Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Antik DNA Çalışmalarının Altın Çağı Başlıyor!

Antik DNA Çalışmalarının Altın Çağı Başlıyor!
5 dakika
2,488
  • Orta Paleolitik

Eğer 10 yıl önce antropologlar arasında, genetik çalışmaların önümüzdeki dönemde ne kadar gelişebileceğine dair bir anket yapmış olsak, büyük bir ihtimalle, bir çoğu, fosil DNA çalışmalarının etkisini tahmin etmeye bile yaklaşamazdı.

O dönemde, yeni oluşmaya başlayan bu alan, bulunan fosile ait DNA'nın kontaminasyondan (başka organizmaların DNA'larıyla karışması) ayırma konusuyla boğuşmaktaydı. İnsanın kökenine dair bir şeyler söylemeye yetecek kadar çekirdek DNA'sı elde etmek gerçekten büyük bir başarıydı.

Tüm Reklamları Kapat

Fakat ilerleyen dönemdeki, yeni nesil dizileme yöntemlerinin de dahil olduğu teknik gelişmeler, antik DNA çalışmaları çağının başlangıcı oldu.

Bu gelişmeler, insan evrimi hikayesine dair anlayışımızı baştan yazdı desek abartı olmayacaktır. Ayrıca beklenmedik şekilde, bazı çok eski ve zorlu sorular da bu şekilde yanıt buldu.

Tüm Reklamları Kapat

"Başlangıç" kelimesini kullanıyoruz, çünkü son 5-10 yıllık süreçteki bulgulara rağmen Antik DNA, özellikle fosil genom çalışmaları, henüz başlıyor.

Ne başlangıç ama!

Görünen o ki, bu araştırma alanı çok çok uzun bir süredir boğuştuğumuz büyük sorulara cevaplar sağlamakta.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Sizlere önümüzdeki dönemde genetikçilerin (ve moleküler antropologların) üzerinde duracağı 3 önemli konudan bahsedeceğiz.

1- Modern insanlar ve diğer arkaik gruplar arasındaki gerçekleşen çiftleşmeler:

Yakın zamana kadar, fosil araştırıcıları, bu tür çiftleşmelerin olup olmadığına dair ortak bir noktada buluşamıyorlardı. Fakat şu anda genetikçiler sayesinde bu dosya kapanmış görünüyor.

Çiftleşme gerçekleşti, fakat bu inanılmaz derecede yaygın değildi. Afrikalı olmayan insanların genomlarının sadece %2 civarı Neandertallerden miras kalmıştı, ayrıca yerli Okyanusya-Güneydoğu Asya toplulukları, Yeni Gineliler ve Avustralyalıların genomlarının da görece biraz daha fazla kısmı gizemli Denisovanlardan gelmekteydi.

Bazı yaşayan Afrika topluluklarında da arkaik türlere ait DNA kalıntıları bulunmakta.

Tüm Reklamları Kapat

Belki gelecekte henüz bilmiyor olduğumuz başka arkaik türlere ait genler taşıyor olduğumuzu da keşfedeceğiz.

Yakın dönemde, Washington Üniversitesi'nden Benjamin Vernot önderliğinde yapılmış bir araştırma ile, Yeni Gine'deki Bismark Takım Adaları'nın 11 farklı bölgesinde yaşayan insanlardan elde edilen 35 genom dizisi, arkaik kuzenlerimizle paylaşılan genleri ele almak için analiz edildi.

1,500 farklı insanın genom dizisiyle karşılaştırılarak, Neanderthallerle olan gen akışını doğrulandı ve gizemli Denisovanlarla gen akışını daha iyi karakterize edildi.

Yeni Gine örnekleri, genomlarının %1.9 ila %3.4'ünün Denisovanlardan geldiğini gösterdi.

Tüm Reklamları Kapat

Ayrıca yaşayan Doğu Asyalılar, Avrupalılar ve Güney Asyalılar arasında gözlemlenen ikinci bir çiftleşme olayını, Yeni Ginelilerin paylaşmadığı görüldü.

Görünüşe göre biri, Yeni Ginelilerin ve Avustralyalıların atalarıyla, biri erken Doğu Asyalıların atalarıyla ve bir diğeri de Güney Asyalıların ve Avrupalıların atalarıyla olmak üzere Neandertallerle 3 farklı zamanda çiftleşme durumu gerçekleşti.

Genetikçiler, bu dönemde ilgilerini, arkaik kuzenlerimizden miras alınan spesifik genlere ve bu genlerin sonuçları ile insan adaptasyonunu ve hastalıklarını anlamaya yönelik çalışmalara vermeye başladılar.

Yakın dönemde, insan bağışıklık sistemi ve yüksek rakıma adaptasyon ile ilgili bazı genlerin Neandertallerle ilişkili olduğu ortaya çıktı.

Tüm Reklamları Kapat

Agora Bilim Pazarı
Panama SHB Boquete Yöresel Kahve 500 gr

Panama SHB Boquete Yöresel Kahve 500 grUYARI: Bu ürün, müşterilerimizin tercihine göre özel olarak öğütülerek (veya hiç öğütülmeden) temin edilmektedir; yani müşteri talebine özel olarak hazırlanmaktadır. Bu nedenle lütfen sipariş notlarına talep ettiğiniz öğütme türünü ekleyiniz:

  1. Çekirdek (Öğütme İstemiyorum)
  2. Filtre Kahve Makinesi,
  3. Espresso (Öğütülmüş),
  4. French Press,
  5. Moka Pot,
  6. Hario V60,
  7. Aeropress,
  8. Metal Filtre,
  9. Chemex – Pour Over.

Tercih belirtilmemesi halinde öğütülmemiş çekirdekler gönderilecektir ve tarafınızdan öğütülmesi veya değirmen olan bir yerde öğüttürülmesi gerekecektir.

Devamını Göster
₺280.00
Panama SHB Boquete Yöresel Kahve 500 gr

Gerçekten çok heyecan verici olan bu çalışma alanı ile birlikte yakın zamanda bir iskeletin özellikleriyle ilgili genleri kolayca tanımlayabileceğiz. Bu da bizim fosil kayıtları üzerinden fiziksel değişimlerle ilgili direkt ilişki kurmamızı ve ne şekilde, ne durumda değişikliklerin meydana geldiğini daha kolay anlamamızı sağlayacaktır.

2- Antik DNA sonunda can sıkıcı olan "Fosiller arasından yeni türleri nasıl belirleyeceğiz?" sorusuna da bir çerçeve çizmeye başladı.

Onlarca yıldır, antropologlar, "insan evrimi sürecinde kaç farklı tür olabilir?" sorusu üzerinde takılı kalmışlardır. Bu durum ortalama olarak 5 farklı türün var olduğu düşüncesinden 25’ten fazla tür olduğu iddiasına kadar çeşitlilik göstermiştir.

Şimdiye kadar, iddialarımızı bağımsız ve objektif değerlendirebileceğimiz bir yolun eksikliğini çekmiştik. Fakat, şaşırtıcı şekilde, şu anda insan genomunu arkaik kuzenlerimizle karşılaştırma olanakları ortaya çıkmaya başladı.

Örnek olarak, 100 yıldan fazla bir süredir, antropologlar, Neandertallerin ayrı bir tür mü yoksa sadece, aynı türe ait bir "alt-tür" mü olduğu konusunda tartışıyorlardı.

DNA çalışmaları şimdi bize bir cevap sunmakta, bu en inatçı antropologları bile tatmin etmeli; buna rağmen, bazı araştırmacıların tersine inanıyor olarak hayatlarını geçirme ihtimali de geçmiş tecrübeler ışığında mümkün görünüyor.

Neandertal, Denisovan ve diğer arkaik DNA kalıntıları, bazı yoğun bölgeler oluşturmuş şekilde, bütün insan genomu boyunca bulunmakta ve eşit olmayan biçimlerde yayılmış görünüyor, büyük boşluklar ise arkaik genleri birbirinden ayırıyor.

Örnek olarak insan X-Kromozomu neredeyse arkaik DNA barındırmamakta. Bu da arkaik genlerin, doğal seçilim tarafından elendiğini göstermektedir. Ayrıca arkaik ve modern insan çiftleşmesiyle meydana gelen erkek melez çocuklar büyük olasılıkla kısır olduğu söylenebilir.

Biyolojik türlerle ilgili sorularla biraz ilgili olan biri bu tür bulgunun önemini kavrayacaktır: İnsanlar ve Neandertaller farklı türlerdir, türlerin farklılığı konusunda belirleyici olduğu farzedilen çiftleşme eylemini gerçekleştirebiliyor olsalar dahi.

Şu anda, çoğu antropolog, “tür” kavramını bir kenara bırakırsak, Neandertallerin biz insanların en yakın soyu tükenmiş kuzenleri olduğunu kabul etmekte. Ancak DNA çalışmaları, bizden biyolojik olarak oldukça uzak olduklarını göstermektedir.

Tüm Reklamları Kapat

İnsan ve Neanderthal ayrılmasından sonraki dönemler için bile İnsan evrim ağacında bulunan bir çok yeni türe hazırlıklı olmamız gerekebilir.

3- Fosil DNA insan türleri arasındanki evrimsel ilişkileri çözümleyebiliyor.

Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü’nden Matthias Meyer önderliğinde yapılan çalışmada, İspanyol fosil bölgesi olan Sima de Los Huesos’ta (kemik çukuru) bulunan iki örneğin çekirdek DNA’ları elde edildi.

En az 430 bin yıllık olan bu fosillerle yürütülen yeni çalışma, ekibin geçen yıl yaptığı, aynı fosil alanından elde edilen daha küçük ve daha az bilgi barındıran mitokondriyal genom çalışması üzerine kuruldu.

Tüm Reklamları Kapat

Mitokondriyal DNA, Denisovanlara oldukça benzerken çekirdek DNA ise Neanderthallere yakınlık göstermekteydi.

Yani, Sima de Los Huesos örnekleri, Denisovan atalarının mitokondriyal DNA’sını barındıran veya bunu türler arası çiftleşme yoluyla elde etmiş olan çok erken Neandertaller ya da Neandertallerin atalarıydı.

Bu çalışma, bazı antropologların, bu fosillerin anatomileri üzerine olan düşüncelerini onaylar niteliktedir.

Ayrıca, Neanderthal ve modern insanların ortak atalarının 430 bin yıldan daha önce bir dönemde yaşadığını, hatta yeni çalışmanın gösterdiği moleküler saate bakılırsa bu ayrışmanın 550 ila 765 bin yıl arası bir dönemde yaşanmış olabileceğini söyleyebiliriz.

Tüm Reklamları Kapat

Bu da modern insanların, Neanderthallerden ayrı bir şekilde en az 600 bin yıllık bir evrim sürecinden geçtiği anlamına gelmektedir.

İnsan evrimini, az sayıda dalı (tür) olan gövdeli bir ağaçtan ziyade bir çok ince dal barındıran çalılık olarak görmek daha doğru olacaktır.

Biz, modern insanlar, birçok insan çeşidinden sadece biriydik, fakat tuhaf bir şekilde sadece biz bugüne varabildik. Belki genomik bilimi bize, bu gizemli durumun cevaplarını bulmamızda çok da uzak olmayan bir gelecek de yardımcı olacaktır.

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
4
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Tebrikler! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: The Conversation | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 26/03/2023 22:09:49 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7134

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Akış
İçerikler
Sosyal
Gündem
Kütleçekimi
Fizik
Taksonomi
Habercilik
Müzik
2019-Ncov
Sağlık Bakanlığı
Kuantum
Sinir
Periyodik Tablo
Kimya Tarihi
Metal
Bağışıklık Sistemi
Yatay Gen Transferi
İspat
Karadelik
Böcek
Etimoloji
Öne Çıkan
Evrim Ağacı Duyurusu
Nükleotit
Davranış
İnternet
Viroloji
Kadın Sağlığı
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
K. T. Özdoğan. Antik DNA Çalışmalarının Altın Çağı Başlıyor!. (21 Şubat 2017). Alındığı Tarih: 26 Mart 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/7134
Özdoğan, K. T. (2017, February 21). Antik DNA Çalışmalarının Altın Çağı Başlıyor!. Evrim Ağacı. Retrieved March 26, 2023. from https://evrimagaci.org/s/7134
K. T. Özdoğan. “Antik DNA Çalışmalarının Altın Çağı Başlıyor!.” Edited by Kadir Toykan Özdoğan. Translated by Kadir Toykan Özdoğan, Evrim Ağacı, 21 Feb. 2017, https://evrimagaci.org/s/7134.
Özdoğan, Kadir Toykan. “Antik DNA Çalışmalarının Altın Çağı Başlıyor!.” Edited by Kadir Toykan Özdoğan. Translated by Kadir Toykan Özdoğan. Evrim Ağacı, February 21, 2017. https://evrimagaci.org/s/7134.

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close
Geri Bildirim Gönder
Paylaş
Reklamsız Deneyim

Evrim Ağacı'ndaki reklamları, bütçenize uygun bir şekilde, kendi seçtiğiniz bir süre boyunca kapatabilirsiniz. Tek yapmanız gereken, kaç ay boyunca kapatmak istediğinizi aşağıdaki kutuya girip tek seferlik ödemenizi tamamlamak:

10₺/ay
x
ay
= 30
3 Aylık Reklamsız Deneyimi Başlat
Evrim Ağacı'nda ücretsiz üyelik oluşturan ve sitemizi üye girişi yaparak kullanan kullanıcılarımızdaki reklamların %50 daha az olduğunu, Kreosus/Patreon/YouTube destekçilerimizinse sitemizi tamamen reklamsız kullanabildiğini biliyor muydunuz? Size uygun seçeneği aşağıdan seçebilirsiniz:
Evrim Ağacı Destekçilerine Katıl
Zaten Kreosus/Patreon/Youtube Destekçisiyim
Reklamsız Deneyim
Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Destek Ol

Devamını Oku
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara
Moderatöre Bildir

Raporlama sisteminin amacı, platformu uygunsuz biçimde kullananların önüne geçmektir. Lütfen bir içeriği, sadece düşük kaliteli olduğunu veya soruya cevap olmadığını düşündüğünüz raporlamayınız; bu raporlar kabul edilmeyecektir. Bunun yerine daha kaliteli cevapları kendiniz girmeye çalışın veya size sunulan (oylama gibi) diğer araçlar ile daha kaliteli cevaplara teşvik edin. Kalitesiz bulduğunuz içerikleri eleyebileceğiniz, kalitelileri daha ön plana çıkarabileceğiniz yeni araçlar geliştirmekteyiz.

Kural İhlali Seç
Öncül Ekle
Sonuç Ekle
Mantık Hatası Seç
Kural İhlali Seç
Soru Sor
Aşağıdaki "Soru" kutusunu sadece soru sormak için kullanınız. Bu kutuya soru formatında olmayan hiçbir cümle girmeyiniz. Sorunuzla ilgili ek bilgiler vermek isterseniz, "Açıklama" kısmına girebilirsiniz. Soru kısmının soru cümlesi haricindeki kullanımları sorunuzun silinmesine ve UP kaybetmenize neden olabilir.
Görsel Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, aklınıza takılan soruları sorabilmeniz ve diğerlerinin sorularını yanıtlayabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Gerçekten soru sorun, imâdan ve yüklü sorulardan kaçının.
Sorularınızın amacı nesnel olarak gerçeği öğrenmek veya fikir almak olmalıdır. Şahsi kanaatinizle ilgili mesaj vermek için kullanmayın; yüklü soru sormayın.
2
Bilim kimliğinizi kullanın.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla sorular ve cevaplar, bilimsel perspektifi yansıtmalıdır. Geçerli bilimsel kaynaklarla doğrulanamayan bilgiler veya reklamlar silinebilir.
3
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Sahtebilimi desteklemek yasaktır.
Sahtebilim kategorisi altında konuyla ilgili sorular sorabilirsiniz; ancak bilimsel geçerliliği bulunmayan sahtebilim konularını destekleyen sorular veya cevaplar paylaşmayın.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Soru Ara
Aradığınız soruyu bulamadıysanız buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Alıntı Ekle
Eser Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Formu olabildiğince eksiksiz doldurun.
Girdiğiniz sözün/alıntının kaynağı ne kadar açıksa o kadar iyi. Açıklama kısmına kitabın sayfa sayısını veya filmin saat/dakika/saniye bilgisini girebilirsiniz.
2
Anonimden kaçının.
Bazı sözler/alıntılar anonim olabilir. Fakat sözün anonimliğini doğrulamaksızın, bilmediğiniz her söze/alıntıya anonim yazmayın. Bu tür girdiler silinebilir.
3
Kaynağı araştırın ve sorgulayın.
Sayısız söz/alıntı, gerçekte o sözü hiçbir zaman söylememiş/yazmamış kişilere, hatalı bir şekilde atfediliyor. Paylaşımınızın site geneline yayılabilmesi için kaliteli kaynaklar kullanın ve kaynaklarınızı sorgulayın.
4
Ofansif ve entelektüel düşünceden uzak sözler yasaktır.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Sözlerinizi tırnak (") içine almayın.
Sistemimiz formatı otomatik olarak ayarlayacaktır.
Gönder
Tavsiye Et
Aşağıdaki kutuya, [ESER ADI] isimli [KİTABI/FİLMİ] neden tavsiye ettiğini girebilirsin. Ne kadar detaylı ve kapsamlı bir analiz yaparsan, bu eseri [OKUMAK/İZLEMEK] isteyenleri o kadar doğru ve fazla bilgilendirmiş olacaksın. Tavsiyenin sadece negatif içerikte olamayacağını, eğer bu sistemi kullanıyorsan tavsiye ettiğin içeriğin pozitif taraflarından bahsetmek zorunda olduğunu lütfen unutma. Yapıcı eleştiri hakkında daha fazla bilgi almak için burayı okuyabilirsin.
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform; okuduğunuz kitaplara, izlediğiniz filmlere/belgesellere veya takip ettiğiniz YouTube kanallarına yönelik tavsiylerinizi ve/veya yapıcı eleştirel fikirlerinizi girebilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Önceliğimiz pozitif tavsiyelerdir.
Bu platformu, beğenmediğiniz eserleri yermek için değil, beğendiğiniz eserleri başkalarına tanıtmak için kullanmaya öncelik veriniz. Sadece negatif girdileri olduğu tespit edilenler platformdan geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
2
Tavsiyenizin içeriği sadece negatif olamaz.
Tavsiye yazdığınız eserleri olabildiğince objektif bir gözlükle anlatmanız beklenmektedir. Dolayısıyla bir eseri beğenmediyseniz bile, tavsiyenizde eserin pozitif taraflarından da bahsetmeniz gerekmektedir.
3
Negatif eleştiriler yapıcı olmak zorundadır.
Eğer tavsiyenizin ana tonu negatif olacaksa, tüm eleştirileriniz yapıcı nitelikte olmak zorundadır. Yapıcı bir tarafı olmayan veya tamamen yıkıcı içerikte olan eleştiriler silinebilir ve yazarlar geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
4
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Eser Ara
Aradığınız eseri bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.
Tür Ekle
Üst Takson Seç
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, yaşamış ve yaşayan bütün türleri filogenetik olarak sınıflandırdığımız ve tanıttığımız Yaşam Ağacı projemize, henüz girilmemiş taksonları girebilmeniz için geliştirdiğimiz bir platformdur. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Takson adlarını doğru yazdığınızdan emin olun.
Taksonların sadece ilk harfleri büyük yazılmalıdır. Latince tür adlarında, cins adının ilk harfi büyük, diğer bütün harfler küçük olmalıdır (Örn: Canis lupus domesticus). Türkçe adlarda da sadece ilk harf büyük yazılmalıdır (Örn: Evcil köpek).
2
Taksonlar arası bağlantıları doğru girin.
Girdiğiniz taksonun üst taksonunu girmeniz zorunludur. Eğer üst takson yoksa, mümkün olduğunca öncelikle üst taksonları girmeye çalışın; sonrasında daha alt taksonları girin.
3
Birden fazla kaynaktan kontrol edin.
Mümkün olduğunca ezbere iş yapmayın, girdiğiniz taksonların isimlerinin birden fazla kaynaktan kontrol edin. Alternatif (sinonim) takson adlarını girmeyi unutmayın.
4
Tekrara düşmeyin.
Aynı taksonu birden fazla defa girmediğinizden emin olun. Otomatik tamamlama sistemimiz size bu konuda yardımcı olacaktır.
5
Mümkünse, takson tanıtım yazısı (Taksonomi yazısı) girin.
Bu araç sadece taksonları sisteme girmek için geliştirilmiştir. Dolayısıyla taksonlara ait minimal bilgiye yer vermektedir. Evrim Ağacı olarak amacımız, taksonlara dair detaylı girdilerle bu projeyi zenginleştirmektir. Girdiğiniz türü daha kapsamlı tanıtmak için Taksonomi yazısı girin.
Gönder
Tür Gözlemi Ekle
Tür Seç
Fotoğraf Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, bizzat gözlediğiniz türlerin fotoğraflarını paylaşabilmeniz için geliştirilmiştir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Net ve anlaşılır görseller yükleyin.
Her zaman bir türü kusursuz netlikte fotoğraflamanız mümkün olmayabilir; ancak buraya yüklediğiniz fotoğraflardaki türlerin özellikle de vücut deseni gibi özelliklerinin rahatlıkla ayırt edilecek kadar net olması gerekmektedir.
2
Özgün olun, telif ihlali yapmayın.
Yüklediğiniz fotoğrafların telif hakları size ait olmalıdır. Başkası tarafından çekilen fotoğrafları yükleyemezsiniz. Wikimedia gibi açık kaynak organizasyonlarda yayınlanan telifsiz fotoğrafları yükleyebilirsiniz.
3
Paylaştığınız fotoğrafların telif hakkını isteyemezsiniz.
Yüklediğiniz fotoğraflar tamamen halka açık bir şekilde, sınırsız ve süresiz kullanım izniyle paylaşılacaktır. Bu fotoğraflar nedeniyle Evrim Ağacı’ndan telif veya ödeme talep etmeniz mümkün olmayacaktır. Kendi fotoğraflarınızı başka yerlerde istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
4
Etik kurallarına uyun.
Yüklediğiniz fotoğrafların uygunsuz olmadığından ve başkalarının haklarını ihlâl etmediğinden emin olun.
5
Takson teşhisini doğru yapın.
Yaptığınız gözlemler, spesifik taksonlarla ilişkilendirilmektedir. Takson teşhisini doğru yapmanız beklenmektedir. Taksonu bilemediğinizde, olabildiğince genel bir taksonla ilişkilendirin; örneğin türü bilmiyorsanız cins ile, cinsi bilmiyorsanız aile ile, aileyi bilmiyorsanız takım ile, vs.
Gönder
Tür Ara
Aradığınız türü bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.