Ödüllü Soru Televizyonda ki haber kanallarında neden ilk önce siyaset haberleri yerine bilim ve kültür haberleri verilmiyor?

Maslow büyük adam!

Bütün mesele ihtiyaçlar hiyerarşisinde. Ve ne yazık ki ülkemiz üzre üçüncü dünya, gelişmekte olan yahut geri bıraktırılmış şeklinde hangi tanımlamayı uygun görürseniz görün, ülkelerde ve hala en ilkel hali ile hayatta kalma ve soyun devamı garanti altına alınmadığından başattır.

Bunun siyaset terminolojisindeki karşılığı alt yapıdır ve ekonomi olarak ifade edilir. Yani insanın sınırsız ihtiyaçlarına yönelik dönemine göre sınırlı her tür üretim, dağıtım ve tüketim süreci.

Bunun ikinci aşaması ise buna tabi olan ve yine alt yapının bir ara aşaması olan siyaset gelir. Yani neyin, kim için, ne kadar ve ne şekilde üretileceğinin; nasıl bölüşüleceğinin karar süreçleridir.

İşte gerek evrimsel biyolojide ve karikatürize edilmiş hali ile “aç ayı oynamaz” ifadesinde kendini bulan şekli ile, gerekse sosyo-poitikada türümüzü bugüne taşıyan ekonomik altyapı argümanları gereği ve alt yapı olmadan üst yapının aşamaları olan kültür, bilim, sanat, edebiyat ve düşünce alanının inşa edilemeyeceği gerçeği bunun temel sebebidir.

Bu, tıpkı bir bina için temel ve zemin kat olmadan diğer katların çıkılamayacağı gerçeği kadar bilimsel, somut ve çarpıcıdır. Zira Maslow da “İhtiyaçlar Hiyerarşisi” nde bunu anlatmaya çalışır.

Yani bütün mesele öncelik meselesi. Ya da daha açık bir ifade ile daha oraya çok yolumuz var…

Bu, bunun kimilerince ve güç üzerinden bilerek ve isteyerek ötelenmediği, görmezden gelinmediği, engellenmediği anlamına gelmez.

İşte burada da karşımıza çıkan şey, bir zamanlar Kıta Avrupasındaki Engisizyondan çok da farklı değil. Ve evet dört yüz yıl sürmüştür. Adı ortaçağdır, karanlıktır ve fakat aydınlığa yenilmiştir. Her karanlığın aydınlığa mutlak surette yenilgisinin kaçınılmazlığı gibi.

Kanıt mı: Evrimimiz…

Bu olsaydı ne mi olurdu?

“Mahlukat” sınavında en çetin “mülakatı” ve aydınlığa yol alacak şekilde geçmiş olurduk. Gerisi üretim deryası, hem de her alanda. Bu coğrafyada bu potansiyel hep vardı ve hala var. Sevgiyle…

Açık konuşmak gerekirse, bu konu benim de zaman zaman kafamı kurcalayan bir şey. Televizyonda haberleri açıyorsun; daha ilk dakikada karşına çıkan şey ya bir siyasetçinin başka birine laf atması, ya da bir tartışma, bir kriz... Sanki dünyada olup biten her şey sadece buymuş gibi. Oysa bilimde, kültürde, sanatta gerçekten çok değerli şeyler oluyor. Ama nedense bunlar ya haberlerin en sonunda kısaca geçiliyor ya da hiç yer bulamıyor.

Neden böyle dersen, cevabı basit ama düşündürücü: çünkü siyaset daha çok izleniyor. Medya da izlenme oranlarına, reytinge odaklanıyor. Siyaset dediğimiz şey genellikle tartışma, çatışma, taraf tutma gibi duyguları tetikliyor. İnsanlar bunları izlerken ya sinirleniyor, ya desteklediği tarafı heyecanla savunuyor. Yani ekran başında kalıyor. O yüzden kanallar da önce siyaseti veriyor, çünkü işin sonunda izlenme kazancı var.

Ama şöyle düşün: haberler her gün bir bilimsel gelişmeyle, kültürel bir etkinlikle, yeni bir kitapla ya da genç bir öğrencinin başarısıyla başlasa... Ne olurdu? Bence toplumun bakışı değişirdi. İnsanlar ilham alırdı, çocuklar siyasetçiden değil bilim insanından örnek alırdı. Merak artardı, üretme isteği çoğalırdı. İnsanlar "kimin kimi suçladığını" değil, "kimin neyi başardığını" konuşmaya başlardı. Bu bile başlı başına bir dönüşüm olurdu.

Aslında haberlerin sırası, topluma verilen önceliklerin bir yansıması. Yani bize “önemli olan budur” mesajı veriliyor her akşam. Ve biz yıllardır önceliği siyasete veriyoruz. Sonra da toplum neden bu kadar karamsar, neden bu kadar gergin diye soruyoruz.

Ben isterdim ki bir gün haberler şu cümleyle başlasın: “Bugün umut verici üç gelişmeyle başlıyoruz.”

Olur mu? Olur. Ama bunun olması için sadece izleyici değil, bizlerin de sorgulayan, isteyen, yön gösteren bireyler olması gerekiyor. Yoksa aynı yüzler, aynı tartışmalar dönüp durmaya devam eder.

Neden böyle dersen, cevabı basit ama düşündürücü: çünkü siyaset daha çok izleniyor. Medya da izlenme oranlarına, reytinge odaklanıyor. Siyaset dediğimiz şey genellikle tartışma, çatışma, taraf tutma gibi duyguları tetikliyor. İnsanlar bunları izlerken ya sinirleniyor, ya desteklediği tarafı heyecanla savunuyor.