Bir tür "algıda seçicilik" olarak da kabul edilebilecek Baader Meinhof fenomeni; keşfettiğimiz herhangi bir kişi,yer,olay ya da durumun biz farkına vardıktan sonra tekrar tekrar çıkması yasasıdır. Yani aslında varlığını yeni fark ettiğimiz bir şeyin, fark ettikten hemen sonra etrafımızda çok sık karşına çıkmaya başlaması durumudur.

Çok lezzetli bir restoran keşfettik diyelim,bu restoranın daha sonrasında geçtiğimiz yollarda rastlamamız ya da insanlardan duymaya başlamamız bu yasaya dair basit bir örnektir. Ya da saha önce adını hiç duymanız bir kitabı birinin size önerdikten sonra aynı gün içinde sosyal medyada, başka bir arkadaşının elinde ve bir kitapçı vitrininde o kitabı görmeye başlamanız gibi.

Tüm dağlar sıra sıra ve çiçeklerle bezeli, insanoğlunun ilk adımını attığı günden beridir. Hiçbir yürekte atmayan bir senfoni eşliğinde sabah kahvaltısı hazırlamak gibiydi. Tek derdi bir renge dokunmak değil de, o rengi teneffüs etmek olanların safından sesleniyordu aslında. Kimse kim olduğunu ve ne işe yaradığını bilmese de o vardı ve her işe koşuyordu.

Ahalar, dahalar, dehalar ardı ardına sayıştırılırken o korkusuzca kıyamete koşmak istiyordu.

İnsanın kendi yaşamına son verme kapasitesi, onu tüm canlılar arasında benzersiz kılar. Bu trajik özgürlük, yalnızca bireysel bir kırılma değil; aynı zamanda yüksek düzeyde bir bilişsel bilinç göstergesidir. Ancak bu özellik yalnız bireyleri değil, uygarlıkları da kapsayan daha geniş bir çerçevede karşımıza çıkabilir. Eğer birey için intihar, baş edemediği yükleri sırtlanmamak için bir çıkışsa, insanlık için bu rolü bencil yönetimler üstleniyor olabilir mi?

İntiharın Evrimsel Psikolojisi:

1990’lı yılların başında Linda Archerd ve o dönemki eşi çocuk sahibi olmak için tüp bebek (IVF) tedavisine başvurdu. Tedavi sırasında 4 embriyo üretildi. Transfer edilen ilk embriyo başarıyla anne rahmine tutunmayı başardı ve çiftin bir kız çocuğu dünyaya geldi. Kalan 3 embriyo ise sıvı nitrojen içinde -196°C’de dondurularak saklandı.

Yıllar ilerlerken Linda ve eşi boşandılar. Kalan embriyolar üzerindeki yasal haklar mahkeme tarafından Linda’ya verildi ve Linda da embriyoların saklanmaya devam etmesini talep etti. Embriyoları yıllarca saklatan Linda, bir noktada artık kendisinin tekrar bir çocuk taşıyamayacağını anlayınca kalan embriyoları -eski eşi onay vermese de mahkeme kararıyla embriyolar üzerindeki haklar Linda’da olduğundan- 2022’de NEDC’ye (National Embryo Donation Center) bağışlamaya karar verdi ve embriyolar “Embryo adoption” denilen programa iletildi.

GİRİŞ

Tarihsel bilgiye ulaşmak mümkün müdür? Geçmişin bilgisi yalnızca kayıt altına alınmış olaylardan mı ibarettir, yoksa her tarihsel anlatı, onu kuranın düşünsel dünyasını da mı yansıtır? Bu yazıda tarihsel bilginin olanaklarını sorgularken, farklı düşünürlerin bu konudaki yaklaşımlarını kısaca ele alacağım.