Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Volkanik Hareketler, Ay'ı Ekseninden Saptırmış Olabilir!

Volkanik Hareketler, Ay'ı Ekseninden Saptırmış Olabilir! James Tuttle Keane (Arizona Üniversitesi Ay ve Gezegen Laboratuvarı Doktora Adayı)
Görselde, Ay’ın kutuplarını değiştiren volkanik etkinliği görüyoruz.
3 dakika
1,512
Tüm Reklamları Kapat

NASA destekli bir araştırmaya göre Ay, milyarlarca yıl önce Dünya’ya farklı bir yüzünü gösteriyordu; ancak zaman içerisinde volkanik faaliyetler sonucu ekseninden kaydı.

NASA’ya ait diğer birkaç Ay görevi de aynı öyküyü anlatıyor: Ay’da bulunan buz yapılarını haritalandıran bilim insanları Ay’ın dönüş ekseninin yaklaşık beş derece kaydığını söyleyebiliyorlar. Gezegen Bilimi Enstitüsü’nden araştırmanın başyazarı Matthew Siegler bunu şöyle ifade ediyor: 

Tüm Reklamları Kapat

Ay, Dünya’ya her zaman aynı yüzünü göstermedi. Ay’ın ekseni hareket ettikçe ‘Ay’daki İnsan’ da yüzünü bize döndürdü. [Ay’daki İnsan: Dolunay olduğunda Ay diski üzerinde insan yüzünü andıran oluşum.] Deyim yerindeyse Ay, burnunu Dünya’ya çevirdi.

Eksen kaymasını keşfetmiş olan disiplinlerarası araştırma, NASA’nın Güneş Sistemini Keşif Araştırmaları Sanal Enstitüsü kapsamı dahilinde pek çok kurum çapında yürütüldü. Sözü edilen araştırma, Ay Maden Arayıcısı (Lunar Prospector), Ay Yörünge Kaşifi (Lunar Reconnaissance Orbiter-LRO), LCROSS (Lunar Crater and Observation Sensing Satellite) ve GRAIL (Gravity Recovery and Interior Laboratory) de dahil olmak üzere birkaç NASA görevinden veri toplanarak yapıldı. Çalışma Nature dergisinde yayınlandı.

Buz halindeki su, Ay üzerinde görülen sabit gölgenin (karaltının) olduğu yerlerde bulunmakta, fakat gün ışığı Ay yüzeyine çarptığında buz buharlaşmaktadır. Araştırmacılara göre buz kalıplarındaki değişimler, bir zamanlar karaltılı olan alanların üç milyar yıl önce gün yüzüne çıktığına işaret ediyordu.

Tüm Reklamları Kapat

İşaretlerden ilki, [alt görselde de görüldüğü gibi] Ay’ın her bir kutbunda gözlenen buz dağılımının birbiriyle alakalı gözükmesiydi. Her iki kutupta da buz, kutuptan eşit mesafede fakat tam da aksi yönlerde ayrılmıştı. Ay ekseninden saptığında hala varlığını koruyan buz ise eksenin nasıl kaymış olduğunu gösteren bir iz bırakıyordu.

O halde Ay’ın dönüşü niçin değişti? Gezegenler, sadece kütlelerinde büyük çaplı bir değişim olduğunda, eksenleri üzerinde kayarlar. Ay’da ise kütledeki bu değişim, Ay’ın sol tarafındaki Procellarum bölgesinde meydana geldi. Araştırmacılar, bu bölgenin özelliklerinin olması gereken kütle değişimi ve sapmanın yönü ile uyum gösterdiğini keşfettiler. 

Bölgedeki radyoaktif madde konsantrasyonları da Ay mantosunun bir bölümünü ısıtmış olmak için yeterli miktardadır. Bu da Ay’ın yönünü değiştirme gücüne sahip bir yoğunluk değişimine yol açmış olabilir. “Ay denizi” (mare) adıyla bilinen ve Ay’ın üzerinde görülen karaltılar, bu sıcak mantoya ait maddelerin eriyip yüzeye çıkmasıyla oluşmaktadır. Siegler bu konuyla ilgili şunları söylüyor:

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Buz dağılımını açıklamak için gerekli olan kutupsal kaymanın, Ay denizinin altındaki fosilleşmiş bir manto yükseltisinin varlığıyla mükemmel bir şekilde uyum sağladığını bulduk. Diğer bir deyişle, “Ay’daki İnsan” yüzünü oluşturan koyu renkli lavları meydana getiren şey aynı zamanda Ay ekseninin hareket etmesine neden olmuştu, bu değişimin izleri de kutup buzlarında mevcut.

Belirli kraterlerde yakın dönemde ya da çok eskiden oluşmuş su buzlarını tanımlama işi, Ay üzerindeki suyun geçmişine dair bir harita çıkarmak bakımından bilim insanlarına yardımcı olacaktır. Ayrıca Ay’ın, muhtemelen, yaklaşık 4,5 milyar yıl önce Dünya’nın başka bir gezegenle bir çarpışması sonucu meydana geldiği düşünülürse bu çalışmalar, Dünya’daki suyun nereden gelmiş olabileceğine dair bir ipucu verebilir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
7
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 3
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 3
  • Bilim Budur! 1
  • Tebrikler! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Türev İçerik Kaynağı: Forbes | Arşiv Bağlantısı
  • M. Anand. Dramatic Change In The Moon’s Tilt May Help Us Trace The Origin Of Water On Earth. (23 Mart 2016). Alındığı Tarih: 11 Eylül 2019. Alındığı Yer: The Conversation | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 05/10/2023 01:41:34 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/4317

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Sıcak
Hastalık Yayılımı
Bilişsel
Uydu
Mers
Köpekler
Önyargı
Coğrafya
Müzik
Kadın Sağlığı
Çiçek
Semptom
Radyo
Taklit
Canlılık Ve Cansızlık Arasındaki Farklar
Enfeksiyon
Teyit
Kişilik
Bilim Tarihi
Albert Einstein
Aşı
Gen
Biyoçeşitlilik
Optik
Evrim Ağacı Duyurusu
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Antarktika'daki Canlıların Kaçamadığı Ölümcül Buz Büyüsü!
Antarktika'daki Canlıların Kaçamadığı Ölümcül Buz Büyüsü!
Fukushima'nın Radyoaktif Suları Okyanusa Boşaltılınca Ne Olacak?
Fukushima'nın Radyoaktif Suları Okyanusa Boşaltılınca Ne Olacak?
Bu Lamba Sizi Hackerlardan Nasıl Koruyor?
Bu Lamba Sizi Hackerlardan Nasıl Koruyor?
Sizin Kulağınız Bu Tuhaf Şeylerin Kaçını Yapabiliyor?
Sizin Kulağınız Bu Tuhaf Şeylerin Kaçını Yapabiliyor?
Kırık Kalp Sendromu: Aşk Acısı Sizi Öldürebilir mi?
Kırık Kalp Sendromu: Aşk Acısı Sizi Öldürebilir mi?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
A. Ş. Özdil, et al. Volkanik Hareketler, Ay'ı Ekseninden Saptırmış Olabilir!. (11 Nisan 2016). Alındığı Tarih: 5 Ekim 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/4317
Özdil, A. Ş., Ölez, Ş. (2016, April 11). Volkanik Hareketler, Ay'ı Ekseninden Saptırmış Olabilir!. Evrim Ağacı. Retrieved October 05, 2023. from https://evrimagaci.org/s/4317
A. Ş. Özdil, et al. “Volkanik Hareketler, Ay'ı Ekseninden Saptırmış Olabilir!.” Edited by Şule Ölez. Evrim Ağacı, 11 Apr. 2016, https://evrimagaci.org/s/4317.
Özdil, Ayşegül Şenyiğit. Ölez, Şule. “Volkanik Hareketler, Ay'ı Ekseninden Saptırmış Olabilir!.” Edited by Şule Ölez. Evrim Ağacı, April 11, 2016. https://evrimagaci.org/s/4317.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close