Yeni Fosiller, Çiçekli Bitkilerin Evrimini 100 Milyon Yıl Geriye Çekti!

İsviçre'de gerçekleştirilen sondajlar, çiçek veren bitkilerin atalarına ait bilinen en eski fosilleri ortaya çıkardı. Zürih Üniversitesi araştırmacılarına göre bu çok iyi korunmuş 240 milyon yıllık polen tanecikleri çiçekli bitkilerin şu ana kadar varsayılandan 100 milyon yıl daha önce evrimleştiklerinin kanıtı.

Çiçekli bitkiler iğne yapraklılara, çikaslara ve eğrelti otuna akraba soyu tükenmiş bitkilerden türediler. Çiçekli bitkilere ait bilinen en eski fosiller polen granülleri. Küçük, sağlam ve sayıca çok olan bu granüller yaprak ya da çiçeklere göre çok daha kolay fosilleşebiliyor. Kesintisiz bir polen fosilleri dizisi yaklaşık 140 milyon yıl önceki Kretase doneminden başlıyor ve genelde çiçekli bitkilerin ilk olarak o donemde evrimleştiği varsayılıyor. Ancak bu çalışma 100 milyon yıl daha eski çiçekli bitki benzeri bir poleni belgeliyor ve bu da çiçekli bitkilerin Erken Triyasik'te (252 ile 247 milyon yıl öncesi) ortaya çıkmış olabileceği anlamına geliyor.

Birçok çalışma çiçekli bitkilerin yaşını moleküler verilerden kestirmeye çalışmışsa da bugüne dek bir fikir birliğine varılamamıştı. Veri kümesine ve yönteme bağlı olarak tahminler Triyasik'ten Kretase'ye uzanan bir aralıkta idiler. Tipik olarak fosil kanıtlarında moleküler tahminlerin “sabitlenmesi” gerekiyor, ancak su ana kadar çiçekli bitkilere ait yeteri kadar eski fosiller bulunmuş değildi. Zürih Üniversitesi'nden Prof. Peter Hochuli bu yüzden eldeki Triyasik doneme ait çiçek benzeri polenin oldukça önemli olduğunu söylüyor.

Peter Hochuli ve Zurih Üniversitesi Paleontoloji Enstitüsü ve Müzesi'nden Susanne Feist-Burkhardt kuzey İsviçre'de Weiach ve Leuggern bölgelerinden elde edilmiş iki sondaj örneğini inceleyerek bilinen en eski çiçekli bitkilerin polen fosillerine benzeyen polen granülleri buldular. Confocal Laser Scanning Microscopy (CLSM – Eş Odaklı Lazer Taramalı Mikroskop) yöntemiyle altı değişik polen türünün üç boyutlu ve yüksek çözünürlükte görüntülerini elde ettiler.

2004 yılındaki bir çalışmada Hochuli ve Feist-Berkhardt Spitsbergen'in güneyindeki Barents Denizi'nden alınan sondajlarda Orta Triyasik dönemine ait farklı fakat su ankilerle şüphesiz ilintili çiçekli bitki benzeri polenler belgelemişlerdi. Şimdiki çalışmanın örnekleri öncekinden 3000 km daha güneyde bulundu. Hochuli şunları söyledi:

İnanıyoruz ki aşırı ihtiyatlı bilim insanları dahi artık çiçekli bitkilerin Kretase doneminden çok önce evrimleştiklerine ikna olacaklar.

Bu ilk çiçekli bitkiler nasıl görünüyorlardı? Orta Triyasik'te hem Barents Denizi hem de İsviçre subtropikal bölgede yer alıyordu ancak İsviçre Barents Denizi yöresine göre çok daha kuru bir iklime sahipti. Bu da çiçekli bitkilerin oldukça geniş bir ekolojik yelpazede oluşabildiği anlamına geliyor. Polenin yapısı bu bitkilerin büyük olasılıkla sert kanatlı böceklerce döllendiğini ima ediyor, zira arıların evrimleşmesi bu devirden bir 100 milyon yıl kadar sonrasına denk geliyor.