Sulak Alanlar ve Haliçler, Ekoloji ve Yaşam İçin Neden Önemliler?
Doğayı ve canlıları tanımak, yaşam alanlarını tanımaktan geçer. Ancak günümüzde pek az insan etrafına gerçekten iyi bir bakış atarak canlıların yaşam alanlarını ve bu alanlar içerisinde birbirleriyle olan ilişkilerini inceliyor. Çok az insan ekolojik çalışmalardan haberdar ve birçok insan ekolojiyi "çevre korumacılığı"ndan ibaret sanıyor. Ancak ekoloji, bundan çok daha geniş, uçsuz bucaksız bir bilim dalı ve evrimsel biyolojinin de belki de en yakın olduğu dallardan biri. Bu sebeple ekolojiyi anlamak, evrimi anlamanın başlıca gereksinimlerinden biri. İşte bu videoda, size ekolojinin en ilginç konularından birisi olan sulak alanlar ve haliçleri anlatmaya çalışacağız.
Sulak Alanlar
Sulak alanlar, ekolojik açıdan en zengin biyomlardır. Geniş çeşitlilikte omurgasız toplulukları içerir ve bu, birçoğu sulak alanların koruyucusu olan bitki örtüsüne yuva yapan kuşların varlığını destekler. Kabuklulardan misk faresine birçok otçul; alg, tortu ve bitkileri tüketirler.
Geniş çeşitliliğe ek olarak, sulak alanların ekolojik ve ekonomik değeri, kapladıkları alana göre çok yüksektir. Sulak alanlar, su toplanması için havza sağlarlar. Sellerin şiddetini azaltırlar. Kirleticileri süzerek su kalitesini yükseltirler.
Geçmişte insanlar sulak alanları atık bölgeler olarak görmüşlerdir. Bu alanları sivrisineklerin, sineklerin ve kötü kokuların kaynağı olarak algılamışlardır. Buna bağlı olarak da sulak alanların önemli bir kısmını tarım ve ilerleme adına yok etmişlerdir. Günümüzde ise hükümetler ve özel kuruluşlar istimlak, ekonomik teşvikler ve düzenlemelerle geriye kalan sulak alanları korumaya çalışmaktadırlar.
Haliçler
Derelerin ve nehirlerin okyanus ile birleştiği yere haliç adı verilir. Haliçler genellikle çamur düzlükleri ve tuz bataklıkları denilen geniş sulak alanlarla çevrilidir. Haliçlerin değişik bölgelerinde tuzluluk oranı, tatlı sudan okyanusun tuzluluk seviyesine kadar kademeli bir şekilde değişir. Günlük olarak meydana gelen gelgitler de tuzluluk seviyesini değiştirebilir. Nehirler tarafından taşınan besin maddeleri, haliç sularını besin açısından zenginleştirir. Bu durum, haliçleri yeryüzündeki en verimli çevrelerden biri yapar.
Tuz bataklığı çimenleri, algler ve fitoplanktonlar haliçlerdeki ana üreticilerdir. Ayrıca bu çevre solucan, istiridye, yengeç ve insanlar tarafından tüketilen balık türlerini de barındırır. Birçok deniz omurgasızı ve balık türü haliçleri üreme alanı olarak kullanır ya da onlar üzerinden tatlı su habitatlarına doğru göç ederler. Ayrıca haliçler, birçok yarı-sucul omurgalı için de önemli beslenme alanlarıdır. Özellikle de su kuşları için...
Haliçler birçok ticari değeri yüksek birçok türü barındırıyor olsa da, haliçlerin çevresi ticari ve yerleşime dayalı gelişme için birincil alanlar olarak görülmektedir. Buna ek olarak haliçler, maalesef nehir akıntılarının üst kısımlarından bırakılmış atıkların toplanma noktasıdır. Buna bağlı olarak, Dünya'da çok az sayıda bozulmamış haliç habitatı kalmıştır. Büyük bir bölümü toprakla doldurma ve gelişim sebebiyle tamamen yok edilmiştir.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 3
- 2
- 2
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- Çeviri Kaynağı: Great Pacific Media | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 06/12/2024 19:20:03 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/5421
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in Great Pacific Media. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.