Yanılgı (veya "yanılsama", "delüzyon"), elde var olan bilimsel ve üstün kanıtlara rağmen belli bir konudaki aksi görüşe duyulan güçlü inanç ve bağlılıktır. Yanılsama, genellikle nörolojik veya zihinsel hastalıkların bir belirtisi veya parçası olarak ortaya çıkar; ancak bugüne kadar herhangi spesifik bir hastalık ile doğrudan bağlantısı kurulamamıştır. Bilimsel literatürde yanılsamaların en sık karşımıza çıktığı hastalıklar şizofreni, paranoya, manik bipolar bozukluk ve psikotik depresyondur.
Tıp dahilinde bir hastalık olarak görülen yanılsama; hatalı bilgilerden, dogmatizmden, illüzyondan veya algı yanılgılarından kaynaklı hatalı inançlara sahip olmak ile karıştırılmamalıdır. Bu bağlamda, bir insanın belli bir inanca dogmatizm ya da hatalı bilgilendirme dolayısıyla bağlılık duyması, yanılsama olarak görülemez. Yine de yanılsamayı kategorize ederken kullanılan ölçütler, kimi zaman hastalıklı olmadan sahip olunan dogmatik inanışların da yanılgı veya yanılsama olarak kategorize edilebileceği fikrini doğurmaktadır. Bazı bilim insanları, dogmatizm veya hatalı bilgilerden doğan yanlış inançlara bağlılığın uç formlarının bariz bir şekilde yanılgı olduğunu, belli bir noktadan sonra yanılgı ile hatalı bilgiyi veya dogmatizmi ayırt etmenin mümkün olamayacağını ileri sürmektedirler.
Yanılsamanın Kriterleri
Bir inanışın psikolojik olarak yanılsama olarak kabul edilebilmesi için şu kriterlerin bir arada bulunması gerekir:
- Mutlak inanç (Bir inancın doğruluğuna yönelik mutlaklık varsayımı)
- Düzeltilmezlik (İnancın aksinin kanıtlanmasına rağmen fikirlerin değiştirilememesi)
- İmkansızlık veya Geçersizlik (İnanılan şeyin geçerli olmasının herhangi bir açıdan imkansız olması; ancak buna rağmen inancın korunması)
Dogmatik inanç ve hatalı bilgilerden doğan yanlış inançların hangi kategoride değerlendirileceğinin kestirilmesini kolaylaştırmak adına bazı bilim insanları, "değer yargılarının" ekstrem (uç) formlarının, metaforik olarak kullanılmadığı müddetçe "yanılsama" olarak değerlendirilmesi gerektiğini ileri sürmektedirler. Örneğin, eğer ki bir insan "Güneş'e uçup, ona dokunup, sonra Dünya'ya geri geldiğine" inanıyorsa ve bunu mecazen söylemiyorsa, bu inancı yanılsama olarak görülmelidir ve psikolojik bir rahatsızlık olarak değerlendirilmelidir.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git-
9
-
5
-
4
-
2
-
1
-
1
-
1
-
1
-
1
-
1
-
0
-
0
- Wikipedia. Delusion. (5 Mayıs 2019). Alındığı Tarih: 13 Mayıs 2019. Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 24/11/2024 03:09:10 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/4298
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
