Peygamber dönemlerinden günümüze kadar hiç değişmemiş bir ahlak anlayışından söz edebilir miyiz?

İslamın peygamberi olan Muhammed'in yaşadığına dair, İslami ya da dini olmayan çok sayıda kaynak var. Siz de kaynak istemişsiniz ama sorularınızın tamamını içeren bir kaynak vermek olanaksız gibi bir şey. Ben kolaya kaçarak wiki bağlantısını veriyorum ama oradaki dış kaynaklara göz atarsanız bir çok farklı kaynak göreceksiniz.

Peygamber döneminden bugüne hiç değişmemiş çok sayıda ahlaki kabul var. Ama bu ilginç bir şey sayılmaz. Çünkü İslamiyet öncesinden, Hristiyanlık öncesinden, Musevilik öncesinden, dinler tarihi öncesinden, insanlık tarihi incesinden bile bugüne kalmış ahlaki kabuller var zaten. En basitinden çocuğun, ailenin korunması ve değeri. Büyüklere, deneyime, bilgiye duyulan saygı. Doğaya duyulan saygı vs. Bunlar hayvanlarda da var.

Ama değişen ahlaki kabuller de var. Hz. Muhammed zamanında birden çok kadınla evlilik, 18 yaşından önce evlilik gayet normal hatta önerilen ve doğru bulunan bir şeydi. Bugün ise ahlakdışı olarak kabul ediliyor. O zamanlar, yönetim biçimi olarak monarşi tüm dünyanın kabul ettiği bir yönetim biçimiydi, ülkelerin varlıkları kralların malı olarak kabul ediliyordu ve bu krallıkların sınırları içinde yaşayan insanlar da, o kralın o toprakta yaşamasına izin verdiği insanlar, bir çeşit hizmetliler ya da köleler gibiydiler. Kral istediği kişiyi öldürebilir, sürebilir ya da istediği her hangi bir işle sorumlu tutabilirdi. O dönemde asiller hariç hiç kimse taşınmaz mal edinemezdi. Bugün ise bu ahlaki değil. İnsanların özel alanları var ve buraya hiç kimse giremez, müdahale edemez. Bir zamanlar insanların, krallarını, yöneticilerini ya da kanaat önderlerini eleştirmeye hakları yoktu. Bu ahlaksızlık olarak kabul edilirdi. Artık bu (tam olarak olmasa da) ahlaksızlık olarak görülmüyor.

Özetle ahlak değişken bir şey. Dinler, dönemler, toplumlar arasında değişen çok sayıda ahlaki kabul var. sabit olup değişmeyen ahlaki kabuller de var ama her ahlaki kabul sabit değil.

Baş örtüsü meselesi karışık. Bir İslam şartı olarak, farz olarak isimlendirilen "doğruluğu ve geçerliliği tartışılamaz" olan şartlardan biri midir? Uygulamalara bakılırsa değişmiş gibi görünüyor. Ama aslında İslama göre farzdır. İslamın kutsal kitabı Kur'an'da, örtünmenin kıstasları belirtilmez. Sadece "örtünün" der. Nur Suresi 31. ayette bundan bahsedilir ama pek de ayrıntılı değildir. "Kadınlar süslerini göstermesinler" der mesela. Buradaki süs nedir acaba? Meme mi? Saç mı? Vajina mı? Omuz mu? Kalça mı? Ayak mı? Nedir? Bilmiyoruz. Ama bildiğimiz bir şey var ki Muhammed, İslamın peygamberi olduğu için onun yaptığı her şey, istisnasız her şey İslama göre doğrudur. Buna göre Muhammedin hanımları (çeşitli kaynaklara göre 11, 13, 16 hatta daha da fazla eşi olmuştur) her zaman kara çarşaflıydı. Yüzleri ve elleri hariç hiç bir yerleri görünmezdi ve kara çarşaftan kasıt da vücut hatlarının hiç bir şekilde belli olmamasıdır. Yoksa illa çarşafın siyah olması gerekmez. Buna göre örtünmek farzdır ve Muhammedin yaptığı her şey de doğru olduğuna göre İslamda, kadının yüzü ve elleri hariç hiç bir beden bölgesi görünmemelidir. Bu ahlaki midir, değil midir bunu tartışmaya gerek yoktur çünkü bu önemsizdir. İslamiyete göre kutsal kitabının 6666 ayetinin hiç birine muhalefet edilemez, eden dinden çıkar. Yani uygulamamak sadece günahtır, kişiyi kafir yapmaz ama herhangi birini ahlaki ya da ahlak dışı, doğru ya da yanlış, gerekli ya da gereksiz görmek olanaksızdır. O zamanlar, bu giyim tercihinin dışında giyinen kadınlar ahlaksız olarak görülüyor olsa gerek. Ama bugün böyle değil. Çarşaflı kadın neredeyse kalmadı ve kot mantolon, gömlek giyip türban kullanmak, dini giyim kıstasını karşılıyor gibi. Ne kadar İslami olup olmadığı tartışılır ama toplumun İslami giyime eğilimli kısmı böyle kabul ediyor. Tabi türbanın İslamdan önce de kullanılan bir giysi olduğunu söyleyen tarihçiler de var ama bu başka bir konu.

Peki baş örtüsünün ahlaki anlamı var mı? Var. Kur'an'da "kadın süsünü göstermesin" diyor ama bunun açıklamaları da var. Temel neden cinsel cazibe. Saç da Muhammed'e göre kadının süsü. Böyle olmalı ki kendi eşlerinin saçını mutlaka örttürmüş. Ama bugün saçı açık kadın ahlaksız demek mi, hayır. Bu fikirde olanlar azınlıkta kaldı. Ama İslama göre örtünme, sadece bir ahlaki mesele değil. Kur'an'da var çünkü. Ahlaki olup olmadığını tartışmak kimsenin haddi değil.

Özetle, değişen ahlaki kabuller de var, değişmeyen ahlaki kabuller de. Bugün ahlaki olan bir çok şey gelecekte ahlak dışı olacak, hiç şüphemiz olmasın. Örtünmek ise kaçınılmaz bir farz. Türbanın bunu karşılayıp karşılamadığı ise değişken.