Modüler formlar, yüzyıllardır matematikçilerin ilgisini çekmiştir. Çoklu yapıları sayesinde, matematiğin çeşitli alanları arasında bir köprü oluştururlar. Modüler formlar; analiz araçları, Sayı Teorisi yapıları veya Galois Teorisi kullanılarak tanımlanabilir. Bununla birlikte görselleştirilmeleri zorlu bir görev olmaya devam etmektedir. Burada zorluk, dört boyutlu bir uzayı sezgisel olarak hayal edememekten kaynaklanmaktadır. Bu makalede, belirli modüler formların uzayda nasıl davrandığını grafiksel olarak göstereceğiz. Nihai hedef; estetik düşünceyi, matematiksel titizlikle birleştirebilecek Escher benzeri bir modüler form temsili oluşturmaktır.

Modüler formlar, Karmaşık düzlemin ( $\mathbb{C}$ ile ifade edeceğiz) bir bölümünden (üst yarım düzlemi) $\mathbb{C}$' ye yapılan uygulamalardır. $\mathbb{C}$, 2 boyutlu bir vektör uzayı olduğundan 4 boyutlu uzayları temsil etmemiz gerekir. 4 boyutlu uzayın temsili sorunu, matematikçiler için merkezi bir konu olmuştur. Bu temsilin iki standart yolu vardır; birincisi renkleri kullanmak, ikincisi ise uzaya özgü topolojik özellikleri kullanmaktır.

Hayat Molekülleri, ya da diğer bir ismiyle organik moleküller en azından bizim bildiğimiz ve tanımladığımız anlamıyla canlılığın var olabilmesi ve varlığını sürdürebilmesi için gereken kimyasal moleküllerdir. Temel olarak nükleotitler, lipitler, proteinler ve karbonhidratlar "hayat molekülleri"dir. Bu moleküllerin hepsinin genel formları az çok benzer olsa da, işlevleri kimyasal ve fiziksel özelliklerinden dolayı birbirlerinden tamamen farklıdır.

Bu farklı özelliklerin toplamı, bugün bizlerin "canlı" olarak isimlendirdiği varlık formlarını meydana getirir. Daha doğrusu, canlılık için gereken aktivite ve organizasyon şartlarının istikrarlı bir şekilde sağlanabilmesi için bu kimyasallardan oluşan bir yapı ve bu yapının uzun süreli deneme-yanılma ve eleme-seçme mekanizmalarından geçmesi gerekmektedir. Dolayısıyla, şimdilik bildiğimiz kadarıyla, bu moleküllerden oluşmayan bir varlığın canlılığın ilkelerini bir arada bulundurması pek mümkün değildir. Bunda, bu moleküllerin istikrarlı yapısının (tepkimeler, radyoaktivite, vb. kimyasal özellikler bakımından) çok büyük önemi olduğunu unutmamak gerekmektedir.

Sosyal psikoloji araştırmacıları insan davranışlarının kökenini keşfetmek için geniş çaplı eğitimden ve karmaşık deneysel araçlardan faydalanmaktadırlar. Ancak Yale Üniversitesi psikologları tarafından yapılan bir araştırma, psikoloji alanında hiçbir resmi eğitime ve bu türden araçlara sahip olmayan, rastgele şekilde bir araya gelmiş bir grup insanın, insanların sosyal doğası hakkındaki gerçekleri isabetli bir şekilde değerlendirebildiğini ortaya çıkardı. Araştırmanın bulguları, Social Psychology dergisinde yayımlandı.

Peki kim bu muhteşem "amatör sosyal psikologlar"? Araştırma sonuçlarına göre melankoliye yatkın, içine kapanık insanlar grup içerisinde nasıl davrandığımızı çözümlemede diğer sosyal akranlarına göre daha becerikli görünüyorlar. Yale psikoloğu ve araştırmanın yardımcı yazarı Anton Gollwitzer şöyle diyor:

İnanç Önyargısı, insanların bir argümanın sonucuna varırken argümanın içeriği ve yapısını düşünmek yerine önceden var olan bilgi ve inançlarına fazlasıyla güvenmelerine neden olan bir bilişsel önyargıdır. Buna göre insanlar genelde halihazırda var olan inançlarıyla örtüşen yargıları zayıf, değersiz ve hatalı olsalar bile benimserler. Ayrıca inançlarına aykırı olan yargıları güçlü ve mantıklı olsa da reddedebilirler.

Örneğin İnanç Önyargısı, insanların "Her çiçeğin yaprakları vardır, güllerin de yaprakları vardır öyleyse güller çiçektir." cümlesini doğru kabul etmelerine sebep olabilir. Çünkü yargının sebebi sonuçtan bağımsız olduğundan ve bütün çiçeklerin yaprakları olmadığından argüman mantıksız olsa da insanlar güllerin birer çiçek olduğunu bilirler. Buradaki sorunu argümanı benzer yapıda ama daha az inanılır bir cümleyle kıyasladığımızda daha net görürüz. "Kuşların kanatları vardır, uçakların da kanatları vardır. Öyleyse uçaklar kuştur." gibi.

Her ne kadar Akdeniz Ormanları gibi yangına-bağlı ekosistemler milyonlarca yıldır doğal nedenlerle, düzenli olarak yanıyor olsa da (ve bu, o ormanlar için sağlıklı bir durum olsa da), günümüzdeki yangınların ezici çoğunluğunun nedeni, doğrudan doğruya insanlar veya insan-kaynaklı dolaylı nedenlerdir.

Daha önceden izah ettiğimiz üzere, bir yangının başlayıp başlamayacağını belirleyen 3 faktör vardır ve bunlara ateş üçgeni adı verilir:^[1]

İsveç ve Pakistan'da yapılan iki yeni çalışma, kısmi veya tam aşılamanın uzun süreli COVID-19 semptomları için faydalı olduğunu gösteriyor.

İsveç'teki Gothenburg Üniversitesinden araştırmacılar, temel COVID-19 aşılamasının (yani iki doz ve hatırlatma dozunun) Uzun COVID'e olan etkilerini inceleyen gözlemsel bir değerlendirme yayınladı.^[1] İncelenen kişiler, ilk enfeksiyonlarını Aralık 2020 ile Şubat 2022 arasında geçirmişti ve ortalama takip süresi 129 gündü.

Hepimizin malumu olduğu üzere, yoğun bir sağlık krizinden geçiyor, belli seviyede ölüm korkusu yaşıyor ve bırakın gelecek beş on yılı, belki de kelimenin tam anlamı ile yarını dahi öngöremiyoruz. Böylesi zamanlarda, özellikle korku adı verilen duygu içimizi kemiriyor, zaman zaman normalde hiç önemsemeyeceğimiz ufak solunum sıkıntıları ise kalbimizi hızla çarptırmaya yetiyor. Eğer sizde de durum böyle ise, yalnız değilsiniz.

Böylesi zamanlarda, korku duygumuzun baskınlığı ile olsa gerek, aklımız kapanıyor ve korku ile olayları yorumlamak, daha çok duygularımız ile hareket etmek yoğun hale geliyor. Bu durumdan ileri geliyor olsa gerek, komplo teorileri, sosyal medya ve de sokakta birbirimize karşı sözlerimiz ve davranışlarımız daha da öngürülemez ve daha da irrasyonel hale geliyor. Özellikle bu son durum, irrasyonalitenin yaygınlaşması da postmodern toplum teorilerine haklılık payı veriyor. Özellikle bu teorilerden risk toplumu tahayyülü ise bu günlerde daha da önemli hale geliyor. Post-truth olarak adlandırılan politika yapım biçimi egemenliğini pekiştiriyor. 

Balina ve yunusların ataları dört üyeli (tetrapod) ve karalarda yaşayan hayvanlardı. Bu hayvanlar, günümüzden 54 milyon yıl kadar önce su yaşantısına geri dönmeye başladılar ve buna bağlı olarak arka bacaklarını yitirmeye başladılar.^{[1][2][3][4][5][6][7]} Bu makalemizde, balina ve yunusların evrimini inceleyecek ve bugüne kadar en detaylı olarak çözmeyi başardığımız evrimsel patikalardan birini aydınlatacağız.

Balinalar ve yunuslar, denizlerde yaşayan memeli hayvanlardır. Yani onlar da bizler gibi yavrularını sütle beslerler, bizler gibi hava solurlar, bizler gibi iç kulak kemiklerine ve en azından yavruyken kıllara sahiptirler, ana rahminde yavruları plasenta sayesinde beslenir ve yavrular doğduktan sonra annelerinin memelerini emerler.^[8][9][10] Yani memeli bir hayvan olmak bakımından bizden tamamen farksızdırlar.

Bir grup insanı, hiç bilmedikleri bir kültürün orta yerine götürüp bıraksak nasıl davranırlardı? Bu soru karşısında heyecan duymayacak bir psikolog bulamazsınız. Ancak psikologlar tarafından cevabı merak edilen pek çok sorunun deneysel olarak araştırılması mümkün değildir. Bunun sebebi, son birkaç on yılda kurulmuş olan ve deneylerde yer alacak katılımcıları olası zararlara karşı koruma amacındaki etik kurulların, insan haklarını ihlal etme potansiyeli olan çalışmalara izin vermemesidir.

Ancak bilimde olanın aksine, sanattaki yöntemleri daha özgürdür. Bir grup insanın hiç alışık olmadıkları bir kültürün orta yerinde nasıl davranacaklarını hayal eden kitaplar yazabilir, filmler çekebilir hatta bu durumu tasvir eden tablolar, heykeller yapabilirsiniz. O halde bu sorunun cevabını tartışabilmek için en uygun zemin sanatın özgür suları olacak. Tunç Okan’ın senaristliğini ve yönetmenliğini yaptığı 1975 yapımı Otobüs filmi, yazının başında bahsettiğimiz soruya kendi perspektifinden oldukça çarpıcı bir yanıt veriyor. Bu yazının eksenini de psikolojinin kültür alanındaki çalışmaları ile Otobüs filminin anlatısı arasında ilişki kurma gayreti oluşturuyor.