Tek Bir Atomun Fotoğrafı Çekildi!
Bu haber 6 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.
Yukarıdaki fotoğrafta iki elektrot arasında “soluk mavi bir nokta” görüyorsunuz. Bu nokta aslında boşlukta asılı duran bir atom ve siz onu çıplak gözle görebiliyorsunuz! Peki bu nasıl mümkün?
Gördüğümüz atom, iyon tuzağında tutulan ve lazer ışığıyla aydınlatılmış bir Stronsiyum atomu. Normalde bir atomu gözümüzle görmek elbette mümkün değil; çünkü bir Stronsiyum atomunun yarıçapı sadece 215 pikometre... Yani 1 metrenin trilyonda biri civarında. Sayısal olarak 0.000000000215 metre! Bunu çıplak gözle görmek imkansız.
Dolayısıyla, fotoğrafçılar ve kuantum fizikçileri tarafından kullanılan bir teknik kullanılarak, atom havada asılı şekilde hapsedildikten sonra, üzerine lazer düşürülüyor. Bu lazerin etkisiyle tek bir atom, ışıma yaparak etrafa ışık saçıyor. Öteki tarafta bekleyen fotoğraf makinası ise, uzun pozlama kullanarak bu az miktarda, ama lazer sayesinde, normalde Stronsiyum'un saçacağından daha yüksek miktarda olan ışığı yakalıyor. Fotoğraf makinasının sensörleri üzerine düşen ışık, yeterince uzun süre yakalandığında, tekil bir atomun fotoğrafını çekmeyi başarabiliyoruz.
Normal bir kameranın onu yakalaması ise atomun fotonları soğurup sonra yeterince uzun bir şekilde onları tekrar salmasıyla gerçekleşiyor. Yani fotoğraf makinanız ne kadar güçlü olursa olsun, durup dururken bir atomun fotoğrafını, alelade bir diğer cismin fotoğrafını çeker gibi çekemezsiniz. Burada, az önce sözünü ettiğimiz lazerli sistem kullanılarak atom fotoğraflanabilmiştir. Zaten bugüne kadar atom kümelerinin fotoğrafı bu şekilde çekilebilmekte ya da bu şekilde görüntüler yaratılabilmekteydi. Bu fotoğrafı etkileyici kılan, tek bir atomun fotoğrafının yakalanabilmiş olmasıdır.
Noktacığın (atomun) her iki yanındaki elektrotun arasındaki mesafe 2 milimetre. Bu da atomun büyüklüğünü (veya belki de küçüklüğünü) anlamak açısından bize bir ipucu sunuyor.
Fotoğraf, Oxford Üniversitesinde doktora öğrencisi olan David Nadlinger tarafından çekildi ve İngiltere’de Mühendislik ve Fiziki Bilimler Araştırma Kurulunun (Engineering and Physical Sciences Research Council) düzenlediği bilim fotoğrafları yarışmasında sahibine birincilik ödülü getirdi.
Not: Bu yazıya Twitter zinciri ile katkı sağlayan, Haydar Şahin'e teşekkür ederiz.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
İçerikle İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git- 39
- 20
- 13
- 12
- 8
- 7
- 4
- 2
- 0
- 0
- 0
- 0
- Türev İçerik Kaynağı: Science Alert | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 03/12/2024 18:27:53 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/3458
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.