Kişilik Doğuştan mı Kodlanır, Yoksa Hayat mı Öğretir? Bilim Bu Soruyu Tek Bir Cümleyle Bile Açıklayamıyor!

Kişilik…

Hepimiz ilaçların iyileştirici etkisine inanırız, ama bazen gerçek ilaç olmadan da iyileşebileceğimizi biliyor muydunuz? İşte tam burada devreye plasebo etkisi giriyor. Plasebo, farmakolojik etkisi olmayan sahte tedavilerle bile insanların semptomlarında gözlemlenen iyileşmeleri ifade ediyor. Basit bir şeker hapı, tuzlu su enjeksiyonu ya da sahte bir ameliyat bile bazen mucize gibi etki gösterebiliyor.

Peki bu nasıl mümkün oluyor? Plasebo etkisinin temelinde zihin-beden bağlantısı yatıyor. Örneğin bir hasta, tedavinin kendisine iyi geleceğine inanırsa, beyninde bu beklentiyi karşılayacak kimyasal tepkiler devreye giriyor. Ağrı hissi azalıyor, ruh hâli düzeliyor ve bazen hormon seviyeleri bile değişebiliyor. Bu etki yalnızca psikolojik değil, gerçek fizyolojik değişiklikler yaratıyor.

Sohbet yapay zekaları (ChatGPT, Gemini, Claude vb.), karşımızdaki bir insan gibi akıcı ve mantıklı yanıtlar verdiğinde, doğal olarak akıllara şu soru geliyor: Bir bilgisayar kodu yığını, karmaşık bir soruyu nasıl oluyor da anlamlı bir şekilde yanıtlayabiliyor? Cevap, Büyük Dil Modellerinde (LLM'ler) yatıyor.

Sohbet yapay zekaları "düşünmez" veya bir insan gibi "anlamaz". Onların başarısı, muazzam bir veri kümesi üzerinde eğitilmiş istatistiksel örüntü tanıma ve bir sonraki kelimeyi tahmin etme yeteneğine dayanır.

Pankreas başı kanseri, pankreasın duodenuma komşu olan baş bölgesinde gelişen, genellikle pankreatik duktal adenokarsinom kökenli, agresif seyirli bir malign tümördür. Bu hastalık, hızlı yayılım eğilimi ve geç belirti vermesi nedeniyle mortalitesi en yüksek kanser türlerinden biri olarak kabul edilir.

Pankreas başı, safra yollarının geçtiği anatomik bölge olması nedeniyle, burada gelişen bir tümör çoğu zaman erken dönemde safra akışını engelleyerek belirti verebilir. Hastalığın patolojisi, pankreatik duktal hücrelerin DNA hasarı sonucu kontrolsüz proliferasyon geliştirmesi ve çevre dokulara infiltratif büyüme göstermesine dayanır. Genetik mutasyonlar, kronik inflamasyon süreçleri ve mikrosirkülasyon bozuklukları tümörün oluşumuna katkıda bulunur.

^[1] İnsan ilişkileri, hayatta karşılaştığımız zorluklar ve olayların önceden tahmin edilememesi, çoğu kişinin hissettiği bir duygu. Belirsizlik ve karmaşıklık, yaşamın bir parçası. Bazen insanlar arasında yaşanan karmaşa ve iletişimsizlik de bu belirsizliği artırabilir.

Bununla birlikte, belirsizliklerin içinde bir anlam bulmaya çalışmak, insanların hayatlarını daha anlamlı kılabilir. Hayatın getirdiği zorluklarla yüzleşmek ve ilişkileri düzeltmeye çalışmak, sonuçta kişisel bir büyüme fırsatı sunabilir.