Tüylü arı (Bombus terrestris)
Asrın Akıncıoğlu
- Taksonomi
- Apiyoloji
- Bilimsel Adı Bombus terrestris
- Halk Arasındaki Türkçe Adı Tüylü arı
- Halk Arasındaki İngilizce Adı Buff-tailed bumblebee
- Üst Alan (Superdomain) Neomura
- Tip (Type) Ökaryotlar (Eukaryota)
- Alem (Kingdom) Hayvanlar (Animalia)
- Alt Alem (Subkingdom) Gerçek Dokulular (Eumetazoa)
- Tip (Type) Parahoxlu Hayvanlar (Parahoxozoa)
- Klad İlkin Ağızlılar (Protostomia)
- Üst Şube (Superphylum) Ekdisozoa (Ecdysozoa)
- Şube (Phylum) Eklembacaklılar (Arthropoda)
- Klad Pancrustacea
- Alt Şube (Subphylum) Altı bacaklılar (Hexapoda)
- Sınıf (Class) Böcekler (Insecta)
- Takım (Order) Zar Kanatlılar (Hymenoptera)
- Tür (Species) Tüylü arı (Bombus terrestris)
- Bu içerik, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
- Gözlem Ekle
Gözlem Bilgileri
Türkiye'de tüylü arı olarak bilinen bu türü Kırklareli/Dereköy'de ve Bartın/Güzelcehisar köyünde gözlemledik.
Tanım ve Genel Bilgiler
Kraliçe arıları 20-22 mm uzunluğa, erkekler 14-16 mm, işçi arıları ise 11-17 mm arasında uzunluğa sahiptir. İşçi arıların karın bölgesinin sonunda beyaz tüylü bir bölge bulunur, bu özelliği ile beyaz kuyruklu yaban arısı (Bombus lucorum) ile çokça karıştırılır. Diğer yandan Bombus terrestris daha kısa kıl benzeri sarı protein filamentleri daha koyu olması ile Bombus lucorum'dan ayrılır. Halbuki gerçekte bu yapılar "tüy" değildir. Çünkü böceklerde ve memelilerde tüy bulunmaz. Tüyler kuşlara (avian dinozorlara) ve ataları non-avian dinozorlara özgüdür. Torakal (göğüs) genişlikleri 2.3-6.9 mm aralığındadır. 68-754 mg ağırlığı ile oldukça ağır ve dayanıklıdır.
Evrimsel Tarih ve Taksonomi
Zar kanatlılar (Hymenoptera) takımının Apidae ailesine ait bir böcek türüdür. Ayrıca bu ailede meşhur bal arıları (Apis spp.) da bulunur. Bombus terrestris, karıncalar, arılar, yaban arıları ve testere böceklerinden oluşan Hymenoptera takımının bir parçasıdır. Bombus terrestris'in tanımlanmış 9 alt türü vardır; B. terrestris africanus, B. terrestris audax, B. terrestris calabricus, B. terrestris canariensis, B. terrestris dalmatinus, B. terrestris lusitanicus, B. terrestris sassaricus, B. terrestris terrestris ve B. terrestris xanthopus. Bu alt türlerin hepsinin farklı bir renk şeması vardır.
Fosil verileri Orta Miyosen'e Bombus arılarının varlığını göstermektedir. En yakın akrabası ortak Doğu bombus arısı (Bombus impatiens) olarak düşünülmektedir.
Ekolojik Dağılım ve Habitat
Avrupa'nın büyük bir bölümünde yaygın olarak bulunur. Türkiye'de Karadeniz, Ege ve özellikle Akdeniz bölgelerinde bulunur. Kış mevsiminde de yaşayabilmesi nedeni ile Türkiye'de en yaygın bulunan Bombus türüdür.
Davranış ve Etoloji
Kraliçe arı tarafından konak hücreye bırakılan yumurtadan gelişen larvanın olgunlaşarak pupa dönemine geçmesinden sonra olgunlaşırlar. Ana arı ve işçi arılar döllenmiş diploid yumurtadan, erkek arılar ise döllenmemiş haploid yumurtadan meydana gelir. İşçi arılar dişidir, görevleri polen, nektar toplamak ve koloniyi savunmaktır. Erkek arılar ise cinsel olgunluğa ulaştıktan sonra koloniyi terk eder ve partner arayışına girerler.
Diyet ve Metabolizma
Nektar, polen ve bitkiler ile beslenirler. Sabahın ilk ışıklarıyla yiyecek arayışına girerler, bu arayış genellikle sabah saat 7 ila 8 arasında gerçekleşir.
İnsanlarla Etkileşim ve Kültürel Referanslar
Seracılık polinasyonunda kullanılan en yaygın polinatör türdür. Kış aylarında 0 dereceden 10 dereceye kadar çalışabilen güçlü bir yapıya sahiptir. Yaz aylarında ise 30 dereceye kadar çalışabilmektedirler. Ayrıca bal arılarından daha fazla polinasyon sağladıkları için sık tercih edilirler.
Etimoloji
Latince "Bombus" gürleyen, derin ses anlamına gelmektedir. "terrestris" ise yeryüzü veya yaşanılan yer (deniz hariç) anlamını taşımaktadır. İngilizce bu türlere bumblebee denilir. Türkçe halk arasında "tüylü arı" olarak da bilinir. Aslında "tüy" sadece kuşlarda ve dinozorlarda bulunur. Memelilerde ve böceklerde "tüy" bulunmaz. Yine de halk arasındaki ismi bu şekilde kalmıştır. Aslında "yer bombus arısı" şeklinde kullanılsa daha doğru olabilir.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git-
7
-
2
-
1
-
1
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- Pierre Rasmont, et al. (2009). The Bumblebees Of Turkey. Atlas Hymenoptera. | Arşiv Bağlantısı
- Wikipedia. Bombus Terrestris. Alındığı Yer: | Arşiv Bağlantısı
- Kathleen Dogantzis, et al. (2018). Insects With Similar Social Complexity Show Convergent Patterns Of Adaptive Molecular Evolution. . | Arşiv Bağlantısı
- Fabien L. Condamine. (2015). Historical Species Losses In Bumblebee Evolution. . | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/12/2024 11:26:17 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/8112
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
