Titanyum Dioksit
Yardımcı madde (farmakolojik olarak etkisiz madde)
Titanyum Dioksit Nedir?
Titanyum dioksit (TiO2), yeryüzünden çıkarılan, işlenen ve rafine edilen bol miktarda bulunan, doğal olarak oluşan bir inorganik mineraldir. İşlendikten sonra beyaz, toz halinde katı halde bulunur. Titanyum dioksit, boya için parlak beyaz bir pigment olarak, gıda endüstrisinde renklendirici olarak, güneş kremlerinde ve kozmetiklerde ve diğer endüstriyel kullanımlarda kullanılır. İlaç, gıda ve kozmetik endüstrilerinin titanyum dioksit kullanımının pazar payının %10'unu işgal ettiği tahmin edilmektedir.
İlaç endüstrisinde titanyum dioksit, jelatin kapsüller, tablet kaplamaları ve şuruplar gibi ilaç ürünleri için yaygın olarak pigment olarak kullanılır. Ayrıca, çinko oksite benzer şekilde UVA ve UVB ışınlarını engellemek için güneş kremlerinde kullanılır. Titanyum dioksit, mükemmel ultraviyole (UV) dirençli özelliklere sahiptir ve bir UV emici görevi görür. Ayrıca kalça ve diz protezleri için ortopedik implant biyomalzemelerinin bir bileşeni olarak ve implantlar gibi diş ürünlerinde kullanılır.
Kozmetik endüstrisinde diş macunu, ruj, krem, merhem ve pudralarda kullanılır. Titanyum ve çinko oksitler, topikal olarak uygulandığında güneş kremlerinin beyaz görünümünü azaltmak için nanopartikül boyutuna (0,2-100 nanometre) getirilebilir, ancak UV engelleme özelliklerini korur. Yarı saydam pigmentleri opak hale getirmek için bir opaklaştırıcı olarak kullanılabilir. [ 1 ]
Gıda endüstrisinde, fırınlanmış ürünlerde, gazlı içeceklerde, kaplamalı şekerlemelerde, süt ürünlerinde, peynirlerde, kremalarda, dondurulmuş tatlılarda, sakızlarda, süt içermeyen kremalarda, kurutulmuş çorbalarda, evcil hayvan mamalarında ve dövme mürekkebinde renk ve parlaklığı artırmak için kullanılır.
Amerika Birleşik Devletleri'nde, ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), titanyum dioksitin güneş kremleri de dahil olmak üzere gıda, ilaç ve kozmetiklerde renklendirici olarak kullanılmasının güvenliğini onayladı. Ancak, özellikle yutulduğunda, bu çeşitli endüstrilerde kullanılan titanyum dioksit nanopartiküllerinin güvenliği konusunda tartışmalar mevcuttur.
Araştırmalar, titanyum dioksit nanopartiküllerinin tüketildiğinde özellikle karaciğer olmak üzere çeşitli organlar için toksik olabileceğini öne sürüyor, ancak daha fazla çalışmaya ihtiyaç var. [ 2 ] [ 3[1][2] ] Araştırmacılar, titanyum dioksit nanopartiküllerinin oral yoldan alınmasının karaciğerde birikime, karaciğer enzimlerinin yükselmesine, oksidatif strese, iltihaplanmaya ve karaciğer dokusunda patolojik değişikliklere yol açtığını bildiriyor. 2010 yılında, solunan titanyum dioksit nanopartikülleri Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC) tarafından potansiyel kanser yapıcı ajanlar olarak sınıflandırıldı.
Ancak bazı hayvan çalışmalarında çok az veya hiç toksisite bildirilmemiştir. 2016 ve 2018'de Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) titanyum dioksitin oral kullanımını yeniden değerlendirdi ve ilk başta genotoksisite (gen mutasyonları) veya karsinojenite (kanser) konusunda endişe olmadığı sonucuna vardı.
Ancak 2021 yılında EFSA, titanyum dioksitin artık bir gıda katkı maddesi olarak güvenli kabul edilemeyeceğini ve birikim nedeniyle genotoksisitenin göz ardı edilemeyeceğini belirterek bu pozisyonunu tersine çevirdi.
2020 yılında, Fransa'da gıda endüstrisinde titanyum dioksit kullanımı askıya alındı. 7 Ağustos 2022'de Avrupa Komisyonu, olası bir genotoksisite riski nedeniyle titanyum dioksiti (E171) Avrupa Birliği'nde (AB) gıda ve ilaç katkı maddesi olarak tamamen yasakladı (önceki 6 aylık bir aşamalı kaldırma döneminden sonra). Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) tarafından yapılan bir inceleme, bunun insanlarda kromozomal hasara neden olabileceğini dışlayamadı.
Gıda ürünlerinde titanyum dioksit kullanımını yasaklayan diğer ülkeler arasında Ürdün, Suudi Arabistan, Yemen, Katar, Türkiye ve İsrail yer alıyor.
ABD, Birleşik Krallık (BK), Kanada, Japonya, Avustralya ve Yeni Zelanda'da titanyum dioksit, insan sağlığına yönelik riskine dair kesin kanıtların bulunmaması nedeniyle hala onaylı bir maddedir (Mayıs 2024 itibarıyla).
Kaynaklar
- Drugs, et al. Titanium Dioxide. (27 Haziran 2024). Alındığı Tarih: 31 Mart 2025. Alındığı Yer: Drugs | Arşiv Bağlantısı
- J. Khan, et al. (2024). Hepatotoxicity Of Titanium Dioxide Nanoparticles. Wiley, sf: 23-46. doi: 10.1002/jat.4626. | Arşiv Bağlantısı