BRCA1 ve BRCA2 gen testleri, özellikle meme kanseri ve over kanseri riskini değerlendirmek için kullanılan genetik testlerdir. Sorunuzu yanıtlamadan önce BRCA1 ve BRCA2 genlerinin kanser ile olan ilişkisini anlamak bu genlere ilişkin yapılan testlerin sonuçlarını değerlendirmek açısından önemlidir. BRCA1'deki mutasyonlar, kalıtsal meme ve yumurtalık kanseri vakalarının neredeyse tamamını ve sadece kalıtsal meme kanseri olan ailelerin %40-50'sini oluşturur. BRCA2'deki mutasyonlar, kalıtsal meme kanseri ailelerinin diğer yarısı ve ayrıca erkek meme kanseri ile bağlantılıdır.
Hem BRCA1 hem de BRCA2 eksikliği olan hücreler, kromozomal kırılmalar, anormal mitotik değişimler ve anöploidi dahil olmak üzere kümülatif kromozom anormallikleri ile karakterize edilir.[1] Kromozomal instabilite, BRCA1 ve BRCA2 eksikliğinin neden olduğu meme tümörü oluşumunun patojenik temeli olarak öne sürülmüştür. Paradoksal olarak, kromozomal instabiliteye her zaman büyüme durması veya artmış hücre ölümü eşlik eder.[2] O halde BRCA1 veya BRCA2 mutasyonu sonuçta kontrolsüz hücre büyümesine ve tümör oluşumuna nasıl yol açabilir? Bu sorunun cevabı, Brca1 ve Brca2 eksikliği olan farelerde bulunan tümörlerin, p53 ve mitotik kontrol noktası genlerinde ek inaktive edici mutasyonlar barındırdığı gözleminde yatabilir.[1] G1 / S hücre döngüsü kontrol noktasını yöneten p53'ün mutasyonel inaktivasyonu, normalde DNA hasarına bağlı olarak indüklenen büyüme durmasını atlatabilir ve ayrıca p53 aracılı apoptozu inhibe edebilir, böylece ciddi kromozomal hasarı olan hücrelerin hayatta kalmasına izin verebilir.[3][4]
Retrospektif çalışmalara dayanarak şunu söyleyebeliriz ki 70 yaşına kadar kümülatif meme kanseri risk tahminleri BRCA1 için %40 ila %87 ve BRCA2 taşıyıcıları için %27 ila %84 arasında değişmektedir. Karşılık gelen ovaryen kanser riskleri, BRCA1 için %16 ila %68 ve BRCA2 taşıyıcıları için %11 ila %30 arasında değişmektedir.[5][6][7][8]
Buna karşılık prospektif çalışmalara göre 80 yaşına kadar kümülatif meme kanseri riski, BRCA1 taşıyıcıları için %72 ve BRCA2 taşıyıcıları için %69'dır. 80 yaşına kadar kümülatif ovaryen kanser riski ise, BRCA1 için %44 ve BRCA2 için %17'dir.[9]
Test sonucunun pozitif olması kişinin bu gene/genlere ilişkin mutasyon taşıyıcısı olduğu anlamına gelir. Pozitif sonuç kişinin kanser riskini artırmakla birlikte, mutlaka kanser gelişeceği anlamına gelmez. Yukarıda bahsettiğim haliyle kanser oluşumu tümör supresör genler (P53 geni başta olmak üzere) ile onkogenler arasındaki ilişkiye ve dengenin hangi taraf lehine bozulacağı ile ilişkilidir. Bu nedenle, BRCA mutasyon taşıyıcılarında meme ve over kanserine özgü yaşa bağlı risklerin tahmini; yalnızca genetik test sonuçlarını değil, aynı zamanda ailedeki kanser öyküsünü ve mutasyonun gen içindeki konumunu da dikkate alan kapsamlı bir risk değerlendirmesini gerektirir.
Kaynaklar
- S. E. Lee, et al. (2004). Saccharomyces Ku70, Mre11/Rad50, And Rpa Proteins Regulate Adaptation To G2/M Arrest After Dna Damage. Elsevier BV, sf: 399-409. doi: 10.1016/s0092-8674(00)81482-8. | Arşiv Bağlantısı
- K. J. Patel, et al. (2004). Involvement Of Brca2 In Dna Repair. Elsevier BV, sf: 347-357. doi: 10.1016/s1097-2765(00)80035-0. | Arşiv Bağlantısı
- Z. Weaver, et al. (2002). Mammary Tumors In Mice Conditionally Mutant For Brca1 Exhibit Gross Genomic Instability And Centrosome Amplification Yet Display A Recurring Distribution Of Genomic Imbalances That Is Similar To Human Breast Cancer. Oncogene, sf: 5097-5107. doi: 10.1038/sj.onc.1205636. | Arşiv Bağlantısı
- A. M. Schmitt, et al. (2016). Long Noncoding Rnas In Cancer Pathways. Elsevier BV, sf: 452-463. doi: 10.1016/j.ccell.2016.03.010. | Arşiv Bağlantısı
- A. Antoniou, et al. (2003). Average Risks Of Breast And Ovarian Cancer Associated With Brca1 Or Brca2 Mutations Detected In Case Series Unselected For Family History: A Combined Analysis Of 22 Studies. Elsevier BV, sf: 1117-1130. doi: 10.1086/375033. | Arşiv Bağlantısı
- D. G. Evans, et al. (2008). Penetrance Estimates For Brca1 And Brca2Based On Genetic Testing In A Clinical Cancer Genetics Service Setting: Risks Of Breast/Ovarian Cancer Quoted Should Reflect The Cancer Burden In The Family. BMC Cancer, sf: 1-9. doi: 10.1186/1471-2407-8-155. | Arşiv Bağlantısı
- E. Gabai-Kapara, et al. (2014). Population-Based Screening For Breast And Ovarian Cancer Risk Due To Brca1 And Brca2. Proceedings of the National Academy of Sciences, sf: 14205-14210. doi: 10.1073/pnas.1415979111. | Arşiv Bağlantısı
- R. M. Brohet, et al. (2014). Breast And Ovarian Cancer Risks In A Large Series Of Clinically Ascertained Families With A High Proportion Of Brca1 And Brca2 Dutch Founder Mutations. Journal of Medical Genetics, sf: 98-107. doi: 10.1136/jmedgenet-2013-101974. | Arşiv Bağlantısı
- K. B. Kuchenbaecker, et al. (2017). Risks Of Breast, Ovarian, And Contralateral Breast Cancer For Brca1 And Brca2 Mutation Carriers. American Medical Association (AMA), sf: 2402. doi: 10.1001/jama.2017.7112. | Arşiv Bağlantısı
