Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Zamanın Uyutucu Etkisi: Kaynaklar Unutulur, Geriye Kalan Mesajlardır!

Zamanın Uyutucu Etkisi: Kaynaklar Unutulur, Geriye Kalan Mesajlardır! Pinterest
2 dakika
5,767
  • Psikoloji
Tüm Reklamları Kapat

Bir zamanlar nükleer denizaltıların varlığı bir hayaldi. Fakat 21. yüzyılın ortalarına doğru atomik alan, bir hayal olarak görüleni olanaklı hale getirmiştir. 1950’nin başlarında bazı araştırma katılımcıları nükleer denizaltıların gerçekleşme olasılığını değerlendirmeleri için bir araştırmaya davet edilmişlerdir. Birkaç gün sonra aynı kişilere nükleer denizaltıların artık bir hayal olmadığını ve gerçek olabileceğini ifade eden bir yazı okutulmuştur. Fakat fark şudur ki, katılımcıların bir kısmı bu yazının Robert Oppenheimer (oldukça güvenilir bir kaynak, atom bombasının babası olarak bilinen kişi) tarafından yazıldığına, bir kısmı da bu yazının Pravda gazetesinin herhangi bir yazarı (daha az güvenilir bir kaynak) tarafından yazıldığına inandırılmıştır. İki yazının da içeriği aynı olmasına rağmen, Oppenheimmer tarafından yazıldığına inanılan yazının daha inandırıcı bulunduğuna şaşırmamışsınızdır. Yani, yazar hakkında algılanan güvenilirlik nükleer denizaltı hakkındaki inançları değiştirmiştir (Dunn, 2009).

Hovland ve Weiss (1951) tarafından yapılan bu çalışma buraya kadar ilginç değildi. Fakat bu araştırmaya ek bir değişken daha eklendiğinde sonuç ilginç hale gelmiştir: “zaman”(Benoit ve Strathman, 2004), Pretty, Cacioppo ve Goldman, 1981). 4 hafta sonra, iki gruptan da ikinci kez düşüncelerini ifade etmeleri istenmiştir. Beklenmeyen bir şekilde, Pravda yazarının yazısını okuduğuna inanan kişilerin düşünceleri olumlu yönde gelişmiştir. Yani, bu kişiler nükleer denizaltıların gelecek zamanda geliştirilebileceğine inanmaktadırlar.

Tüm Reklamları Kapat

Araştırmadan çıkarılan sonuç şudur ki, kişiler bir mesajı aldığında (burada yazı okuma yoluyla), mesajın kaynağını bir süre sonra unutmakta ve yalnızca mesajın içeriğini hatırlamaktadırlar. Buna sosyal psikoloji içerisinde, “zamanın uyutucu etkisi” denilmektedir (Dunn, 2009). Zamanın uyutucu etkisinden kurtulabilmek ve etkili mesajların kişilere ulaşabilmesi için, mesajın kaynağı yani kim tarafından geldiği, mesajın içeriğinden daha önce kişilere sunulmalıdır (Pratkanis, Greenwald, Leippe ve Baumgardner, 1988). 

Fakat, zamanın uyutucu etkisinden kurtulmak için kaynağı ön plana çıkarmak her zaman olumlu bir durum değildir, işin içine başka faktörler de girebilir. Bunu günlük hayat çerçevesinde düşündüğümüzde, örneğin, bir kişi (kaynak) bir kez olsun bizim için güvenilmez olduysa, mesajın içeriğine bakmadan, yani çoğu zaman o kişinin ne dediğini dinlemeden sırf kişiye bakarak, ona karşı koyucu düşünceler geliştiririz ve çürütmeye çalışırız. Bu da mesajın içeriğini göz ardı etmeye neden olabilir. 

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
10
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

İçerikle İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 6
  • İnanılmaz 2
  • Bilim Budur! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Merak Uyandırıcı! 1
  • Muhteşem! 0
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • J. S. Seiter, et al. (2019). Perspectives On Persuasion, Social Influence, And Compliance Gaining. ISBN: 978-0205335237. Yayınevi: Pearson.
  • D. Dunn. (2012). Research Methods For Social Psychology. ISBN: 978-1118406052. Yayınevi: Wiley.
  • A. R. Pratkanis, et al. (1988). In Search Of Reliable Persuasion Effects: Iii. The Sleeper Effect Is Dead. Long Live The Sleeper Effect.. Journal of Personality and Social Psychology, sf: 203-218. | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 05/06/2023 10:38:28 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/1471

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Kırmızı
Bitki
Öğrenme Teorileri
Akademi
Alkol
Toplum
Sağlık
Biyokimya
Doğa Yasası
Jeoloji
Gen İfadesi
Sars
Koku
Neandertal
Uyku
Canlı
Erkek
Uzaylı
Editör Seçkisi
Onkoloji
Periyodik Tablo
Yılan
Tüy
Endokrin Sistemi Hastalıkları
Sars Virüsü
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Kötü Bilim: Bazıları Bilimi Nasıl Kötüye Kullanıyor?
Kötü Bilim: Bazıları Bilimi Nasıl Kötüye Kullanıyor?
Bu Videoyu Nasıl İzleyebiliyorsunuz? | İnternet Nasıl Çalışıyor?
Bu Videoyu Nasıl İzleyebiliyorsunuz? | İnternet Nasıl Çalışıyor?
Yürürken Neden Bunu Yapıyorsunuz?
Yürürken Neden Bunu Yapıyorsunuz?
Satürn'ün Halkalarında Neden Siyah Boşluklar Var?
Satürn'ün Halkalarında Neden Siyah Boşluklar Var?
C Vitamini Uçar mı?
C Vitamini Uçar mı?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
T. Gürcan, et al. Zamanın Uyutucu Etkisi: Kaynaklar Unutulur, Geriye Kalan Mesajlardır!. (8 Ekim 2013). Alındığı Tarih: 5 Haziran 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/1471
Gürcan, T., Bakırcı, Ç. M. (2013, October 08). Zamanın Uyutucu Etkisi: Kaynaklar Unutulur, Geriye Kalan Mesajlardır!. Evrim Ağacı. Retrieved June 05, 2023. from https://evrimagaci.org/s/1471
T. Gürcan, et al. “Zamanın Uyutucu Etkisi: Kaynaklar Unutulur, Geriye Kalan Mesajlardır!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 08 Oct. 2013, https://evrimagaci.org/s/1471.
Gürcan, Tuğba. Bakırcı, Çağrı Mert. “Zamanın Uyutucu Etkisi: Kaynaklar Unutulur, Geriye Kalan Mesajlardır!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, October 08, 2013. https://evrimagaci.org/s/1471.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close