SpaceX'in İkinci Başarısızlığı, Başarı Yolunda Bir Diğer Büyük Adım!
- Özgün
- Uzay Fiziği
Çağımızın en önemli girişimcisi olarak kabul edilen, geleceği sıfırdan tasarlama hayalini başarıyla yerine getiren Elon Musk, CEO'su olduğu SpaceX firmasıyla uzay seyahatlerini de geliştirmek için elinden geleni yapıyor. NASA ile sık sık bir arada çalışan, devletten bağımsız özel bir şirket olan SpaceX'in şu andaki en büyük hayali, uzaya gönderdiğimiz araçları Dünya'nın kütleçekiminden kurtarmak için kullandığımız roketleri, Dünya'ya güvenle geri indirerek bu roketleri tekrar tekrar kullanabilmek. Bu sadece verimlilik ve maddiyat açısından değil, gelecekteki zorlu uzay görevlerinin başarılması ve diğer gezegenlerin kolonileştirilmesi sürecinde de müthiş öneme sahip bir çalışma.
Ancak bunu yapmak hiç kolay değil. Gerçekten. Yapılmak istenen şey, upuzun ve tonlar ağırlığındaki bir roketi, okyanus üzerindeki ufacık bir platform üzerine kusursuz bir şekilde indirebilmek... Normalde bunu nasıl yapıyorduk? Uzay araçlarını uzaya kadar götüren roketleri bırakıveriyorduk. Serbest düşmeyle Dünya'ya geri dönen roketler, okyanusa çakılarak ya parçalanıyordu ya da bir donanma gemisi tarafından alınarak müzelere gönderilmek üzere (veya üzerinde testler yapılacaksa araştırma merkezlerine göndermek üzere) karaya götürülüyordu. Yani her fırlatma, bir roketin ölümü demekti. Elon Musk ve SpaceX, bunu kökünden değiştirmek istiyor.
Ocak 2015'te Falcon 9 isimli roketle bunun ilk denemesi yapılmıştı. Deneme hüsranla sonuçlanmıştı. Tamamen otomatik olarak kendisini kontrol edebilen platforma inmeye çalışan roketi dimdik tutmaya yarayan ızgara fanlarının hidrolik sıvısı inişten önce tükenmiş, roket yana yatarak şiddetle patlamıştı. Aşağıdan bunun bir görüntüsünü görebilirsiniz:
Ancak bu, çağımızın Tony Stark'ı olan Elon Musk'ı durdurmadı. 14 Nisan 2015'te tekrardan, ikinci bir deneme yapıldı. Bu defa amaç, Uluslararası Uzay İstasyonu'na bazı malzemeler götürmekti. Çünkü NASA ilk defa bir astronotunu 1 sene boyunca İstasyon'da tutacak (normalde 6 ay veya daha kısa kalmaktadırlar) ve bu nedenle özel bazı malzemeler gerekiyor. Mesela? Mesela bir espresso makinası! İşte Dragon uzay aracı, Falcon 9 fırlatma roketi kullanılarak Uzay İstasyonu'na gönderildi. Buraya kadar ne kalkışta ne de yükselmede hiçbir hata veya sorun yok.
Dragon, Falcon 9 roketinden ayrıldıktan sonra, Falcon 9 aşağıya doğru inişe geçti. Bu sırada bazı protokoller devreye girdi ve uzay aracı, okyanus üzerindeki iniş platformuna yönlendirildi. Aslında Elon Musk'ın söylediğine göre araç teknik olarak platform üzerine başarılı bir iniş yaptı! Ancak sorun, inişten hemen sonra, inişin yeterince yumuşak olmamasından ötürü roketin yana yatarak devrilmesi ve muhtemelen arkasında pek bir şey bırakmayacak şekilde patlaması oldu. Bu patlamaya dair Musk tarafından paylaşılan ilk fotoğrafı ana görselimizde görüyorsunuz. Aşağıda da olayın bir videosu görülüyor:
Bu bir yüzeysel olarak bir başarısızlık olabilir ancak aslında doğru yöne doğru atılmış müthiş bir adım. Elon Musk ve hayalperest dünyası sayesinde insanlık hiç hayal edemeyeceği bir yöne doğru gidiyor. Bu ufak adımlar sayesinde, belki bir sonraki denemede, belki ondan sonrakilerde kusursuz bir iniş gerçekleştirilecek. Böylece geleceğin ve Dünya dışı gezegenlerin kapısı, biraz daha aralanmış olacak. Ünlü etolog (hayvan davranış bilimcisi) B. F. Skinner'ın dediği gibi:
Bir başarısızlık, her zaman bir hata demek değildir. Belki de bir insanın var olan koşullar altında yapabildiği en iyisi budur. Gerçek hata, denemekten vazgeçmektir.
Teşekkürler Elon Musk ve SpaceX! Denemeye devam!
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- K. M. Palmer. Look, It's Really Hard To Land A Rocket On A Boat, Ok?. (14 Nisan 2020). Alındığı Tarih: 14 Nisan 2020. Alındığı Yer: Wired | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 02/05/2025 19:05:15 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/3534
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
