Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Süperbilgisayarlar, Az Bilinen Dillerin Konuşulduğu Ülkelerde Afet Ekiplerine Yardım Edebilir!

3 dakika
1,204
Süperbilgisayarlar, Az Bilinen Dillerin Konuşulduğu Ülkelerde Afet Ekiplerine Yardım Edebilir! Hacker Noon
Tüm Reklamları Kapat

Şöyle bir düşündüğünüzde aklınızdan kaç tane dili sayabilirsiniz? On? Yirmi? Belki de otuz?

Ethnologue sitesine göre günümüzde dünya çapında konuşulan 7.099 dil bulunmakta ve bu dillerin sayısı gün geçtikçe değişmekte. Afet yardım çalışmalarında görev alan ekipler için bu sayının büyüklüğü özellikle de düşük kaynak ulaşılabilirliği olan yerlerde çalıştıklarında ezici olabiliyor.

Ohio Eyalet Üniversitesindeki bir dilbilim profesörü olan William Schuler, DARPA’nın (Defense Advanced Research Projects Agency – Savunma Bakanlığı İleri Araştırma Projeleri Dairesi) başlattığı LORELEI (Low Resource Language for Emergent Incidents – Ani Afetler için Düşük Kaynaklı Diller) adında bir projenin parçası. LORELEI programının amacı ise dilbilimciler ve tercümanların haklarında hiçbir şey bilmediği diller için bir teknoloji geliştirmek.

Tüm Reklamları Kapat

LORELEI projesinin bir parçası olan Schuler ve ekibi, afet yardım ekiplerinin hızlı yanıt vermelerini sağlamak için, Ohio Süperbilgisayar Merkezi’nde (OSC) bulunan Owens adlı süperbilgisayarı kullanarak az bilinen dillerin gramer yapısını ve kurallarını gözetim olmadan, Bayesyen istatistik metodları kullanarak öğrenebilecek bir gramer edinim algoritması tasarlamaya çalışıyor. Schuler konu hakkında şunları söylüyor:

Afet yardım çalışmalarını yönetmek için kaynaklara ulaşmamız gerek; bu kaynakların bir parçası da haber çevirileri, şehir isimlerinin bilinmesi ve oralarda neler olup bittiğini öğrenmeyi içeriyor. Yaşananları hızlıca anlamak, afet bölgesinde kullanılan dilin otomatik olarak işlenmesinden geçiyor.

Bu çözümleme modelinin bir dilin yapısını öğrenip onu sözdizimsel açıdan kullanışlı hâle getirebileceği öngörülüyor. Schuler’in söylediğine göre istatistiksel metoda dayalı gramer öğrenimi oldukça büyük miktarda hesaplama işlemi gerektiriyor. Bu yüzden de ekip, süperbilgisayarların yardımına ihtiyaç duymakta. 

Projenin bilişim kısmını yöneten doktora öğrencisi Lifeng Jin’e göre Schuler’ın ekibi tek bir güçlü sunucuyu kullanarak 10 ila 15 gramer kategorisini inceleyebiliyorlar. Bununla beraber Jin, Owens sisteminin grafik işlemcilerini kullanarak bu sayıyı büyük miktarda yükseltebiliyor. 

Grafik işlemciler, merkezi işlemcilere göre çok daha güçlü ve düşük maliyetlidir. Bilgisayarların beyni olarak kabul edilen merkezi işlemciler birkaç çekirdek ve bol miktarda önbelleğe sahip iken merkezi işlemcilerin tamamlayıcı işlem ünitesi olan grafik işlemciler yüzlerce çekirdek içeriyor. Bu da grafik işlemcilerinin aynı anda binlerce işlem yapmasına olanak sağlıyor. Böylece grafik işlemciler, mühendislik analizleri ve simülasyonları için gereken hesaplamaları oldukça hızlı bir şekilde yapabiliyorlar. Jin konu hakkında şunları söylüyor:

Tüm Reklamları Kapat

Modelin karmaşıklığını katbekat arttırabilir, 45 ila 50 kategori arasına çıkabilir ve sonuçları çok daha kısa sürede elde edebiliriz. Bu vakit tasarrufu, insanların böyle bir durumda ne yapacaklarını gerçekçi bir şekilde simüle etmemizi ve saptamamızı sağlayabilir. Kullanılan modeller gerçekten devasa, bu yüzden de eldeki hafıza miktarı kilit rol oynuyor.

İstatistiksel model de oldukça karmaşık. Modeli geliştirmek için bilgisayarda birçok hesaplama yapmamız gerekiyor. Diyelim ki elimizde bir dilden 20.000 cümle olsun, bu sayıyı grameri geliştirmek için kullanıyoruz. İşte bu noktada da OSC devreye giriyor. İlk aşamalarda grameri geliştirmek için merkezi işlemcileri kullanmaya çalıştık ama bu iş için çok yavaş oldukları ortaya çıktı. Daha sonra kodlarımızı grafik işlemcilerimizi kullanacak şekilde yeniden düzenledik ve bu, süreci ciddi anlamda hızlandırdı.

LORELEI’in amacı afet yardım operasyonlarına kısa sürede yanıt vermek olduğundan hız, proje için büyük önem taşıyor. Bu da yüksek performanslı işlemlerin kritik önem taşıdığı anlamına geliyor. Ağustos 2017’de DARPA, Afrika’daki iki gerçek felaketi simüle etmek için bir deneme çalışması yaptı. Schuler ve ekibi Owens Kümesi’nin 60 grafik işlemcisi sayesinde yedi gün içerisinde iki dilin dört gramerini inceleyerek OSC kaynaklarının proje için oluşturduğu önemi gösterdiler.

Jin’in söylediklerine göre gramerler için daha gerçekçi yapılandırmalar kullandıkça gramerlerin boyutu ve onları keşfetmek için gerekli olan işlem sayısı da artacak. Bundan dolayı da OSC’ye projenin gelecekteki evrimsel sürecinde çok daha büyük bir iş düşüyor. Schuler ise konu hakkında verdiği bilgileri şu sözleriyle bitiriyor:

Geçen her dakikanın önemli olduğu durumlarda, hızlı gramer edinimi için bütün kaynaklara çok kısa bir süre içerisinde ulaşmanız gerekiyor.
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
12
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 3
  • Bilim Budur! 3
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Muhteşem! 1
  • Umut Verici! 1
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: Phys.org | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 03/12/2024 10:37:37 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/5290

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Botanik
Nöron
Maske Takmak
Göç
Risk
Astrofizik
Analiz
Önlem
Amerika
Damar
Kuvvet
Kalp
İmmünoloji
Kalori
Gelişim
Uzay Aracı
Nükleik Asit
Üreme
Sinir Hücresi
Teleskop
Kanıt
Nadir
Antarktika
Hız
Savaş
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
R. Bishoff, et al. Süperbilgisayarlar, Az Bilinen Dillerin Konuşulduğu Ülkelerde Afet Ekiplerine Yardım Edebilir!. (1 Ocak 2018). Alındığı Tarih: 3 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/5290
Bishoff, R., Türk, A. K., Ölez, Ş. (2018, January 01). Süperbilgisayarlar, Az Bilinen Dillerin Konuşulduğu Ülkelerde Afet Ekiplerine Yardım Edebilir!. Evrim Ağacı. Retrieved December 03, 2024. from https://evrimagaci.org/s/5290
R. Bishoff, et al. “Süperbilgisayarlar, Az Bilinen Dillerin Konuşulduğu Ülkelerde Afet Ekiplerine Yardım Edebilir!.” Edited by Şule Ölez. Translated by Ahmet Kaan Türk, Evrim Ağacı, 01 Jan. 2018, https://evrimagaci.org/s/5290.
Bishoff, Ross. Türk, Ahmet Kaan. Ölez, Şule. “Süperbilgisayarlar, Az Bilinen Dillerin Konuşulduğu Ülkelerde Afet Ekiplerine Yardım Edebilir!.” Edited by Şule Ölez. Translated by Ahmet Kaan Türk. Evrim Ağacı, January 01, 2018. https://evrimagaci.org/s/5290.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close