Eğer tümör etkeni telomeraz enzimini inhibe ediyorsa böylelikle telomerler kısalmıyorsa telomeraz enziminin normal bir canlıda inhibe edilip yaşam süresinin uzatılması mümkün müdür?
Öncelikle şunları açıklığa kavuşturalım. Telomerler kromozomların tekrarlayan DNA dizlierini ve proteinler barındıran uç bölgeleridir. Telomeraz enzimi ise telomerleri sentezler ve telomerlerin bakımlarını sağlarlar. Kök hücreler ve kanser hücreleri gibi sürekli bölünen hücrelerde telomerazlar aktiftir(1). Ancak çoğu hücrede bu enzim çalışmaz, telomerler kritik bir seviyede kısaldığında hücreler bölünmeyi durduru ve bu sebeple de yaşlanırız (tabi ki yaşlanmanın tek sebebi değildir.). Normal hücrelerin telomerlerinin her bölünmede kısalması ve belli bir uzunlukta durmasına Hayflick Limiti (fenomeni) denir (2).
Yani sorunun cevabı hayır tümör hürcrelerinde genellikle telomer boyu değişmez ve bu onlara sonsuz bölünme yeteneği sağlar. Bu hücreler bu kadar hızlı bölünürken bunların kısalmamasının sebebi ise telomeraz enzimidir.Şunu da belirtmeliyim ki nasıl ki bir hücrenin bölünme hızı ne kadar çok olursa olsun ile DNA'sının kopyalanması asla bu hızın gerisinde kalmaz ve DNA'sı kısalmaz (bölünme işlemi kromozomların tamamının kopyalandığı kontrol edilip doğrulanmadığı sürece ilerlemez) aynı şekilde eğer bir hücrede telomeraz enzimi aktifse bu hücrenin de bölünmesi kromozomlarınun ucundaki telomerlerin boyları gereken uzunluğa tamamlanmadan başlamaz.
Tümörlü hücrelerde de diğer hücrelerdeki gibi telomer boyları kısalır ve sonunda hücre ölür. Tümörün kötü olmasının sebebi de budur. Hücreler kontrolsüzce telomerlerini kısaltıp ölürler. Konuyla ilgili Evrim Ağacı'ndan bir videoyu paylaşıyorum. Sorunuzun cevabı da videoda verilmiş.
