Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
Tamer Er
Tamer Er
23K UP
Üye
10

Zamanda yolculuk mümkün müdür?

Zamanda yolculuk teorik olarak mümkün ama teknik olarak mümkün değil diye biliyorum. Şimdi zamanda yolculuk yapıp geçmişe gidip kendimizi öldürürsek teknik olarak o esnada yok olmamız gerekmez mi? Aslında tüm gelecek bundan etkilenmez mi?
11,184 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
9 Cevap
Görkem Öge
Kozmoloji meraklısı.
Orijinal Soru: Zamanda yolculuk mümkün mü?

Bu soruya, zamanda yolculuktan ne anladığınızla ilgili olarak cevap verilebilir. Gece gökyüzüne baktığınızda geçmişi görüyorsunuz, bu zamanda yolculuk anlamına gelebilir. Ya da roketle atmosfer dışında çıkıp orada yarım saat gezinip Dünyaya dönseniz yine zamanda yolculuk yapmış olursunuz. Hatta Everest Tepesine çıkan biri de deniz seviyesindeki biri için zaman yolcusudur.

Ama sorduğunuz şey, filmlerdeki gibi bir gemiye binip başka bir zamana fiilen gitmek ise bunu henüz bilmiyoruz. Çünkü konu tamamen düşünce deneylerinden ibaret. Belki hiç bir zaman mümkün olmayacak. Çünkü bu konunun zorluklarını henüz deneyimlemedik. İşin mühendisliği tamamen belirsiz. Uzayı bükebilmek, kurt deliklerini kararlı biçimde oluşturmak, insanı ışık hızına çıkarmak gibi bugün için ancak düşünce deneylerinde dile getirilebilen gereklilikler söz konusu olduğu için sıkça sorulan bir soru ve eğlenceli bir konu olsa da aslında pek de anlam sunan ve üzerine henüz düşünülmesinin pek de bir anlamı olmayan bir soru bu.

Tüm Reklamları Kapat

Zamanda yolculuk olacak mı? Şahsi fikrim, eğer bir gün olacak ise bunu başaran insanlar, bizlerle hiç bir ortaklığı olmayan bambaşka bir dünyanın insanları olacaklar. Çünkü zamanda yolculuk çok ama çok uzak bir ufuk. 100 yıl sonra bile Dünyada nasıl bir yaşamın var olacağını bilemediğimiz için 200 yıl sonrası için bugünden yorum yapmak tamamen anlamsız bence. 50 yıl önce, bugünün Dünyası üzerine yapılan öngörülerin büyük kısmı tutmadı. O nedenle zamanda yolculuğu mümkün kılan teknolojilerin mümkün olduğu gelecekte Dünya bugünkünden çok ama çok farklı olacaktır. Zamanda yolculuk, bir hedef ya da önem sunan bir şey de olmayabilir. O nedenle, bilmiyoruz.

127 görüntülenme
4
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Özgür Arslan
Yazılımcı
Orijinal Soru: Zamanda yolculuk mümkün mü eğer mümkünse nasıl mümkün olabilir mantıklı bir açıklaması nedir?

Zamanda geriye doğru gitmek pekte mümkün gibi gözükmemekte. bunun sebebi şudur eğer gidilebiliyor olsaydı siz daha bunu yapmadan zaten geriye dönmüş ve bunu değiştirmiş olacağınızdan çoktan değişmiş olacaktır. öyle şeyler pekte yaşanmadığı için olası gözükmemekte aynı zamanda geçmişe gidip geçmişe gitmeden önceki halini öldürürsen geçmişe gitmemiş ve kendini öldürememiş olacaksın yada sen geçmişe gidip kendini öldürmeden gelecekteki sen gelip seni temizleyecektir. :) neyse konumuza dönelim bir diğer mantıklı sebebi de şudur zamana dikkatli bakarsan sadece kısalıp uzayabiliyor yani yavaşlatıp hızlandırabiliyorsun hatta durduramıyorsun bile sonsuz kademe boyunca yavaşlar 0.1 - 0.001 - 0.00001 gibi ama asla 0 a gelmez çünkü evrenin herhangi bir köşesinde zaman sıfır olsaydı benim bu makaleyi asla bitiremem gerekirdi. zamanı etkileyen faktör uzaydaki alnın eğilip bükülmesinden (Yer Çekimi) kaynaklanır sebep olarak ağır kütleli cisim hız gibi bu sadece zamanı yavaşlatıp hızlandırıyor eğer yavaşlayıp ileriye gitmek istersen binlerce yıl ileri bir şekilde gidebilirsin fakat geri dönüşü olmaz. teorik olarak değil pratikte bir uzay roketine atlayıp muazzam hızda bunu deneyip gözlemleyebilirsin. Binlerce yıl olmaz tabi günümüz teknolojisiyle birkaç saniye ileri belki :)

456 görüntülenme
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
9
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Enes Demir
Enes Demir
47K UP
Araştırmacı
Orijinal Soru: Zamanda yolculuk mümkün olabilir mi?

Bununla ilgili 9 teori var . Bu arada bence zordur ama imkansız değildir.

İkizler paradoksu

Tüm Reklamları Kapat

Neden ışıktan hızlı gidemeyiz yazısında belirttiğim gibi, kardeşinizi Dünya’da bırakıp ışık hızının yüzde 99’u ile yol alan bir gemiyle yakın yıldızlara giderseniz geri döndüğünüzde onu 20 yıl yaşlanmış bulabilirsiniz. Sonuçta sizin için Dünya’da zaman çok hızlı geçer. Dünya için de roketinizde zaman çok yavaş geçer. Hatta galaksi çevresinde tur atarak 3 yılda geri dönerseniz Dünya’da 157 bin yıl geçer.

Buna ikizler paradoksu dememizin sebebi ise Dünya ile roketinizi karşılaştırdığımız zaman, ikinizin de öncelikli referans noktası olmamanızdır; yani Dünya ile roketinizde geçen zamanın birbirine göreli olmasıdır. Neden yalnızca biriniz yaşlanasınız ki? İkizler paradoksunun çözümünü önceki yazıda anlattığım için ayrıntıya girmeyeceğim.

Tüm Reklamları Kapat

Yine de paradoksu çözmenin yolu, bizzat evreni üçüncü taraf olarak referans almaktır. Evrendeki bütün cisimler büyük patlamadan kalma kozmik mikrodalga artalan ışımasına göre hareket eder ki bu da gözlemlenebilir evrende nihai referans noktası olarak ikizler paradoksunu çözer.

Solucandeliği ile zamanda yolculuk

Özel göreliliği içeren; ama aynı zamanda yerçekiminin işleyişini gösteren genel görelilik uyarınca kütle uzayı bükerek üç boyutlu çukurlar (küresel hacimler) oluşturur ki bunun için 2D resme bakabilirsiniz. Kısacası uzay-zaman dokusundaki kütle ve enerji kaynaklı bükülmeler yerçekimini meydana getirir. Biz de uzay-zamanı solucandeliği şeklinde bükerek bir başka zaman makinesi yapabiliriz:

Bunun için iki kara delik alalım ve içlerindeki tekillikleri birbiriyle tam kuantum dolanıklığa sokalım. Sonra negatif kütle (sanal kütle değil, gerçek sayılarla negatif kütle) veya yerçekimsel olarak itici egzotik madde ile bu tekillikleri binlerce ışık yılı uzaktan birbirine bağlayan incecik göbek kordonunu genişletelim; yani ağzını açalım. Böylece iki kara deliği solucandeliği tüneliyle birleştirelim.

Ardından A) Solucandeliğinin bir ağzını, diğer ağzı çevresinde ışık hızına yakın hızda çevirelim (zaman makinesinin özel görelilik bileşeni) veya B) Üçüncü bir kara deliğin yakınına taşıyarak diğer ağzından daha güçlü bir yerçekimi alanına yerleştirelim (genel görelilik bileşeni). Böylece dönen uçta zamanın, sabit uca göre daha yavaş akmasını sağlayalım. Öyle ki solucandeliği tünelinin şimdiki zamanda bulunan ucundan girip diğerinden çıktığımızda geçmişe gidelim.

Casimir etkisi ve negatif kütle

Unruh etkisinde değindiğim üzere, uzay boşluğuna birbirine çok yakın iki ince levha yerleştirirseniz bunların arasında kalan küçük uzaydaki kuantum alan dalgalanmaları, levhaların dışında kalan evrendeki dalgalanmalardan daha sınırlı olur. Bu da dış uzaydaki kuantum alan basıncının levhaları birbirine doğru itmesini sağlar. Buna Casimir etkisi diyoruz.

Oysa dış uzayın enerjisi zaten pozitiftir; çünkü görelilikte kütle, enerjinin türedi bir özelliğidir, yani kütle aslında enerjidir. Bu nedenle boşluğun enerjisi de 0’dan büyüktür. Sonuçta boşluktaki bütün madde ve enerjiyi çıkarsanız bile geriye boşluğu dolduran kuantum alanlarının enerjisi kalacaktır.

Tüm Reklamları Kapat

Öte yandan, levhaların dışındaki enerji yoğunluğu, levhaların arasındaki enerji yoğunluğundan yüksektir. Bu da levhaların arasındaki enerjinin, vakum enerjisine göre negatif değer taşıması anlamına gelir. Öyle ki levhaları birbirine yaklaştıran şey dış uzay basıncının itmesi değil, aralarındaki yoğunluk farkı yüzünden levhalar arasında oluşan negatif basıncın bunları birbirine çekmesidir!

Nitekim pozitif basınç dıştan içe doğru sıkıştırıcı baskı yapıyorsa negatif basınç da dıştan içe doğru çekici baskı yapacaktır. Örneğin, bir borunun çeperini gergin yaylarla bağladığınızı düşünün. Bu yaylar büzülürken borunun çeperini de tıpkı içe dönük bir patlama gibi her yönden içe çekecektir; ama dikkat edin: Negatif basınç yalnızca uzayda basınç farkı varsa ortaya çıkar. Peki negatif basınçla oluşan negatif enerjiyi negatif kütleye dönüştürerek zaman makinesi yapabilir miyiz?

Casimir etkisine yakından bakalım

Öncelikle levhaların birbirine yaklaşması, boş bıraktıkları yerdeki uzayın genişleşmesine neden olur. Sonuçta negatif basıncın çekim etkisi, negatif basınçtan doğmasına karşın çekim yerine itim yaratan negatif enerji ile çelişmez; çünkü negatif enerji levhaların bıraktığı yerde yeni uzay boşluğu yaratır. Bu da evrenin genişlemesine ve genişlerken de içindeki galaksilerin birbirinden uzaklaşmasına neden olur. Negatif enerjinin itici etkisi budur!

Tüm Reklamları Kapat

Peki negatif basınç neden ters yönde işleyen negatif enerji yaratıyor? Bunun sebebi enerjinin korunumu yasasıdır. Enerjiyi yoktan var edemez veya yok edemezsek evrenin toplam enerjisinin de 0 olması gerekir. Oysa evren vardır ve gerçektir! Bu sebeple toplam enerjisinin 0 olması mümkün değil gibi görünür.

Ancak, sıfırdan kast ettiğimiz şey nötr atomların toplam elektrik yükünün 0 olması gibi bir şeydir. Nitekim evrendeki pozitif enerji normal maddeyi, karanlık maddeyi, antimaddeyi ve gerçek uzayı oluşturur. Negatif enerji ise uzayın genişlemesine yol açar. Böylece evrendeki lokal pozitif ve negatif enerji toplamının sıfır olmasını sağlar.

Dolayısıyla negatif basınç toplam enerjiyi 0’a eşitleyip enerjinin korunmasını sağlamak amacıyla negatif enerji yaratır. Negatif basınç yüzünden yoktan ortaya çıkan negatif enerjinin, lokal evrendeki toplam enerjiyi artırmadan var olmasının tek yolu ise eşdeğer pozitif enerji yaratmasıdır. Bunu da uzayı genişleterek yapar, yani pozitif enerjiden oluşan yeni uzay boşluğu yaratır.

Bunun bir bedeli vardır!

Tüm Reklamları Kapat

O da evrenin genişlemesidir ve biz de evrenin genişlemesine yol açan negatif enerjiye karanlık enerji diyoruz. Öte yandan; genişleyen evrendeki toplam enerjinin arttığını ve bunun enerjinin korunumunu ihlal ettiğini düşünebilirsiniz. Ancak, bu yasayı korumanın tek yolu evrenin genişlemesidir.

Karanlık enerji ve zaman makinesi

Bu soru nereden çıktı derseniz: Karanlık enerji negatif enerjidir ve kütle dediğimiz şey aslında enerji olduğuna göre, negatif enerjiyle de negatif kütle yaratabiliriz ki zaman makinesi olarak kullanmak üzere solucandeliği açmak için bize negatif kütle gerektiğini görmüştük. Buna karşın, evrende negatif enerji ürettiğini gördüğümüz tek mekanizma Casimir etkisidir.

Mademki Casimir etkisi negatif enerji yaratıyor (bunu deneylerle kanıtladık) ve mademki kütle aslında enerjidir, öyleyse Casimir etkisi ile negatif enerji ve dolayısıyla negatif kütle yaratabilir miyiz? Ne yazık ki bu da imkansız görünüyor:

Sonuçta karanlık enerjinin, enerjinin korunumu yasasına uymasının tek yolu sadece pozitif enerjiyi dengeleyecek miktarda oluşmasıdır. Böylece lokal uzayda enerjinin toplam miktarı artmamış olur. Evet, karanlık enerji boşluğun enerjisidir ve karanlık enerji uzay boşluğunu büyüterek evreni genişletir ki böylece evrendeki toplam karanlık enerji miktarı artar; ama lokal uzayda karanlık enerjinin şiddeti sabittir. Peki bu ne anlama geliyor?

Termodinamik zaman makinesi

Bu durum karanlık enerji/negatif enerji kullanarak zaman makinesi yapmamızı önlüyor; çünkü termodinamik yasalarına göre enerjinin tamamını yararlı işe dönüştüremezsiniz. Dahası zaman makinesi dahil bütün makineler, uzayda bir yerden aldığı enerjiyi başka yere aktararak çalışır. Oysa enerjinin korunumu yüzünden, karanlık enerjinin tamamı evreni genişletmeye harcanır ve bize zaman makinesi yapacak artık enerji kalmaz.

Zamanda yolculuk neden zor

Evrenin hızlanarak genişlemesinden sorumlu olan karanlık enerjinin, aslında negatif enerji olduğunu ve bunun da Casimir etkisinden türediğini defalarca söyledik. Oysa evrende gördüğümüz karanlık enerji yoğunluğu, Casimir etkisiyle hesaplanan enerjiden 10120 kat düşük çıkıyor! Bu da iyi bir şey, yoksa evrenimiz karanlık enerji yüzünden ışıktan hızlı şişerek parçalanırdı (büyük yırtılma)!

Yine de bu durum Casimir etkisi hakkında bilmediğimiz şeyler olduğunu gösteriyor. Açıkçası termodinamik engeli baypas etmenin bir yolunu bulsak ve Casimir etkisinden türeyen negatif enerjiyi yararlı bir işte kullanmayı başarsak bile, negatif enerjiyi kütleye dönüştürmeyi bilmiyoruz. Gördüğünüz gibi negatif enerji kütle değil, uzay yaratıyor. İşte bu sebeple fizikçi Frank Tipler, yalnızca normal madde ve enerji kullanan bir zaman makinesi yapmak istedi.

Tüm Reklamları Kapat

Tipler silindiri ile zamanda yolculuk

Şu ana dek hep egzotik madde ile zaman makinesi yapmaya çalıştık. Peki sadece evrendeki normal maddeyi kullanarak zaman makinesi yapmak mümkün mü? Tipler silindiriyle mümkün. Frank Tipler, bu teorik zaman makinesini, Einstein’ın genel görelilik teorisi için özel çözümler üreten Willem van Stockum’un denklemlerinden türetti.

Bunun için tek yapmanız gereken şey, en az 10 Güneş kütlesinde olan ve kendi çevresinde dönen bir silindir yapmaktır. Bu silindir muazzam kütlesiyle uzay-zamanı burgu makarna şeklinde öyle bir büker ki roketle çevresinde sarmallar çizerek gittiğiniz zaman geçmişe yolculuk edersiniz.

Tipler silindiri hem büyük kütlesi hem de enerjisiyle uzay-zamanı büker. Bu da silindirin boyu ile yoğunluğu arasında bir seçim yapmanızı gerektirir. Mesela 10 Güneş kütlesinde, ama Dünya boyunda bir silindir kara deliğe dönüşecektir. Bunu geçmişe giden bir zaman makinesi olarak kullanamazsınız.

Tüm Reklamları Kapat

40-60 milyar Güneş kütlesiyle evrende bilinen en büyük kara delik bile, müthiş kütlesine rağmen uzay-zamanı yeterince bükemeyecek kadar küçüktür. Bu kara deliğin çevresinde ışık hızına yakın bir hızda gitseniz bile geçmişe gidemezsiniz. Hatta kara delik ışık hızına yakın hızda dönüyor olsa bile bu imkansızdır; çünkü toplam kütle ve enerjiniz yetmez.

Normal yerçekimli silindir?

Öte yandan, çok uzun bir silindir yaparak lokal yerçekimini Dünya seviyesine indirebilirsiniz. Bunu yaparsanız bir kara deliğin çevresinde uçar gibi çok yakıt harcamanız gerekmez. Ancak, bu kez de enerji sorunu devreye girecektir. Lokal yerçekimi düşük olan bir silindir uzay-zamanı yine yeterince bükemez. Bunu telafi etmek için de roketinizle ışık hızının yüzde 99’u ile uçmanız gerekir.

Zamanda yolculuk zor seçimdir

Tüm Reklamları Kapat

Öyleyse Tipler silindiri bize 40 katır mı, 40 satır mı diyor. İnce uzun olup makul bir yerçekimi yaratan silindir yapmak zaten zordur. Düşünün ki bunun için en az 10 Güneş kütlesinde ham madde kullanacaksınız. Bu da en az 100 bin yıldız sistemini parçalayıp ham madde olarak kullanmayı gerektirecek.

Basit bir hesap bu: Güneş kütlesi, Jüpiter kütlesinin yaklaşık 1048 katı ve Jüpiter kütlesi de Güneş Sistemi’ndeki diğer tüm gezegenlerin toplamından 2,5 kat fazla olduğuna göre, 10 Güneş kütlesi 10 bin 480 Jüpiter kütlesi edecektir. Dahası, Jüpiter kütlesinin büyük kısmı hidrojen ve helyum olup bu da metalik Tipler silindiri yapmaya elverişli değildir.

Bunun için sadece kayalık gezegenler kullanmanız gerektiği ve Jüpiter’in kayalık çekirdeği de yalnızca 10 Dünya kütlesinde olduğuna göre, Tipler silindiri inşa etmek için en az 100 bin yıldız sistemini bulup parçalamanız gerekecek. Bunun için 1000 ışık yılı çapında bir alana yayılan yıldızlararası Tip II uygarlık kuracaksınız. Sonra bütün malzemeyi tek bir yere taşıyacaksınız. Doğrusu bu da Güneş’i kafese kapatarak bütün enerjisini kullanmamızı sağlayacak bir Dyson Küresi yapmaktan çok daha zor bir iş.

Daha ekonomik silindir?

Tüm Reklamları Kapat

Bir başka çözüm 400 milyar Güneş kütlesi, yani Samanyolu gibi koca bir galaksi kütlesinde Tipler silindiri yapmaktır. Haydi bunu yaptınız ki yukarıdaki çözümden daha zordur, o zaman da bu silindirin normal yerçekimi yaratmak için 1 milyar ışık yılı uzunluğunda olması gerekecek. Zaten kendi ağırlıyla çökmemesi için bütün Tipler silindirlerini kütlesine göre çok uzun yapmanız lazım.

Diyelim ki yaptınız: Bu kez de roketinizle silindir çevresinde 1 milyar ışık yılı uzunluğunda sarmallar çizmeniz gerekecek. Öyleyse geçmişe gitmek için 1 milyar yıl bekleyeceksiniz. Peki yapay kış uykusuna yatsanız bile, o kadar uzun bir yolculukta kaç ton yakıt ve erzak kullanacaksınız?

Daha küçük silindir var mı?

Diyelim ki sadece 100 milyon Güneş kütlesi ve 10 milyon ışık yılı uzunluğunda bir silindir yaptınız. Bu kez de silindir çevresinde ışık hızının yüzde 99’uyla sarmallar çizmeniz gerekecek; yani ışık hızına yakın hızda giden bir roket yapıp buna 10 milyon yıl yetecek kadar çok yakıt koyacaksınız. Hem de roket ağırlaşmadan! Hımm… Yine olmadı.

Tüm Reklamları Kapat

İyi de Tipler silindiri zamanı nasıl büküyor? Hem iri cüsseli olduğu, hem de kendi çevresinde döndüğü için ışığın yolunu kendi çevresinde helezon yay gibi bükerek kapalı zaman halkaları oluşturuyor. Siz de ışık konilerinin, silindir çevresinde geçmişi gösterecek şekilde nasıl büküldüğünü aşağıdaki çizimde görebilirsiniz ve işte bu yüzden silindir çevresinde sarmallar çizerek geçmişe gidebilirsiniz.

Nitekim 1978 tarihli filmde, Superman’in sevgilisi Lois Lane’nin hayatını kurtarmak için Dünya’nın çevresinde ışık hızına yakın hızda dönmesinin nedeni budur. Keza Uzay Yolu 4 filminde, Kaptan Kirk’ün, Güneş çevresinde warp sürüşü ile ışıktan hızlı dönmesinin sebebi de budur. Superman Dünya’yı ve Kaptan Kirk de Güneş’i iri cüsseli bir Tipler silindiri olarak kullanmıştır. Oysa bu imkansızdır:

Ne Dünya’nın ne de Güneş’in kütlesi uzay-zamanı bükerek geçmişe gitmeye yeterlidir. Bunun için ışıktan hızlı gitmeniz gerekir ki Superman bunu yapmıyor. Zaten ışıktan hızlı gidebilse Tipler silindiri olmadan da zamanda yolculuk ederdi. Kaptan Kirk’ün warp sürüşü de işe yaramaz; çünkü uzay-zamanı bükerek ışıktan hızlı yolculuk ederken, aslında uzayın içinde ışıktan hızlı gitmiyor.

Evren doğal zaman makinesi mi?

Tüm Reklamları Kapat

Peki yaşadığımız evren geçmişe yolculuğa izin veren doğal bir zaman bir makinesi olabilir mi? Doğrusu 1) Bizzat evrenimiz kendi çevresinde topaç gibi dönüyor olsaydı, 2) Doğru büyüklükte olsaydı ve dolayısıyla da 3) İçindeki karanlık madde ile karanlık enerji, birbirini kusursuz bir şekilde dengeleyerek evrenin genişlemesi veya çöküp kara delik olmasını engelleseydi bu mümkün olabilirdi.

Nitekim Kurt Goedel, görelilik teorisi denklemlerini kullanarak böyle bir evren tasarladı. Ancak, bu bizim işimize yaramaz ki! Önce zamanda yolculuk etmek için geçmişe gitmeye izin veren bir evren yaratacağız. Sonra da sadece ve sadece o evrende geçmişe gidebileceğiz. Test tüpünde kobay evren yaratmak kolay mı sandınız? Oysa kozmik sicimler doğal zaman makinesi olabilir:

Kozmik sicim zaman makinesi

Her şeyden önce kozmik sicimler bir tür doğal Tipler silindiridir. Neden derseniz: Tipler silindiri ile zamanda yolculuk etmek için silindir çevresinde uzunlamasına sarmallar çizerek uçmamız gerekiyor dedik ya: Kozmik sicimler de büyük patlama sırasında oluşması gereken ve evrenin bir ucundan diğerine uzanan helezon şekilli enerji sicimleridir.

Tüm Reklamları Kapat

Tipler silindiri kendi çevresinde dönerek uzay-zamanı büker ve zamanda yolculuğa izin verir. Kozmik sicimler ise zaten spiral şekilli olduğu için uzay-zamanı dönmeden bükerler (kütle uzayı büker ve kütle enerjidir, kozmik sicimler de enerji sicimleridir. Peki bunlar nasıl oluştu?

Kozmik sicimlerin kökeni

Öncelikle bunlar 1 boyutlu enerji sicimleri olup, evrenin büyüklüğü ilk 3 dakikada futbol topu çapına eriştiği zaman ortaya çıkmıştır. Bu sırada uzay küçük de olsa yeterince genişleyerek soğumuştu. Bu da bildiğimiz 4 temel fizik kuvvetinin oluştuğu bir simetri kırılmasına yol açtı. Bu kırılma, bizzat uzayın deforme olmasına neden oldu ki kozmik sicimler bunun ürünüdür.

Yapılan hesaplamalar, yaşadığımız gözlemlenebilir evrende en az 1 adet kozmik sicim olması gerektiğini gösteriyor. Kozmik sicimlerin çapı proton çapından küçüktür (bu yüzden pratikte genişlikleri olmadığını, yani 1 boyutlu olduklarını söyleriz).

Tüm Reklamları Kapat

Bunlar evren boyunca uzanan sarmal şekilli dev bir telefon kablosuna benzer, ama aynı zamanda “açı açığı” görülen cisimlerdir; yani bunları saran hayali bir halkanın çapı 360 dereceden dar olacaktır (uzay-zamanı büktükleri için). Görelilik teorisine göre böyle bir sicimin aşırı gergin olması ve gerginliğin verdiği kinetik enerjiyle de kütle sahibi olması gerekir (m=E/c2).

Özetle kozmik sicimler ya evren boyundaki helezonlar ya da evren çapındaki kapalı halkalardır. Üstelik evren genişledikçe onlar da genişler (İşte bu yüzden söz konusu sicimleri uzun ve dar ya da kısa ve geniş Tipler silindirlerine benzetebiliriz). Ancak, uzay-zamanı büküyor olsalar bile tek başına zamanda yolculuğa izin vermezler. Bunun için evrende ez iki sicim olması ve bunların birbirine yakın durması gerekir. Bu durumda kozmik sicimlerin çevresinde sarmallar çizen bir roketle geçmişe gidebiliriz.

Kara delik zaman makinesi

Buraya dek neye elimizi attıysak kurudu. İkizler paradoksu, solucandelikleri, negatif enerji, negatif kütle, sanal kütle, Tipler silindiri ve kozmik sicimlerle zaman makinesi yapmayı başaramadık; çünkü bunun için negatif enerji, negatif kütle ve sanal kütle gerekiyor.

Tüm Reklamları Kapat

Negatif enerji bu evrende var; ama kullanamıyoruz. Negatif kütle ve sanal kütle yok, bunları nasıl üreteceğimizi de bilmiyoruz. Böylece zamanda yolculuk ederek geçmişe gitmemizi sağlayacak bir zaman makinesi yapmak için elimizde tek seçenek kalıyor: Kara delikler.

Kara deliklerle zamanda yolculuğun iki türü vardır: Geleceğe yolculuk ve geçmişe yolculuk. Geleceğe yolculuğu Interstellar filminden biliyorsunuz. Ben de Hawking’in yöntemini sizlerle paylaşmak istiyorum. Samanyolu merkezindeki süper kütleli kara delik Sagittarius A* çevresinde 48,3 milyon km çapındaki en iç kararlı yörüngeye girin ve hızla dönmeye başlayınn (kara deliğin çapı 42 milyon km).

Böylece kara delik çevresinde 16 dakikada bir tur atmış olursunuz; ama bu Dünya’ya göre geçen süredir. Sizin için zaman yüzde 50 yavaşlar ve sadece 8 dakika geçer. Kara delik çevresinde 5 yıl dönseniz, başka yerde 10 yıl geçer. Tabii bunun için yaklaşık 25 bin 640 ışık yılı uzaktaki Sagittarius A* cismine gidip dönmeniz gerekecek. Pek pratik bir geleceğe yolculuk değil.

Daha yakındaki kara delikler?

Tüm Reklamları Kapat

Elbette buluruz; ama bunlar daha küçük olacaktır. Hele yıldız kütleli kara delikler ölümcül olur; çünkü dar alanda yerçekimiyle yarattıkları güçlü gelgit etkisi uzay gemisini parçalar. Öyleyse kara delikleri doğal Tipler silindiri olarak kullanmanız mümkündür; ama sadece geleceğe yolculuk etmek için ve pek de kullanışlı olmayan bir yol olarak… Zamanda yolculuk için çok hızlı veya çok uzağa giderek fazlasıyla enerji ve yakıt harcamanız gerektiğini de dikkat edin. Zaman makineleri pahalıdır.

İç olay ufku ve zamanda yolculuk

Kara delikleri yaratan ve merkezinde yer alan tekillikler sonsuz ya da sonsuza yakın bir yerçekimi yaratıyor. Bu da kara deliğin içine düşen cisimlerin dışarı çıkmasını engelliyor; çünkü kara delikten kaçış hızı ışık hızını aşıyor.

Kara deliğin dış sınırı olan olay ufkunun altında uzay tekilliğe ışıktan hızlı akıyor. Buna ek olarak kara delikler, çöken yıldız çekirdeklerinden oluştuğu için tıpkı yıldızlar gibi kendi çevresinde dönüyor. Bu tür kara deliklere Kerr tipi diyoruz ve doğada genellikle Kerr kara delikleri olduğunu düşünüyoruz.

Tüm Reklamları Kapat

Elbette sonsuza yakın yerçekimi, uzay-zamanın tekillik çevresinde ışıktan hızlı dönmesi anlamına geliyor ki Kerr kara deliklerinin içindeki tekillik (rotasyon yüzünden) matematiksel bir nokta değil, simit şekilli bir bölgedir. İşte bu simit, zamanı yeterince bükerek geçmişe gitmenize izin verir!

Tekillik ve zamanda yolculuk

Ancak, tekilliği saran yüksek enerji sizi yok edecektir. Ayrıca geçmişe gitseniz bile, muhtemelen ancak tekilliğin ve kara deliğin oluştuğu ana geri gidebileceksiniz. Bu yüzden de kara deliğin içinden asla çıkamayacak ve evrende dolaşamayacaksınız; yani geçmişe gitmek hiçbir işinize yaramayacak. Baksanıza! Sanki doğa zaman makinelerinin çalışmasına bilerek engel oluyor gibi. Peki neden öyle? Evrenin mantıklı olması yüzünden:

Paralel evrenlere yolculuk

Tüm Reklamları Kapat

Zamanda yolculuk neden−sonuç ilişkisini bozar ve siz daha lambayı yakmadan lambanın yanması gibi, sonuçların nedenlerden önce gelmesine neden olur. Bu da evreni yok edecek kadar büyük bir risktir ve anlaşılan evren bunun farkında bulunuyor. İç tutarlılığını korumak için de geçmişe yolculuğu yasaklıyor.

Hawking evrendeki bu trendi kronoloji koruma konjonktürü olarak formüle etti. Novikov ise kendi içinde tutarlılık ilkesi dedi. Öyle ki geçmişe gitseniz bile geçmişi değiştiremezsiniz; çünkü bugünün olması için geçmişin değişmeden kalması gerekir. Büyükbaba paradoksu burada ortaya çıkıyor.

Elbette paralel dünyalar varsa geçmişe yolculuk da bir anlamda mümkün olabilir. Örneğin, geçmişe gidip büyükbabanızı öldürürseniz hiç doğmadığınız bir paralel evrenin geçmişinde mahsur kalırsınız. Böylece geldiğiniz evrendeki geçmişi değiştirmeden alternatif bir geçmişe gitmiş olursunuz.

İşin ilginci Heisenberg’in belirsizlik ilkesine rağmen, kuantum fiziğinin klasik fiziğe en yakın yorumu olan çoklu dünyalar teorisinde geçmişi paralel evrenlere giderek değiştirmek mümkündür. Öyleyse Kuantum Silgisi ile Zamanı Silmek Mümkün mü? Peki Zaman Büyük Patlamayla mı Akmaya Başladı? Zamanla ilgili en ilginç soruları hemen okuyabilir ve madde ile zamanın kökenine şimdi göz atabilirsiniz. Bilimin ve etik değerlerin ışığı yolunuzu aydınlatsın.

Not :teoriktir. [1]

470 görüntülenme

Kaynaklar

  1. Kozand. Zamanda Yolculuk Etmenin 9 Sıra Dışı Yolu » Kozan Demircan. (24 Ekim 2019). Alındığı Tarih: 15 Kasım 2022. Alındığı Yer: Kozan Demircan | Arşiv Bağlantısı
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
7
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Muhammed Efe Türkel
Müslüman Aristoteles

Fizikçilere göre zamanda iki çeşit zaman yolculuğu biçimi bulunuyor. Bu yolculuklardan bir tanesi gerçekten mümkün.

Columbia Üniversitesi'nde Fizik ve Matematik profesörü olarak görev yapan Brian Greene, Dünya Bilim Festivali’nde şu ana kadar zaman yolculuğu hakkında bildiğimiz şeyleri aktardı. Greene, zamanda yolculuğu iki tipe ayırdı. Bu iki farklı yolculuğun tamamen birbirinden farklı olduğunu söyleyen profesör, geleceğe yolculuk şu anda bilimsel açıdan tamamen mümkün olduğunu, yalnızca teknolojinin buna yetişmesi gerektiğini söyledi.

Tüm Reklamları Kapat

Einstein’ın yüzyıl önce bunun nasıl yapılacağını bize gösterdiğini açıklayan Greene, daha önceki haberlerimizde sizlere aktardığımız gibi ışığın hızına yaklaştıkça zamanın yavaşlayacağını ve bizler için normal geçen bir saatin normal hızda yaşayan insanlar için yüzlerce yıla denk gelebileceğini söyledi.

Greene’in açıklamalarına göre ışık hızının dışında yerçekiminin de zamanda ileriye gitme gücü bulunuyor. Bir nötron yıldızı, kara delik gibi bir nesnenin yanına yaklaşırsanız zaman bile bükülecek ve yavaşlayacaktır. Interstaller(Yıldızlararası) filmini izleyenler bunun nasıl olduğunu çok daha iyi bileceklerdir. (Tek bir manevranın yıllara mal olması gibi)

Tüm Reklamları Kapat

Bunlar artık tartışılmayan ve hatta bir nevi ispatlanan teoriler. Apollo görevlerinde, hızlanan astronotların çok ama çok küçük bir değer de olsa geleceğe gittiği ispatlanmıştır. Bu yüzden konu ne olursa olsun, herhangi bir fizikçi bu tarz konuları kabul eder.

Olay geçmişe gitmeye geldiğince burada işler karışıyor. Bunların arasında bilim insanlarının da bulunduğu pek çok insan geçmişe gitmenin mümkün olmadığını savunuyor. Buna inananlar ise geçmişe gitmenin solucan deliği ile sağlanabileceğini düşünüyorlar. Bunun ardındaki isim yine Einstein. Düşününce adam kendi düşünceleriyle fiziği adeta baştan tanımlamış gibi duruyor.

Solucan deliği, bir yerden bir yere gitmek için köprü oluşturmamızı sağlar. İlk olarak 1935 yılında ortaya atılan fikir, bu süreçte pek çok film ve dizide kullanıldı. Greene’in açıklamalarına göre bu solucan deliğini bir kara deliğin yanına koyarsanız veya solucan deliğinin içerisinde ışık hızında hareket ederseniz, tünelin iki açıklığında bir mekandan diğerine gitmek yerine zamanın farklı anlarına ulaşma imkanı yakalayabilirsiniz. Burada isterseniz geçmiş, isterseniz de geleceğe seyahat edebilirsiniz.

Toparlamak gerekirse solucan deliklerinin gerçek olup olmadığı bilinmiyor. Gerçek olsa bile tüm beklentilerimizi karşılar mı bu konuda da bilgi sahibi değiliz. Burada genel bir belirsizlik var. Brian Greene, bu konuda iki türlü yolculuğun da mümkün olabileceğini, ancak birisinin somut kanıtları varken diğerinin henüz doğrulanmamış kanıtları olduğunu belirtiyor.

Zamanda geriye gitmek çok daha farklı olasılıkları karşımıza çıkartabilir. Bu tarz filmlerde sıkça gördüğümüz zaman paradoksları, geçmişe yolculuk açısından kafaları kurcalayan soruların başında geliyor.

Yani zamanın göreceliği sayesinde bilimsel olarak geleceğe çok daha hızlı gitmek mümkün. Lakin geçmişe gitmek için bu söylenemez. Benim şahsi fikrim, geçmişe gitmenin mümkün olmadığı yönünde. Çünkü bir sürü sıkıntı ve paradoks ortaya çıkıyor.

Bunlardan belkide en çok tanınanı, "Büyük Baba Paradoksu"

Bu da kısaca şöyle;

Tüm Reklamları Kapat

Geçmişe gittiniz ve büyük babanızı öldürdünüz. Bu durumda babanızda sizde hiç var olmayacaksınız. Peki bu durumda büyük babanızı öldüren kim? Ya da nasıl öldürdünüz?

SAYGILAR

967 görüntülenme
7
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Ege Küçüktepe
Ege Küçüktepe
1,831 UP
Çevrem ve çoğu bilim adamı olmadığını savunuyor.
Orijinal Soru: Zamanda yolculuk mümkün olabilir mi?

Evet,çok garip bir şey.Ama ben olduğunu sanmıyorum,çünkü varsa neden kimse bu şeyi yapamıyor?Onlarda insan ise onlar da doğup büyüdüler.Yani uzun lafın kısası bence yalan gibi geliyor.Ama senin tercihin tabii.

393 görüntülenme
3
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Eren Aslan
Eren Aslan
1,865 UP
Öğrenciyim
Orijinal Soru: Zamanda yolculuk mümkün olabilir mi?

Açıkçası çok geniş bir konu, bu konu hakkında milyonlarca hipotez var. (mesela dede paradoksu, Genel görelilik, Solucan deliklerinin kullanımı, Zaman genişlemesi, Zaman algısı, paradokslar....)Fakat yüzeysel anlatacak olursam hepsi hıza bağlı. Belli bir hıza ulaşırsan boyut değiştirirsin boyut değişince de zaman ve mekan olaylarından bağımsız ilerlersin. Bedenini geleceğe taşımış oluyorsun, bir anda geleceğe gidemezsin yani gidersin fakat onca yıl zaten geçmiştir sadece sen görememişsindir. Geçmişe ise gidemezsin. Geçmişe gitmek belki mümkün değil ancak geleceğe gitmek matematiksel olarak var olan bir şeydir. Buna engel olan hiçbir yasa da yok. Işık hızında veya daha fazla bir hızda uzay - dünya arası yolculukta yolculuk yaptığımız zamandan çok daha ileri bir zamana gidebileceğimiz mümkündür. Sergei Krikalev'i araştırabilirisiniz. Eğer yaptığını, daha hızlı ve daha uzun mesafede yapsaydı günümüzde küçümsenmeyecek rakamlarda zaman yolculuğunu konuşur olurduk.

Zamanda yolculuğun gerçek kanıtı gökyüzüne bakınca rahatça gözlemlenebiliyor. Ay'ın görüntüsü 1,5 saniye geçmişinin görüntüsü. Güneş ışığı 8 dakika geçmişten gelen bir ışık. Diğer gezegenler daha fazla dakika ile saat arasında değişiyor. Güneş sisteminden çıkıp galaksinin diğer kısımları birkaç ışık yılı ila birkaç bin ışık yılı arasındaki zamanlarda değişiyor. Galaksinin de dışına çıkınca diğer galaksilerin ışıkları milyonlarca hatta milyarlarca ışık yılı geçmişten geliyor. Buna göre ışıktan hızlı seyahat ederek veya karadelik gibi sonsuz çekim etkisi yaratan bir nesnenin yanında durarak zamanda yolculuk mümkün. Ama şimdikinden milyonlarca kat daha gelişmiş bir teknoloji gerekiyor böyle şeyler için. Şuan hayallerin bile ötesinde. Gerçi 100 yıl önce yaşamış olsak şuan ki teknoloji de hayallerin ötesinde sayılırdı.

Tüm Reklamları Kapat

221 görüntülenme
3
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close