Ben evrimsel biyoloji uzmanı değilim ama kendi alanım üzerinden cevaplayacağım. Ben üniversite eğitimim boyunca Modernizm'in modern dünya için ne derece işlevsel olduğunu duydum. Modernizm'in eleştirilen noktaları vardı ama genel kanı işlevsel ve faydalı olduğu yönündeydi. Bu bağlamda Le'Corbusier Modernizm'in önemli temsilcilerinden biri olarak değer verilen bir figürdü. Konuyu buradan Corbusier'in "eşek yolu" metaforuna bağlayacağım.[1]
Corbusier insanların eşek yolarında yürümemesi gerektiğini söyler bu yüzden yolların insanlara uygun ve yakışır biçimde düz ve lineer ilerlemesi gerektiğini kabaca iddia ediyordu ve bu bağlamda pek çok modernist mimar da hâla bu görüşü sürdürür. Oysa Modernizm'in önemli diğer bir iddiası da işlevselliği sağlamayı amaçladığıdır. Burada benim fark ettiğim de şu oldu : insanlara ayrılan lineer ve düz yollar hiç bir zaman yaya olarak tasarımcının öngördüğü şekilde kullanılmaz. Dikkatinizi çektiyse yollar arasındaki refüjlerde ya da binalarınızın çevresindeki peyzaj düzenlemelerinin bir unsuru olan çimlerde her zaman kurallara uymayan insanların daha işlevsel olduğunu düşündüğü için sürekli kullandığı kendiliğinden oluşmuş, sürekli çiğnendiği için çıplak kalmış eşek yolu benzeri toprak yollar yer almaktadır. Modernizm'in çizdiği yollara uymayan insanlara kural tanımaz, saygısız gibi yakıştırmalar yapabiliyoruz. Oysa kullanıcı sadece kendi için en işlevsel olanı seçiyor modern plancının görevi en işlevsel yolu çizmekken kendi çizdiği sınırlara insanın uymasını bekliyor. Bu bir eşekten feyz alarak kullanabileceğimiz bir örnek. Ama bir eşeğin yaşam alanıyla bir insanınki ;yaşam şartlarımızın ,beslenme biçimlerimizin vb. durumların farklı olmasından ötürü ortaklaşamaz.
Yürümek eşek ve insan arasındaki ortak bir işlev. Bir kuşla ev tasarımı konusunda ortak bir işlevi taşıyabilirken bir maymunla küçük problemleri çözme konusunda benzerlik bulabiliriz. Kelimelerimi toplayacak olursam, makro ölçekte baktığımızda tüm biyosferle paylaştığımız işlevler genel bir evrimsel biyoloji çatısında toplanırken daha insana özgü niş davranışların ya da değişim paternlerinin kültür evrimi gibi ayrı bir kategorisinde incelenmesi daha faydalı veriler üretecektir.
Sonuç olarak büyük ve çok geniş olan her alan işlevselliği arttırmak için nişleşmeye ve bölünmeye gidebilir. Bence evrim biyolojisi de bunu yaşayabilecek kadar geniş ve kapsamlı bir konu ki böyle bir alan varsa bu da insanın evrimsel sürecinin bir çıktısı olabilir. Eğer bu işlevsel bir metod değilse zamanla ölmeye mahkum bir alan olacaktır.
