Ya herkes renkleri farklı görüyorsa?

Sadece küçük farklar var diye düşünülüyor, ama hiçbir zaman kesin olarak bilemeyiz. Çünkü herkes zihninin içerisinde yalnız, deneyimlerimizi tam anlamıyla başkalarına anlatamıyoruz. İlgili video linki bırakıyorum.^[1]

İlk cümlenizi "Karanlık = Işık olmaması = Renk olmaması" şeklinde gülünç bir formüle çevirdim izninizle. Gözümüzü kapatmamız örneğinizi de "Beynimizin algılayabildiği hiçbir ışık girdisi olmayan bir durum" şeklinde kabul ettiğinizi anlıyorum. Bu duruma da Karanlık demiş olduk.

İlk cümlenizde Karanlık = Renk olmaması demiştik. Oysa son cümlenizde renk olmaması durumuna bir renk atfettik ve Karanlık Görüntüsüne Siyah Renk demiş olduk.

Görüntü dediğimiz şey, beynimizin ışık sinyallerini algılayıp bunu işleyebileceği şekilde yorumlamasıdır. Bu soruda yaptığımız varsayımlara göre, hepimizde aynı görüntü olmasından kastımız aslında hepimizde aynı şekilde görüntü olmamasıdır. Bu olayın sizin bilincinizde cereyan etme şekliyle benim bilincimde cereyan etme şeklini ise birbiriyle kıyaslamanın maalesef bir yolu yoktur. Çünkü Kualia Probleminin klasik örneği olan "Senin kırmızınla benim kırmızım aynı mı?" sorusunu aynı şekilde "Senin karanlığınla benim karanlığım aynı mı?" sorusuna uyarlayabiliriz. Evet ikimizde de ışık yok, dolayısı ile renk yok (aslında varsayımımızda buna siyah renk dedik). Ancak bu durum sizin algınızda benim algımda olduğundan farklı bir şekilde cereyan ediyor olabilir. Sonuçta aynı renkteki bir objeye bakarken ikimizin de retinasına aynı dalga boyuna sahip radyasyon çarpıyor. Yine olay beynimizin kendi içinde bunu nasıl yorumladığına kalıyor. Bunu anekdodal anlatımla ortaya koymanın da bilinen bir yolu maalesef yok. Ben size sorayım, benim siyah dediğim görüntü ya sizin beyaz dediğiniz görüntüyse? Benim beynim aynı girdiyi o şekilde yorumluyorsa? Bunu bilebilir miyiz?

Sorunuza kısa cevap vermek gerekirse: Evet, siyah rengi aynı şekilde görüyor olabiliriz. Ancak bugünkü bilim ve teknolojiyle bunu bilemeyiz.

Her insan renkleri aynı görür ve aynı şekilde algılar.

Renkler tehdit, güvenli alan, güvenilir yiyecek gibi unsurları belirtmek için kullanılan bir iletişim aracıdır. Her insanin veya başka bir canlının renkleri farklı algılaması veya ayırt edememesi bu ortak iletişimi engelleyebilir. Bu da bir dezavantaj olduğu için evrim sayesinde elenmiştir.

Ancak bazı hastalıklar nedeniyle renkleri ayırt edememe ve hatalı görme durumları oluşabilir.

Dediğine net cevap verilemez. Ama öyleyse hiçbir şey genel olarak bilinemez demektir , renkle kalmaz. Bu daha çok sofistler gibi. "İnsan her şeyin ölçüsüdür." Senin hissettiğin soğuk ve benim hissettiğim nereden baksan farklı olabilir. O zaman için herkes için geçerli bir doğrudan söz edilemez. Ama eğer öyleyse bu renk farklı görme olayı her renk gördüğümüz nesne de geçerli midir ? Belki bize belirli nesneler olduğu halinde ki renginde gözükebilirdi, eğer öyle olmasa bile bilim bu şekilde bir nesne tasarlayabilirdi ve herkes ortak ne gördüğünü söyler ve diğer farklı renkli gördüğü nesneler ile karşılaştırırdı ve sorunun cevabı olduğunu öğrenebilirdi. Bu bir şey getirmez ve kanıtlamaz ben sadece bir düşünce deneyi gerçekleştirdim ve en az sorunuz kadar cevabimda ki düşünce deneyi de bir ihtimal. 

Başka bir eleştiri daha getirilebilir. Ludwig wittgenstein bunu reddederdi. Sarıya asla kırmızı denilenemezdi. Sarı da kırmızı gözükemezdi. Yani dilin bir anlamı olduğu için bu mümkün olamazdı.

Buna "Qualia" diye bir isim veriliyor felsefede. Yani ifade edilemeyen, fiziksel özellikleri dışında her bir kişide uyandırdığı ham duygu. Çünkü bizde bir duygu da uyandırıyor renkler. Mesela doğuştan kör birisine kırmızı anlatmaya çalıştığında "sıcak" gibi ifadeler kullanıldığı gözlenmiş. Şimdilik bu Qualia dilin yetersizliği ile açıklanıyor.