Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Yeni Buluşlar ve Tekrar Çalışmaları

2 dakika
862
Yeni Buluşlar ve Tekrar Çalışmaları
Tüm Reklamları Kapat

Bilim, yeni bir bulgunun keşfi ile gelişir. Bu gözlemler, doğa yasalarının tespitidir. Ancak doğada kendini tekrar eden ve süregelen yasaları tespit etmek, onlarla ilgili bize pek bir bilgi vermez. "Elmalar düşüyor." gözlemi önemlidir; ancak bunun neden olduğunu açıklayamazsanız, gözleminizin pek de bir değeri yoktur. Sonuçta milyonlarcası elmaların düştüğünü fark etmiştir; ancak sadece Newton'un adı bu yasayla anılmaktadır. Bunun sebebi Newton'un bir doğa yasasını keşfetmesi değil, onu açıklayacak adımı atmış olmasıdır. İşte doğa yasalarını, doğadaki olguları ve süreçleri açıklayan bilgi bütünlerine "teoriler" denir. Genellikle bir teori, bir hipotez ile başlar. "Acaba elmaların yere düşmesinin nedeni, dünyanın elmaları çekmesi olabilir mi?" şeklindeki bir soru (veya bir açıklama çabası), hipotezin temelidir. Sonrasında bu açıklama sınanır ve yanlışlanmaya çalışılır. Bu yanlışlama matematiksel olarak teorik bir düzlemde yapılabileceği gibi, deneysel yöntemlerle pratik bir düzlemde de yapılabilir. Ancak tüm çabalara rağmen eğer ki yanlışlanamazsa, o hipotez güç kazanır. Bu şekilde gözlemlerimizi açıklamaya yönelik birden fazla güçlü hipotezi bir araya getirerek teoriler inşa ederiz. Bu teoriler, doğa yasalarının neden ve nasıl çalıştığını kapsamlı bir şekilde açıklamayı başaran bilgi bütünleridir.

Esasında bu noktadan sonra tarihsel olarak "tekrar deneyleri" gelmektedir. Tekrar deneyleri, başka bilim insanlarınca aynı konuda yapılan araştırmalardır. Bağımsız bilim insanları, bir teoriyi teste tabi tutarlar ve benzer sonuçlar elde edip edemediklerine bakarlar. Aslen amaçları, var olan bir teoriyi zayıflatmak veya mümkünse tamamen çürütmektir; çünkü alışageldiğimiz bir kabulü çürütmek bilim açısından değerlidir; ancak zaten kabul edilen şeyleri tekrar tekrar doğrulamanın pek bir getirisi yoktur. Zaten öyle olduklarını biliriz! Ne var ki, kimi zaman doğrulayıcı tekrar deneyleri de önemli olabilir; zira bir konuya dair yeni perspektifler kazandırabilir. Örneğin, eğer ki Einstein, asırlar boyunca değişmez kabul edilen Newton'un Evren görüşünü tekrar gözden geçirmemiş olsaydı, Newton'un Evren yorumunun yeterince kapsayıcı olmadığını daha uzun asırlar keşfedemeyebilir, Görelilik Teorisi'ne ve nihayetinde Kuantum Teorisi'ne asla kavuşamayabilirdik.

Ne var ki modern bilimde doğrulayıcı tekrar deneylerinin önemi giderek azalmaktadır; çünkü bu deneyleri yüksek kaliteli makale dergileri (jurnaller) yayınlamak istememektedirler. Bunun bilimin ilerleyişiyle ilgili sonuçları oldukça tartışmalıdır. En büyük sıkıntılardan birisi, modern akademik sistemin araştırmacıları bir yarış atı gibi değerlendiriyor olması ve sırf makale sayısı temelinde ele alıyor olmasıdır. Bu da, ufak tefek değişimlerle de olsa aynı deneyin tekrarlarını yayınlamanın, yeni bir şeyler keşfetmekten önemli olmasıyla sonuçlanmaktadır. Örneğin, Nobel Ödüllü fizikçi ve Higgs Bozonu'nun kaşifi Robert Higgs, modern akademik sistem içerisinde fizik yapıyor olsaydı, güncel kriterler kapsamında kendisinin "yeterince aktif görülmeyeceğini" söylemektedir. Bu durum, Higgs Bozonu gibi Evren'i anlamamız açısından bu kadar kıymetli bir keşfin, modern bilimin yarışa dayalı sistemi içerisinde yitip gitmesi tehlikesini doğurmaktadır. Bu nedenle modern bilimin nasıl çalışacağı üzerine kafa yorum, hatalarından ayıklamak da insanlığın ilerleyişi için büyük önem arz etmektedir.

Tüm Reklamları Kapat

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
5
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 1
  • Bilim Budur! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Tebrikler! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/12/2024 08:26:05 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/4650

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Canlı Cansız
Doğa Yasaları
Beslenme Davranışı
Aşı
Diş Hekimi
Savunma
Avrupa
Sendrom
Su Ayısı
Kimyasal Evrim
Değişim
Goril
Deprem
Hastalık Dağılımı
Yayılım
Akıl
Bebek
Nötron
Toprak
Sağlık Bakanlığı
Yıldızlar
Evrimsel Tarih
Kırmızı
Terapi
Canlı
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Yeni Buluşlar ve Tekrar Çalışmaları. (28 Ekim 2016). Alındığı Tarih: 22 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/4650
Bakırcı, Ç. M. (2016, October 28). Yeni Buluşlar ve Tekrar Çalışmaları. Evrim Ağacı. Retrieved December 22, 2024. from https://evrimagaci.org/s/4650
Ç. M. Bakırcı. “Yeni Buluşlar ve Tekrar Çalışmaları.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 28 Oct. 2016, https://evrimagaci.org/s/4650.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Yeni Buluşlar ve Tekrar Çalışmaları.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, October 28, 2016. https://evrimagaci.org/s/4650.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close