Oksitosin, normalde hipotalamusta üretilen ve arka hipofiz tarafından salınan bir peptid hormonu ve nöropeptiddir.[1]
Başlıca işlevleri doğum sırasında uterusun kasılmalarını uyarmak, emzirme döneminde sütün dışarı atılmasını (letdown) uyarmak ve annenin besleyici davranışını teşvik etmektir. Oksitosinin bir dizi başka fizyolojik ve davranışsal süreci, özellikle de erkeklerde ve kadınlarda cinsel ve sosyal davranışları etkilediği düşünülmektedir. Her iki cinsiyette de oksitosin hipotalamus tarafından üretilir ve depolanarak arka hipofiz bezinden kan dolaşımına salgılanır.[2]
Oksitosinin periferik etkileri esas olarak hipofiz bezinden salgılanmasını yansıtır. Oksitosinin davranışsal etkilerinin, hipofiz bezine projekte olanlardan veya onlardan kollateral olanlardan farklı olarak, merkezi olarak projekte olan oksitosin nöronlarından salınımı yansıttığı düşünülmektedir.[3]
Oksitosin reseptörleri, amigdala, ventromedial hipotalamus, septum, nükleus akumbens ve beyin sapı dahil olmak üzere beyin ve omuriliğin birçok yerinde nöronlar tarafından ifade edilir, ancak dağılım türler arasında belirgin şekilde farklılık gösterir.[4]
Bu madde, insanlarda sosyal bağ, sevgi, üreme, doğum ve doğum sonrası dönemi içeren davranışlarda rol oynar.[5][6][7]
Oksitosin in vivo karaciğer fibrozisini hafifletir ayrıca karaciğerde oksitosin reseptörleri bulunur.[8]
Kaynaklar
- K. Audunsdottir, et al. (2022). Oxytocin’s Dynamic Role Across The Lifespan. Elsevier BV, sf: 100028. doi: 10.1016/j.nbas.2021.100028. | Arşiv Bağlantısı
- K. Rogers. Oxytocin | Definition, Discovery, & Effects. (2 Ağustos 2024). Alındığı Tarih: 4 Ağustos 2024. Alındığı Yer: Encyclopedia Britannica | Arşiv Bağlantısı
- H. E. Ross, et al. (2009). Characterization Of The Oxytocin System Regulating Affiliative Behavior In Female Prairie Voles. Elsevier BV, sf: 892-903. doi: 10.1016/j.neuroscience.2009.05.055. | Arşiv Bağlantısı
- G. Gimpl, et al. (2017). The Oxytocin Receptor System: Structure, Function, And Regulation. American Physiological Society, sf: 629-683. doi: 10.1152/physrev.2001.81.2.629. | Arşiv Bağlantısı
- G. Leng, et al. (2021). Oxytocin: A Citation Network Analysis Of 10 000 Papers. Wiley. doi: 10.1111/jne.13014. | Arşiv Bağlantısı
- D. D. Francis, et al. (2003). Naturally Occurring Differences In Maternal Care Are Associated With The Expression Of Oxytocin And Vasopressin (V1A) Receptors: Gender Differences. Wiley, sf: 349-353. doi: 10.1046/j.0007-1331.2002.00776.x. | Arşiv Bağlantısı
- H. Gainer, et al. (2002). Vasopressin Gene Expression: Experimental Models And Strategies. Elsevier BV, sf: 190-199. doi: 10.1006/exnr.2001.7769. | Arşiv Bağlantısı
- X. Zhai, et al. (2024). Oxytocin Alleviates Liver Fibrosis Via Hepatic Macrophages. Elsevier BV, sf: 101032. doi: 10.1016/j.jhepr.2024.101032. | Arşiv Bağlantısı
