Aloe vera bitkisi, çok geniş kullanım alanları, farmakolojik özellikleri ve hâlâ tam anlamıyla açıklanamayan etki mekanizmaları ile birçok bilimsel çalışmaya konu olan ve özellikle son yıllarda oldukça öne çıkan bir bitkidir. Konuyla ilgili literatür taramalarında, “Aloe vera” konulu yayınların 1940’lı yıllarda başladığı ve son 5-6 yılda hızla yükseliş gösterdiği görülmektedir.
Aloe vera ile yürütülen çalışmalarda yanık ve yanıklarda topikal olarak çoğunlukla jel; bazı çalışmalarda da yaprak bütününden elde edilen ürünler kullanılmıştır. Çalışmaların bir kısmında ise bitkinin hangi bölümünün kullanıldığının tam olarak ifade edilmediği görülmüştür. Yapılan çalışmalarda elde edilen olumlu sonuçlar genellikle, bitkinin yara iyileştirici, immün sistemi aktive edici, antiinflamatuvar, analjezik (ağrı kesici) ve antibakteriyel özelliklerinin bir arada etkinlik göstermesine bağlanmıştır. Ayrıca jelin, günde iki kere uygulandığında, günde bir kez uygulanmasına göre daha yüksek iyileştirici etki gösterdiği; yani kullanım sıklığının iyileştirme kapasitesine etki ettiği belirtilmektedir.
Diğer yandan, ülkemizde de A. vera içerdiği beyan edilen, genellikle sağlık ürünleri olarak lanse edilen, sıvı, toz, kapsül gibi çeşitli formlarda bulunabilen oral tüketim ürünlerine internet üzerinden çok rahatlıkla ulaşılabilmektedir. Bu ürünlerin etiket bilgilerine bakıldığında, azımsanmayacak kısmında sadece “Aloe vera” beyanı olduğu, yaprak bölümünün belirtilmediği ve genellikle standardize olmayan ürünler olduğu anlaşılmaktadır. 2000’li yıllarda, dünyadaki satış zincirlerinin bir parçası olarak ülkemizde de ürünlerini pazarlayan bir firmanın, kapıda satış yöntemiyle ve “başta mide-barsak problemleri olmak üzere kansere kadar uzanan bir yelpazede oral yoldan kullanımı olduğu” iddiasıyla Aloe vera jeli içeren ürünlerin pazarlamasını yaptıkları; bunun üzerinde devreye giren T.C. Sağlık Bakanlığı’nın aldığı bir kararla, söz konusu ürünlerin bu sunuş tarzıyla kullanılmasını yasakladığı belirtilmiştir.
Özetle, Aloe vera özellikle yara ve yanıklarda oldukça faydalı bir bitkidir, ancak Aloe vera içeren her ürün etkili ve güvenlidir diyemeyiz.
Kaynaklar
- H. A. Tunçay. (Yüksek Lisans Tezi, 2019). Aloe Vera (L.) Burm. F. (Sarisabir) Bitkisinin Fitoterapide Kullanimi.
