Virüsler hangi ortamda canlılık özelliği gösterir? ve Virüs Gibi Canlılar Var mı?

Merhaba Muhammed Velat,

Bu konuya olan merakın gerçekten çok güzel. Öncelikle şunu belirtmeliyim ki, günümüzde hala virüslerin canlı olup olmadığına dair tartışmalar sürmektedir. Bunun başlıca sebebi, biyolojide canlıların ortak özelliklerinden bildiğimiz beslenme, solunum, boşaltım, hareket etme, üreme ve büyüme gibi faaliyetleri kendi başlarına gerçekleştiremiyor olmalarıdır^[1].

Virüsler sadece DNA veya RNA olmak üzere iki türlü genetik materyale sahip olabilirler. Kendi başlarına metabolik faaliyet gösteremezler. Ancak bir canlı hücresinin içine girdiklerinde, o hücrenin organellerini kullanarak çoğalabilirler. Enfekte ettikleri hücrede kendi parçalarını üretir, sonra hücreyi parçalayarak yeni virüsler etrafa yayılır ve başka hücreleri enfekte ederler (Figür 1) ^[2].

Ayrıca virüslerin genetik materyallerinde mutasyonlar meydana gelebildiğini de biliyoruz. Bu durum, onların zamanla değişmesine ve adapte olmasına olanak tanır — ki bu da canlılara özgü evrimsel bir özelliktir.

Virüs gibi canlılar var mı? diye sorarsan, virüsler kadar basit yapıya sahip başka organizmalar da bulunuyor. Mesela prionlar ve viroidler buna örnek verilebilir. Ancak prionlar sadece protein yapısındadır ve genetik materyalleri yoktur. Viroidler ise küçük RNA parçacıklarıdır ve bitkileri enfekte ederler. Ancak virüsler kadar karmaşık bir "yaşam döngüsüne" sahip değillerdir^[3].

Özetle, virüsler sadece başka bir canlı organizmanın içinde bulunduklarında canlılık özellikleri gösterebilirler. Hücre dışında ise cansız bir molekül yığını gibidirler.

Umarım soruna güzel bir cevap olabilmiştir.

Başarılar.

pmfias