Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Kayra Tunadağı
Üye 1 gün önce 2 Cevap
2

Sizce büyük patlamadan önce ne vardı?

196 görüntülenme
Sizce büyük patlamadan önce ne vardı?
Sizce büyük patlamadan önce ne vardı?
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Tüm Reklamları Kapat
2 Cevap
Görkem Bakırcı
Fen Bilimleri Öğretmeni 10 saat önce

Sorunuzun tam net bir cevabı yok ancak farklı bilim insanlarının fikirleri üzerinden gidebilir ve bize en yakın gelen fikri benimseyebiliriz. 2 farklı senaryo hayal ediyoruz. Bunlardan birincisi Bing Bang'in başlangıç noktası olduğu, diğeri ise Bing Bang'in sadece bir ara durak olduğu senaryolar. Birinci senaryoda Hawking'in meşhur sözünü hatırlamamızda fayda var. O diyordu ki ''Bing Bang'den önce ne vardı sorusu Kuzey Kutbunun kuzeyinde ne var sorusu gibi anlamsız bir sorudur'' Yani Bing Bang bir başlangıç noktasıysa Bing Bang'den önce ne vardı diye sormanın bir anlamı da yok. Fakat esasında bu bana çok doğru bir yaklaşım gelmiyor. Çünkü bir başlangıç noktası varsa ortada çözülmesi gereken bir problem var demektir. Başlangıç noktasını izah etmeliyiz, evreni başlatan, harekete geçiren şeyin ne olduğunu izah etmeliyiz ve eğer felsefi anlamda Bing Bang'den önce hiçlik varsa bilimsel olarak meseleye çok doğru yaklaşmıyoruz demektir.

İkinci senaryomuz ise Evrenimizin aslında hep var olduğu ve Bing Banglerin ara duraklar olduğu. Burada karşımıza Roger Penros'un oldukça beğenilen Conformal Cyclic Cosmology (CCC) kozmoloji modeli karşımıza çıkıyor. Benim de şahsım adına en beğendim kozmolojik modellerden biri ve gerçekten bilim camiasında da hala spekülatif olsa da matematiksel olarak tutarlı bir modeldir. . Ayrıca bu modele paralel fikirlere sahip olan Sean Carrol gibi önemli fizikçiler de var. Tabi ki modelimiz evren üzerine bir çok şey söyler ama ben asıl sorunuzu nasıl açıkladığına değineceğim. CCC modeli döngüsel bir evren modelidir. Evrenin sonu (ışık dolu, boş, ölçekten bağımsız bir yapı) ile bir sonraki evrenin başlangıcı (Büyük Patlama) konformal olarak eşdeğerdir. Evren bir başlangıcı ve sonu olan klasik bir süreç yaşamaz. Bunun yerine aeon (eyon) denilen ara duraklar vardır ve bu ara duraklar Büyük Patlama ile başlar, genişler, madde oluşur, zamanla tüm madde yok olur (kara delikler buharlaşır, protonlar bozunur), geriye sadece ışık ve gravitonlar kalır, bu saf radyasyon evresi, ölçekten bağımsız bir yapıya ulaşır (konformal yapı) ve bu yapı, bir sonraki aeon’un başlangıcı olur.

Yani özetlemek gerekirse Bing Bang bir başlangıç noktası olmayabilir ve evren sonsuzdan gelen ve sonsuza giden bir yapı olarak ezelidir. Henüz tam olarak bilmiyoruz ancak Bing Bang'i bir başlangıç noktası olarak kabul etmek için hiçbir geçerli veri yok. Dolayısıyla evrenin kendisi nedensiz bir şekilde her zaman vardır da diyebiliriz ve bu ifade bilimsel olarak da mantıksal açıdan da çelişik değil tutarlı bir ifadedir. Kanımca ben evrenimizin bir başlangıç noktası olduğunu düşünmüyorum ve muhtemelen Bing Bang dediğimiz nokta başka bir evrenle bizim evrenimizi birleştiren bir aeon noktası, yani başka bir evrenin kendi içerisine çöküp tekrardan genişleyerek uzay ve mekanın oluştuğu bir ara durak. Şimdilik bu yazdıklarımın birçoğu spekülatif bunu açıkça belirtmeliyim ancak bilimsel spekülasyonlar ve kendi içerisinde de tutarlı fikirler. Henüz bilmiyoruz ama bilmemiz için elimizdeki tek ve en kıymetli aracımız da bilimimiz. Bunu hiçbir zaman unutmamalı, bilimle kalmalıyız.

Tüm Reklamları Kapat

Kaynaklar

  1. R. Penrose, et al. (2010). Cycles Of Time: An Extraordinary New View Of The Universe. ISBN: 978-0099505945. Yayınevi: Bodley Head.
5
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Sena Küçükkıvanç
Yazar&Editör 12 saat önce

Valla, "Büyük Patlama'dan öncesi" diye sorunca, kuantum fizikçilerinin bile "bir saniye, uzayzaman tam olarak nerede başlıyordu ya?" diye kara kara düşündüğü, acayip bir konu. Einstein'ın meşhur 'sine (hani şu uzayzamanı lastik gibi çekiştirip duran metrik tensör) bakarsak, zaman dediğin şey zaten Büyük Patlama'yla beraber "selam millet, parti başlasın" demiş olabilir; yani "önce" diye bir kavramın o partiye davetiyesi bile yokmuş, anca kapıdan bakmıştır. Ama bizim hiperaktif fizikçiler durur mu, yapıştırmışlar teorileri: "Acaba evrenimiz önceki hayatında süper-sıkıştırılmış bir kozmik nohut tanesiydi de sonra 'Büyük Sıçrama' (Big Bounce) ile 'ta-daaa' mı yaptı?" diye kafa patlatıyorlar – buna da Döngüsel Kuantum Kütleçekimi diyorlar ve o meşhur tekillik çıkmazından holonomileri gibi "bunu anca kafası trilyon bir uzaylı anlar" dedirten formüllerle sıyrılmaya çalışıyorlar. Sonra Sicim Teorisi tayfası var ki, onlar da olayı "belki de iki devasa kozmik yufka (branelermiş adı) kafa kafaya tokuştu ya da bir çoklu evren otobanında sonsuz gazla giden bir skaler alan (inflaton denen bir tip) vardı" gibi daha da fantastik boyutlara taşıyıp işi süperkütleçekim âlemlerine kadar vardırıyorlar. Hartle-Hawking ikilisi ise daha cool takılıp, "Belki de 'önce' diye bir şey yok, evrenin dalga fonksiyonu bir küre gibi, başı sonu yok, yani 'öncesini sorma, sonrası zaten meçhul' durumu, tam bir sabır taşı çatlatma senaryosu" diyor.[1] Belki de olay, egzotik bir kuantum köpüğüydü, bir dilaton alanı fırtınasıydı ya da en iyisi biz bu soruyu Planck ölçeği () denen ve fizik yasalarının bile "abi ben bi' soluklanıp geliyorum" dediği o akılalmaz küçüklükteki boyuta soralım, belki o bize daha komik bir fıkra anlatır...

Kaynaklar

  1. Arxiv. Hartle-Hawking No-Boundary Proposal And Hořava-Lifshitz Gravity. Alındığı Tarih: 23 Mayıs 2025. Alındığı Yer: Arxiv | Arşiv Bağlantısı
6
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.

Bize Ulaşın

ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close