Uçuk Virüsü Kullanılarak Kanser Tedavisi Mümkün mü?

Sadece uçuk virusu değil(HSV-1) başka virus türleri kullanılarak da bu tarz çalışmalar mevcuttur. Neoplastik hücrelere affinite gösteren yada göstermesi için tasarlanan viruslara onkolitik virus, bu virusların tedavi amaçlı kullanılmasına ise onkolitik viroterapi denmektedir.

Bu bağlamda Temmuz 2019 itibarıyla, Onkolitik viruslar üzerinde^[6[7][8]] 118 klinik çalışma mevcuttur. Bugüne kadar 13 çeşit virüs araştırılmıştır ve çoğu onkolitik adenovirüsler ve Herpesviruslar üzerine yapılan çalışmalar mevcuttur.

Onkolitik viroterapi, virüsler üzerinde çeşitli gen manipülasyon teknikleri kullanılarak amaca özel yeniden programlamayı ve bu tasarlanmış virüsleri vücuttaki malign tümör hücrelerini bulabilen ve yok edebilen terapötik ajanlara dönüştürmeyi hedefleyen bir tedavi yöntemidir. Bu teknik, hekimlerin ilaç ya da cerrahi kullanmak yerine, bir hastanın hücrelerine bir gen yerleştirerek bir bozukluğu tedavi etmesine izin verebilir( Kanserli hücrelerin bağışıklık sistemi tarafından hedef alınmasının sağlanması amacıyla da kullanılabilir) ya da direk kanser hücresini hedef olarak onun yok edilmesi amaçlanabilir.

Virusların kanser hücrelerine afinite gösterebileceğine ait veriler 19. yüzyılın başlarında tesadüfen elde edilmiştir. Bir takım neoplastik oluşumların canlıda sebepsiz gerilemesi bilim insanlarında merak uyandıran bir hal halini almıştı. Yapılan araştırmalar sonucunda viral bir enfeksiyon sonrası tümör hacimlerinde azalma olduğu tespit edilmiştir. Böylece virüslerin neoplastik dokuları hedef alabildiği fikri ortaya çıkmıştır. İlk viroterapötik çalışmalar 1950'lerde Dr. Chester M. Southam tarafından gerçekleştirilmiştir, Southam Batı Nil Virüsü'nü potansiyel bir viroterapi ajanı olarak test etmiş ve deneysel olarak kanser vakalarında kullanmıştır^[1].

Sizin bahsettiğiniz uçuğa sebebiyet veren etken HSV-1 virusudur. Bu etken kanser hücrelerine seçici bir şekilde saldırmak amacıyla rekombinant DNA teknolojisi ile tasarlanan ilk ve en çok çalışılan virüslerden biridir. Ayrıca ameliyat edilemeyen melanoma tedavisinde kullanılan, Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından Talimogene laherparepvec (T-VEC) ismiyle onaylanan ilk onkolotik virustur.^[2]

HSV'nin bir takım özellikleri herpesvirusları onkolitik virus oluşturma açısından çekici bir vektör haline getirmektedir. Birincisi, nörotropizmasına rağmen, HSV reseptör çeşitliliği yüzünden farklı konakçı hücreleri enfekte etme yeteneğine sahiptir.^[3] Ikincisi, çoğalmasını durdurmuş hücrelerde çoğalabilir ve transgenik ürünlerini mükemmel verimlilikle ifade eder. Üçüncüsü, HSV-1, 152 kb’lık, lineer, çift iplikli DNA genomuna sahiptir ve yaklaşık 80 proteini kodlamaya yetecek büyüklüktedir. Büyük bir genoma sahip olan HSV'nin 30 kb kadarı manipulasyona açıktır ve bu genom kültürlenmiş hücrelerde çoğalırken büyümesi için gerekli olmayan birçok genide kodlar. Bu durum küçük gen uzunluğuna sahip virusların aksine araştırmacıların simplex virusunun çoğalma yeteneğine kritik bir zarar vermeden onkolitik aktiviteyi arttırmak için genomu manipüle etmesine izin verir.^[9] Son olarak Retrovirüslerden farklı olarak, HSV, genomunu hücresel genomla birleştirmez (provirus), böylece ek mutajenez konusundaki endişeleri azaltır.^[10]

Genel olarak Onkolitik virüsler (OV'ler) kanser tedavisinde alternatif olabilecek güçlü yeni terapötik ajanlardır. Ayrıca son 50 yılda, immünoterapi alanında çoklu malignitelere karşı etkili bir terapötik seçenek olarak da ortaya çıkmıştır. Bu yaklaşım normal neoplastik olmayan konakçı hücreleri korurken ve aynı zamanda antitümör bağışıklığını geri kazandırırken tümör dokularında seçici olarak çoğalmak ve lize etmek üzere tasarlanabilen OV'ler, tümörlerin tedavisi için yeni bir immünoterapötik yaklaşım da sunar. Bununla birlikte, kapsamlı araştırmalara rağmen, onkolitik viroterapi solid tümörlere karşı sınırlı etkinlik göstermektedir.^[11] Virusun tropizminde hedefleme, genetik düzenleme, viral uygulama platformları, OV tabanlı gen terapisi ve kombinasyon stratejilerindeki son gelişmeler, onkolojide onkolitik viroterapi uygulamalarını genişletme potansiyeline sahiptir.