Türkler’in tarih boyunca çeşitli alfabeleri olmuştur, Türkler’in tarih sahnesine çıkışları bir çok tarihçinin ön görümüyle MÖ 30. yüzyıl ila MS 6. yüzyıl Urheimat ve Sprachbund ayrışmasına kadar olan süre içerisinde ortaya çıktıklarını ön görmektedirler. Ön-Türkler (Proto-Türkler) hakkında çoğunlukla bu kavram kullanılmıştır. Ön-Türkler dediğimiz kavram Türkçe konuşan toplulukların atasını kapsayan tanımdır. Şu an için kesin olmamak ile birlikte Türkler’in tarih sahenesine MÖ 5000 ile 4000 yılları ve daha da geçmiş tarihler arasında olduğuda düşünülmektedir.
Tarihi kaynaklar ve arkeolojik kazılarda Ön-Türkler’in kullandığı alfebeleri ile ilgili yazılı bir kaynak bulunmamıştır zira Ön-Türkler göçebe halde yaşayan çarpık topluluklardan ve gruplardan oluştukları için günümüze dair yazılı metinleri olmamıştır. Çoğunlukla göç ettikleri yerlere çeşitli oyma ve resimler ile Göktürk Yazıtlarında bulunan birkaç yazıttaki izlerin birbirine birebir benzediği görülmektedir. Türk Dil Tarihi araştırmacılarının araştırmalarına göre Türkler’in ilk alfabesi’nin harflerden ziyade betimleyici izlerden oluşan taş ve kayalara oyulan, anıt mezar taşlarına çizilen yüz simalarından simgeler olduğunu araştırmalarının sonunda ulaşmışlardır. Çin topraklarının kuzeyinde yerleşmeye başlayan türk topluluklarının kullandıkları diller Antik Çin dillerine benzerlik göstersede çoğunlukla çince ile harmanlanmış runik alfebelerinden oluşmaktaydı. Zamanla MÖ. 220 yılında Hiung-nu (Büyük Hun İmpratorluğu)’nun tarih sahnesine girmesi ile birlikte ilk resmi türkçe dili olan Hiung-nu dili ortaya çıkmıştır. Runik alfebesini benimseyen tamgalar ile (Göktürk alfabesinde olduğu gibi) her runik işaretinin belirli anlam ve ifadeleri vardı. Türkçe dili zamanla gelişirek ve ayrışarak runik alfebeside değişmiş yerini Göktürk Devleti kurulunca Orhun Alfabelerine bırakmıştır.
Kaynaklar
- A. V. Gabain, et al. (1959). Eski Türkçe’nin Yazı Dili. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten, sf: 311-329. | Arşiv Bağlantısı
- E. Öğretmeni. Runik Alfabe. (4 Ağustos 2013). Alındığı Tarih: 19 Kasım 2024. Alındığı Yer: Türk Dili ve Edebiyatı | Arşiv Bağlantısı