Olmayan şeyin yokluğu ispat edilebilir mi?

Yokluğu iddia edilen şeye göre bunun cevabı değişir. Örneğin soru açıklamasında bahsettiğiniz türden "doğaüstü varlık" veya "doğaüstü arkaplan" doğal yollarla test edilemediği sürece yoksa bile yokluğu ispatlanamaz.

Garajımdaki Ejder hikayesinde dendiği gibi: "Peki, ısısız alev püskürten, görünmez, cisimsiz, havada uçan bir ejder ile aslında hiç var olmayan bir ejder arasında ne fark var?" Test edemediğimiz sürece bu iki durum birbirinden ayırt edilemez.

Zaten var olan bütün alevleri onun üflediği iddia edilseydi, denklemden o ejderi çıkarsanız bile doğal işleyiş değişmeyeceğinden bu doğaüstü arkaplan hikayesinin yalan olduğunu asla kanıtlayamazdınız.

Ancak bu iddia, doğal işleyiş denklemine kattığınızda veya çıkardığınızda bir şeylerin değişmesi gereken ve doğrudan doğal hayatınıza etki etme, onu değiştirme iddiasında bulunan bir biçimde olsaydı yanlışlanabilirdi.

Astrologların söyledikleri veya büyücülerin yaptıklarını iddia ettiği büyüler gerçek olsaydı onları kullanıp doğal akışı değiştirip yönlendirebileceğimizden, onların "olmadığını" rahatlıkla test edip görebiliyoruz. Ancak Tanrı veya garajdaki ejder gibi konular, doğal denklemden çıkarılsa bile doğal işleyişi (veya Tanrı'nın/ejderin doğasını) etkilemeyeceği için onların olmadığını bilimsel olarak kanıtlayamıyoruz.

Merhaba;

Hukuk davalarında Menfi Tespit davası adında bir dava türü bulunmaktadır. Bu davanın amacı basit olarak borçlunun borcu olmadığını ispat etmek için başvurduğu bir dava türüdür.

İstisnalar ayrı olmak üzere borçlu bu davayı açtığında borcu olmadığını ispat edemeyeceğinden "ispat yükü" alacaklı tarafadır ve alacağının varlığını ispat etmesi beklenir. Aksi takdirde dava kabul edilir ve borçlu olmadığının tespitine karar verilir.

Ama bu davanın açılması için bir alacak talebi, icra takibi gibi somut bir durum olması gerekmektedir. Yani durup dururken birine benim sana borcum yok diye de dava açamazsınız.

Sorduğunuz sorunun başlığı "Olmayan şeyin yokluğu ispat edilebilir mi?" şeklindedir. Olmadığını bildiğiniz bir şeyin yokluğunu ispat edemezsiniz. İspat yükü sizin yok dediğiniz şeye var diyen tarafa aittir.

Sorunuzun içeriğinde ise Tanrının varlığı ve yokluğu üzerine bir yorumunuz bulunmaktadır. Mevcut dinler tanrının maddesel olmadığını ve madde ölçümü yapan hiç bir gözlemin onu tespit edemeyeceğini zaten söylemektedir. Bu halde ortada ispat edilebilecek bir durum yoktur. Çünkü iddia sahipleri de bunun bilimsel olarak ispat edilemeyeceğini peşinen kabul etmektedirler. Dinlerin söyledikleri elbette yanlışlanabilir ama doğaüstü, maddeüstü bir yaratıcı iddiasının varlığını ya da yokluğunu ispat edemeyiz. Dinlerin evrimi bize bunu göstermiştir.

Saygılarımla