Hücreler deyim yerinde ise içgüdüsel olarak kendilerini yenilerler buna Rejenerasyon denir, buna neden olan ise İnflamasyondur [1](enflamasyon ve yangı olarak da bilinir), canlı dokunun her türlü canlı, cansız yabancı etkene veya içsel/dışsal doku hasarına verdiği sellüler (hücresel), humoral (sıvısal) ve vasküler (damarsal) bir seri vital yanıttır. Tamamen bağışıklık sistemimizin isteğiyle gerçekleşiyor diyebiliriz.
"Bilmek", sadece ve sadece sinir sistemi olan varlıklar için kullanılabilecek bir fiil. Hücre veya dokuların kendilerine has sinir sistemleri olmadığına göre, hücreler ve dokular da hiçbir şeyi "bilemezler", nereden bilecekler?
"İyileşme" dediğiniz şey, bir biyokimyasal tepkimenin halk arasındaki adı. Kısaca şöyle düşünebilirsiniz: Hidrojen oksijenle bağ kurmayı nereden "biliyorsa", hücreler de iyileşmeyi oradan "biliyorlar". Bunların hiçbiri bilerek, isteyerek, arzulayarak olan şeyler değiller. Olmak zorunda olan şeyler. Hatta ol(a)madıkları duruma "hastalık" adını verdiğimiz süreçler.
Peki bu zorunluluk nereden geliyor? Bu süreçler, hele ki "hücre/doku tamiri" gibi antik süreçler, milyarlarca yıl öncesinde evrimleşen biyokimyasal yolaklara dayanıyor. Bunlar, bugünkünden çok daha basit yolaklar olarak başladılar; ama bu basit yolaklar işi yerine getirme konusunda bugünkünden çok daha beceriksizlerdi. Fakat hücrelerin bünyesinde hangi kimyasalların barınabileceğini belirleyen genler, sürekli olarak mutasyon ve seçilim ikilisinin etkisi altında değiştiği için, hücrelerde/dokularda olan biten de zaman içinde giderek daha karmaşık ve başarılı hale gelebildi ve hala da gelebiliyor. Bizim bugün hücre içinde gördüğümüz süreçlerin tamamı (buna hücre/doku tamiri de dahil) bu uzun seçilim süreçleri sonucunda ortaya çıkan biyokimyasal süreçler.
Tüm Reklamları Kapat
Bunu, belli bir uyaran geldiğinde bir dizi domino taşının yıkılmaya başlaması gibi düşünebilirsiniz. Hücrenin tek yaptığı, o "domino taşlarını" belli bir şekilde dizmek (yani belli molekülleri, belli miktarlarda salgılamak ve hücrede barındırmak - veya belli moleküllerin miktarı/oranı değiştikçe ona göre başka salgılar yapmak). Hücreler bunu bilerek yapmıyorlar, genlerdeki bilgiye bağlı olarak yapıyorlar; o bilgi de zaten evrimsel süreçte evrimleşen şeyin ta kendisi!
Yaralanmayla ilişkili bir uyaran geldiğinde, mesela kolajen doku havadaki serbest oksijen ile temas ettiğinde, bu domino taşları bir bir yıkılmaya ve başka moleküllere dönüşmeye (veya diğer hücreleri bölgeye çekmeye) başlıyorlar ve biz dışarıdan bunu "tamir" olarak görüyoruz. Sonrasında hücre, yine genlerindeki bilgi sayesinde, bu domino taşlarını tekrardan yıkılabilecek şekilde diziyor ve tekrar tekrar kendini tamir edebiliyor.
O domino taşlarının yıkılmasının biyokimyasal karşılığı şu tür bir grafik oluyor:
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
18
0
Paylaş
Alıntıla
Alıntıları Göster
Dış Sitelerde Paylaş
Raporla
Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Giriş Yap ve Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz
denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından
yayınlanan
makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru
olup
olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu
platformda
yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti
etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla
işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla
platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim
Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç
katın.
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz
makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir
çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi
buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha
fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya
bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu
var?
Etkinlik & İlan Platformumuzda
paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından
seslendirildiğini
biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast
Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify,
iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
2024'te de Evrim Ağacı'nın bilim serüvenine katılarak fark yaratın!
Bu yıl sayfamızda gezdiniz.
2024'te de bilimin Türkiye'nin her köşesine ulaşmasına katkıda bulunun! Evrim Ağacı olarak, sizin desteğinizle bilim iletişimini daha da ileriye taşımayı hedefliyoruz. Milyarderlerin, devletlerin veya uluslararası örgütlerin hiçbir desteği olmadan, neredeyse tamamen sizler gibi bilimseverler sayesinde ayakta duruyoruz. Siz de bu yolculuğun bir parçası olmak isterseniz, bize destek olabilirsiniz. Tek seferlik destek olun veya daha iyisi, aylık destekçilerimiz
arasına şimdi katılın.
“
Bilim hikaye anlatmaktan çok da farklı değildir. Hatta bilim, bir çeşit hikaye anlatıcılığıdır. Fakat bu alandaki hikayeler, gerçek dünyaya ve o dünyaya ait gözlemlerimize dayanır.” Sean Carroll
Bilim İçin 30 Saniyeniz Var mı?
Evrim Ağacı, tamamen okur ve izleyen
desteğiyle sürdürülen, bağımsız bir bilim oluşumu.
Ücretsiz bir Evrim Ağacı üyeliği oluşturmanın çok sayıda
avantajından
biri, sitedeki reklamları %50 oranında azaltmak (destekçilerimiz arasına katılarak
reklamların %100'ünü kapatabilirsiniz). Evrim Ağacı'nda geçirdiğiniz zamanı
zenginleştirmek için, sadece 30 saniyenizi ayırarak üye olun (üyeyseniz, giriş
yapmanızı tavsiye ederiz).