Telefon ve Tablet Gibi Cihazlardan Gelen Mavi Işık, Yaşlanma Sürecini Hızlandırabilir!
- Basın Bildirisi
- Biyogerontoloji
- Fonksiyonel Hücre Biyolojisi
Bu haber 2 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.
Önceden yapılmış çalışmalarda çok fazla ekran kullanımı, obezite ve psikolojik sorunlarla zaten ilişkilendirilmişti. Şimdi yeni bir çalışma, başka bir problemi daha tespit etti: Sirke sinekleri üzerinde yapılan çalışma, cihazlardan yayılan mavi ışığın temel hücresel işlevlerimizi etkileyebileceğini öne sürüyor. Frontiers in Aging dergisinde yayımlanan çalışmayı yürüten, Oregon State Üniversitesi Bütünleyici Biyoloji bölümü profesörü Dr. Jadwiga Giebultowicz şöyle açıklıyor: [1]
Televizyon, laptop ve telefonlar gibi her gün kullandığımız cihazlardan aşırı mavi ışığa maruz kalmanın zararlı etkileri olabilir. Cilt ve yağ hücrelerinden duyu nöronlarına kadar vücudumuzda çeşitli sayıda hücreye zarar verebilir. Mavi ışığa maruz kalan sirke sineklerinde, hücrelerin düzgünce çalışabilmesi için gerekli kimyasallar olan belirli metabolitlerin düzeylerinin değiştiğini gösteren ilk çalışma bu. Çalışmamız, aşırı mavi ışıktan kaçınmanın etkili bir yaşlanma karşıtı yöntem olduğunu ortaya koyuyor.
Işıkları Kapayın!
Oregon State Üniversitesindeki araştırmacılar, daha önce, ışığa maruz kalan sirke sineklerinin stres koruyucu genleri "aktive ettiğini" ve sürekli karanlıkta tutulanların daha uzun yaşadığını ortaya koymuştu. Giebultowicz şöyle açıklıyor:
Yüksek enerjili mavi ışığın neden sirke sineklerinde yaşlanmayı hızlandırmadan sorumlu olduğunu anlamak istedik. Bu yüzden iki hafta boyunca mavi ışığa maruz kalan sirke sinekleri ile tamamen karanlıkta tutulanların metabolit düzeylerini karşılaştırdık.
Mavi ışığa maruz kalma, araştırmacıların sinek kafalarının hücrelerinde ölçtüğü metabolit düzeylerinde önemli farklılıklara yol açtı. Araştırmacılar özellikle, metabolit süksinat düzeyleri artarken glutamat düzeylerinin azaldığını buldular. Giebultowicz şöyle söylüyor:
Süksinat, her bir hücrenin işlevi ve büyümesi için yakıt üretmede çok önemli. Mavi ışığa maruz kalındıktan sonra yüksek düzeylerde süksinat, pompada benzin olmasına rağmen arabaya girmemesine benzetilebilir. Bir diğer endişelendirici bulgu da glutamat gibi nöronların iletişiminden sorumlu molekül düzeylerinin mavi ışığa maruz kaldıktan sonra azalması.
Yaşlanmayı Hızlandırma!
Araştırmacılar tarafından kaydedilen değişimler, hücrelerin yetersiz düzeyde çalıştığını ve bunun da erken ölüme yol açabileceğini gösteriyor. Ayrıca mavi ışığın yaşlandırmayı hızlandırdığına dair diğer araştırmalar tarafından elde edilen önceki bulguları da açıklıyorlar. Giebultowicz şöyle açıklıyor:
LED'ler; telefon, laptop ve televizyon gibi cihazların ekranında ve ortam ışıklandırılmasında en çok kullanılan aydınlatma oldu. Dolayısıyla gelişmiş topluluklardaki insanlar, uyanık oldukları saaterin çoğunda LED ışıklandırmasıyla mavi ışığa maruz kalıyorlar. Sinekler ve insanların hücrelerindeki sinyal kimyasalları aynıdır. Bu yüzden mavi ışığın olumsuz etkilerinin insanlarda da görülme ihtimali var.
Gelecekte yapılacak olan çalışmalar, doğrudan insan hücreleri üzerinde çalışmayı hedefliyor. Giebultowicz şunları ekliyor:
Sinekler üzerinde oldukça güçlü bir mavi ışık kullandık. İnsanların maruz kaldığı ışık daha az yoğun. Bu yüzden zarar, aşırı belirgin olmayabilir. Bu çalışmanın sonuçları, insan hücrelerini içeren gelecek araştırmalar yapmamız gerektiğini gösteriyor. Böylece, insan hücrelerinin mavi ışığa aşırı maruz kalmaya tepki olarak enerji üretiminde yer alan metabolitlerde benzer değişiklikleri ne ölçüde gösterebileceğini belirleyebiliriz.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
12
-
8
-
4
-
4
-
3
-
2
-
2
-
2
-
1
-
0
-
0
-
0
- ^ J. Yang, et al. (2022). Chronic Blue Light Leads To Accelerated Aging In Drosophila By Impairing Energy Metabolism And Neurotransmitter Levels. Frontiers in Aging. doi: 10.3389/fragi.2022.983373. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 09/05/2025 20:35:00 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12500
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
