Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Uzun Serpiştirilmiş Elementler (LINE), Kuyruksuz Maymun Evrimini Doğruluyor!

2 dakika
1,730
Uzun Serpiştirilmiş Elementler (LINE), Kuyruksuz Maymun Evrimini Doğruluyor!
Tüm Reklamları Kapat

Daha önceden, retrotranspozonları kullanarak kuyruksuz maymunların (insanlar, şempanzeler, bonobolar, goriller, orangutanlar, gibonlar ve siyamanglar) birbirleriyle olan evrimsel ilişkilerini (filogenilerini) nasıl doğruladığımızdan bahsetmiştik. Buna yeniden göz atmak için buraya tıklayabilirsiniz. Burada ise, bir başka genetik element kullanılarak, farklı analizlerin, tamamen farklı bir açıdan doğrulanmasını inceleyeceğiz.

Uzun Serpiştirilmiş Elementler (Long Intersperced Elements: LINE), ökaryotik canlıların genomlarında çok fazla sayıda bulunan genetik parçalardır. Üzerlerine gömülü bulunan RNA Polimeraz II destekleyicisi (promoter) aracılığıyla RNA'ya kodlanırlar. LINE'ların genetik kodları, ters transkriptaz enzimini barındırır ve aynı zamanda birçok LINE, RNAse H gibi endonükleaz enzimini de kodlar. Bu sayede, bu elementler, RNA'lar üzerinden DNA sentezini gerçekleştirebilirler (yani "merkezi dogma"yı tersine çevirebilirler). 

LINE'lar, tıpkı diğer Tip 1 transpozonlar (örneğin LTR retrotranspozonları ve SINE'lar) gibi, kendilerini kopyalayarak genom içerisinde hareket ederler. Yani Tip 2 transpozonlar gibi bir noktadan diğerine sıçramazlar. Kendilerini kopyalarlar ve genom içerisinde çoğalırlar; kopyaları farklı noktalara sıçrayıp yapışır. Bu tıpkı, bilgisayarınızdaki "kes-yapıştır" ile "kopyala-yapıştır" arasındaki fark gibidir. Tip 1 retrotranspozonlar "kopyala-yapıştır" şeklinde çoğalırlar, orjinalleri, genomun ilgili bölgesinde kendini korur. Tip 2 retrotranspozonlar ise "kes-yapıştır" şeklinde çoğalırlar; yani orjinal genetik element, bulunduğu yerden kesilerek, genom içerisinde bir başka noktaya yapışır. İşte bu izleri takip ederek, evrimsel süreci izlemek ve analiz etmek mümkün olabilmektedir.

Tüm Reklamları Kapat

İnsanların genomu dahilinde 500.000'den fazla LINE bulunur. Yani genomumuzun %17'si bu genetik elementlerden oluşur. Buna, en yaygın görülen Tip 2 retrotranspozonlardan olan SINE'ları da (Kısa Serpiştirilmiş Elementler) ekleyince, genomumuzun %46'sının retrotranspozonlardan oluştuğu görülecektir. Bu, evrimi gözlemek ve test etmek için inanılmaz fazla sayıda genetik materyal demektir. Zaten bu sayede, evrimin nasıl gerçekleştiğini ve önceki çıkarımlarımızı test etme ve hipotez ile teorilerimizden emin olma şansımız bulunmaktadır. Yapılan tüm testler, insanların en yakın kuzenlerinin bonobo ile şempanzeler olduğunu, sonrasında ise sırasıyla goriller, orangutanlar ve gibonlar olduğunu doğrulamaktadır.

LINE'lar üzerinde yapılan bir çalışma, tıpkı Alu elementlerinde olduğu gibi, kuyruksuz maymun filogenisini doğrulamaktadır. L1 eklemesi olarak da bilinen LIPA2, LIPA3, LIPA4 ve LIPA5 isimli retrotranspozonları analiz eden araştırmacılar, bu retrotranspozonların büyük kuyruksuz maymunların (insanlar, bonobolar, şempanzeler, goriller ve orangutanlar) genomlarına dahil olmaya başladıkları zamanları ortaya koymuş (ana görselde görülmektedir) ve şu sonuca ulaşmışlardır: "Yapılan hiçbir L1 eklentisi ve tür dağılımı analizi, yaygın olarak kabul edilen büyük kuyruksuz maymun filogenisiyle çelişmemektedir."

Sadece bununla da yetinmeyen araştırmacılar, şempanze, bonobo ve insanların genomlarında bulunan L1 dizilerinin filogenetik haritasını da çıkarmışlardır. Bu evrim ağacını da aşağıda görebilirsiniz:

Yani LINE retrotranspozonları üzerinde yapılan çalışma da, diğer genetik elementler gibi insanın diğer türlerle akrabalık ilişkisini, evrimsel biyolojinin öngördüğü şekilde doğrulamaktadır.

Teşekkür: Barış Dallı

Evrim Ağacı, sizlerin sayesinde bağımsız bir bilim iletişim platformu olmaya devam edecek!

Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...

O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...

O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.

Avantajlarımız
"Maddi Destekçi" Rozeti
Reklamsız Deneyim
%10 Daha Fazla UP Kazanımı
Özel İçeriklere Erişim
+5 Quiz Oluşturma Hakkı
Özel Profil Görünümü
+1 İçerik Boostlama Hakkı
ve Daha Fazlası İçin...
Aylık
Tek Sefer
Destek Ol
₺50/Aylık
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
0
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu Makale Sana Ne Hissettirdi?
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 3
  • Muhteşem! 0
  • Tebrikler! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 15/03/2025 05:51:15 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/1883

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Size Özel
Makaleler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Uzun Serpiştirilmiş Elementler (LINE), Kuyruksuz Maymun Evrimini Doğruluyor!. (13 Ocak 2014). Alındığı Tarih: 15 Mart 2025. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/1883
Bakırcı, Ç. M. (2014, January 13). Uzun Serpiştirilmiş Elementler (LINE), Kuyruksuz Maymun Evrimini Doğruluyor!. Evrim Ağacı. Retrieved March 15, 2025. from https://evrimagaci.org/s/1883
Ç. M. Bakırcı. “Uzun Serpiştirilmiş Elementler (LINE), Kuyruksuz Maymun Evrimini Doğruluyor!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 13 Jan. 2014, https://evrimagaci.org/s/1883.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Uzun Serpiştirilmiş Elementler (LINE), Kuyruksuz Maymun Evrimini Doğruluyor!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, January 13, 2014. https://evrimagaci.org/s/1883.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close