[1][2]
Bizlerin veya makineler yardımıyla soğuk rüzgarlar veya buzullar veya okyanus akıntıları oluşturmanız herhangi bir etki yaratmaz. Çünkü ortaya çıkan sıcaklık artışı bir neden değil. Bir sonuçtur. Yani mantıksal olarak da doğru bir hareket olmaz. Bir şeyin nedenini değiştirirseniz sonucu değişir. Yani bağımsız değişkeni oluşturan şartlar değişmelidir. Soğuk hava basmak bağımlı değişkeni değiştirme işlemidir kısacası.
Küresel iklim değişikliğine yapacak çok da kuvvetli bir etkimiz yok. Çünkü küresel ısınmaya sandığımız kadar da bir etkimiz yok. Dünyanın sadece %3 ünda yaşıyoruz. Ve saldığımız gazlar sadece bizlerin ve canlıların yaşamını tehlikeli hale getiriyor. Gezegen ve iklim için herhangi bir şart değişmiyor.
İklim sanıldığı kadar çabuk değişecek bir olay değil. Binlerce yıldır da sürekli değişmiştir. Örneğin insanlığın ortaya çıktığı zamanda bile buzul çağı vardı. Ve bu buzul çağının sonunda insanlık artık daha fazla hareket imkanı bulmuş ve daha geniş alanlara yayılmıştır.
Lakin buzul çağının şöyle bir kezatı vardır. Bilindiği üzere ışığı yansıtma oranı en yüksek renk beyazdır. Ve kar beyaz renktedir. Özellikle kar yağan günlerde hava kapalı dahi olsa gözümüzü kamaştıracak bir aydınlık görürüz. Bu buzul çağınds iklimin müsade etmemesi ve gelen güneş ışınlarınında buzlar tarafından yansıtılmasıyla bir anda oldukça tabiri caizse sarpa saran bir hal alıyor.
İnsanlık olarak şöyle bir fikre düşmeyelim, ozon tabakası deliniyor bu yüzden sıcaklık artacak. Arkadaşlar ozon tabakası bir çarşaf mı ki delinsin ? Gaz delinir mi ? Kaldı ki kutuplarda ozon neredeyse yoktur. Ve oldukça büyük yarıklar vardır nedeni de soğuk havadır. Yani ozonun sıcaklık ile pek de alakası yok. Uv ışınlarını tutar. Zaten dünyaya gelem güneş ışınlarının %45 i zaten dünyaya kalır onların da %30 ısıya dönüşebilir. Kalan absorbe edilir. Ayrıca insanlık olarak saldığımuz gazlar atmosferin 2. Katına çıkabildiği bile bir tartışma konusu. Stratosferde dikey bir hareketlilik yoktur. Sadece yanal bir hava akımı vardır.
Küresel iklim değişikliğine bizler bir şey yapamayız. Sandığımız kadar güçlü değiliz. Zaten de olacak bir olaydı. Ve daha önce birçok kez de oldu. Ama dünyanın ısınmasını değil de soğumasını istiyorsak çok daha basit bir işlem yapılabilir. Lakin kaş yapayım derken göz çıkarmayı bırakın adamı öldürebiliriz.
Şöyle ki, volkanik hareketlerden ortaya çıkan sülfürdioksit ve kükürtdioksit gibi gazlar havada ışığa karşı ayna görevi görebilir. Lakin bu gaz salınımı traposferde kalırsa bitkilerin ve yağışların etkisiyle havada çok uzun süre kalamazlar. Ancak kuvvetli bir patlamada bu gazlar patlamanın etkisi ve basıncı ile stratosfere taşınırsa işte o zaman oldukça etkili bir iş ortaya çıkar. Çünkü stratosferden başka bir yere kolay kolay çıkamayacak ve meterolojik olay da olmayacağı için bundan etkilenmesi daha da güç olacaktır. Burda insanlık olarak madem dünyayı soğutmak istiyoruz ki bence manasız bir çok sakat bir işlem olur. Stratosfere, volkanizmadan çıkan gazları bir uçak veya füze yardımı ile salarsak çok da ekonomik ve çok daha etkili bir olay olacaktır.
Aksi halde pervanelermiş vs şekilde soğuk hava basmak, ortaya çıkan soğuk, havadaki özellikle sıcak bölgelerdeki bağıl nemi ve taşınabilir nemi düşürecek ve yağışa neden olacaktır. Bu da birçok yaşam formunu bir süre sonra etkiler kaldı ki ekonomik hiç olmayacaktır. Veya nükleer bir füze yardımıyla stratosferin üst kısımlarına güzel bir atışla bu iklimi yine ciddi derecede değiştirebiliriz. Marsın iklimini ayarlamada bu plan ve fikir gündemde...
Kaynaklar
- TÜBİTAK. (2019). Volkanik Patlamalar. Volkanik Patlamalar nasıl oluşur. | Arşiv Bağlantısı
- O.Ketenoğlu, et al. (2022). Küresel İklim Değişikliği. Küresel ısınma ve iklim değişikliği. | Arşiv Bağlantısı
