
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Uzayda Yaşam Dibimizde Olabilir mi?
Uzayda Yaşam Dibimizde Olabilir mi?
Işık Hızında Düşen Bir İğne, Dünyayı Yok Edebilir mi?
Işık Hızında Düşen Bir İğne, Dünyayı Yok Edebilir mi?
HAARP: Neyi Yapabilir, Neyi Yapamaz?
HAARP: Neyi Yapabilir, Neyi Yapamaz?
Titanik'te Batan İnsan Bedenlerine Ne Oldu?
Titanik'te Batan İnsan Bedenlerine Ne Oldu?
Su Altında Ateş Yakmak Mümkün mü?
Su Altında Ateş Yakmak Mümkün mü?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Aort Damarı. (19 Ekim 2013). Alındığı Tarih: 30 Eylül 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/1532
Bakırcı, Ç. M. (2013, October 19). Aort Damarı. Evrim Ağacı. Retrieved September 30, 2023. from https://evrimagaci.org/s/1532
Ç. M. Bakırcı. “Aort Damarı.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 19 Oct. 2013, https://evrimagaci.org/s/1532.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Aort Damarı.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, October 19, 2013. https://evrimagaci.org/s/1532.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close