Tanrı'nın varlığı, "kesin olarak bilinebilir" ya da "kesin olarak bilinemez" midir?

Tanrı'nın varlığı, "kesin olarak bilinebilir" ya da "kesin olarak bilinemez" midir? Tanrı metafizik bir kavramdır. Metafizik zaten kelime anlamı ile fizik ötesidir. Yaptığımız bütün gözlemler, içinde bulunduğumuz bütün etkileşimler fizikseldir.

Sorunuza cevap verebilmek için bilgi felsefesinden faydalanabiliriz. Bilmek nasıl olur sorusunu sormalıyız. Bilginin kaynağı nedir? Metafizik kavramlara inanan insanlar derler ki bilginin kaynağı/kaynaklarından biri fiziksel dünyamızın ötesindedir. İnanmayan insanlar ise "Hayır efendim, bilginin kaynağı fizikseldir." der.

Ben açıkçası kendimi ikinci grupta görmekteyim. Bir insanın bilgi kaynağının varlığına inanması bana garip gelir. İnanç bilinmeyen konularda olabilir sonuçta. Bir insan bilgi kaynağı, bilgi veren yani bilmeyi sağlayan kaynağı da bilmek durumundadır. Metafizik kavramlar aslında bizim algılayabileceğimiz dünyanın ötesinde olması ile bile bilme yoluyla ulaşılamaz bir konumda bulunur. Ancak varlığına inanılabilir. Bu durumda metafizik kavramlar bilinemeyeceği, ancak varlığına ve etkilerine inanılabileceği için bilgi ve bilmenin kaynağı olamaz.

Sorunuza gelelim. En başta da dediğim gibi tanrı metafizik bir kavram olduğu için bilinebilmesi değil inanılabilmesi gerekilir. Bilinmesi metafizik bağlamında çok da mantıklı olabileceğini düşünmüyorum.

Ama dikkat edin, tanrı bilinebilir mi diye sorduğumuzda bir tanrı ideasına sahip olmamız gerek. Tanrı bilinebilir mi sorusu da, "Bu ideayı karşılayan metafizik bir varlık bulunabilir mi?" sorusuna döner. Ancak bana anlaşılmaz gelen şudur: İnsan tanrıyı algılayamaz ve inanır, peki insan nasıl bilemediği bir tanrının ideasını doğru şekilde oluşturabilir ki?

Oluşturamaz! Bundan sebep insanın tanrı arayışı kör bir insanın kırmızı rengini araması gibidir.

Bana kalırsa bu soru biraz öznel. Bu konuda bir bilgimiz henüz yok, bilim Tanrı(lar)'nın var olup olmadığını gösteremedi. Ve bence bunu yapmaya çalışmak saçma ve anlamsız olur. Ayrıca bilim asla hiçbir şeyi Tanlı(lar)'ya bağlamaz.

Tanrı(lar)'nın varlığı (veya yokluğu) bence hiçbir zaman ispatlanamaz.

İyi günler dilerim.

Tanrının ne olduğunu bilmeden ona ulaşıp ulaşamayacağımızı bilmek mümkün mü? Öncelikle tanrının ne olduğunu bilmemiz gerekiyor daha sonrasında nasıl ulaşabileceğimizi. Kullanabileceğimiz yolları da seçtikten sonra yorum yapabiliriz. Tanrı içi boş bir kavramdır ve herkes kendi inancı ile bu kavramı doldurur. Kimi tanrı evrendir der kimi tanrı ilk nedendir der kimileri sonsuz kudrette kusursuz bir yaratıcı der. Ancak tanrı ile ilgili olan verilerimiz inançtan öteye gitmez.

Tanrıya "x" diyelim. Bir problem düşünelim ancak bu problemi çözdüğümüz zaman bize cevabı gösterecek herhangi bir kaynak yok. Bundan dolayı biz problemi çözsek bile cevaptan hiçbir zaman emin olamayız. Bu durumda doğru cevabı bulduğumuzu düşünebiliriz, doğru cevabı bulduğunu düşünen kişilere bakıp cevaplarının yanlış olduğunu söyleyebiliriz, cevaba hiçbir zaman ulaşamayacağımızı söyleyebiliriz, problemin çok saçma olduğunu söyleyebiliriz, problemin eksik olduğunu söyleyip yeni bir eleman (x elemanı) eklememiz gerektiğini de düşünebiliriz. Bir çok şey söyleyebiliriz. Bunlardan biri doğru olabilir veya hepsi yanlış olabilir. (Belki birden fazla doğru vardır.)

Diyelim ki biz problemin eksik olduğunu düşünen bir kişiyiz ve eleman eklememiz gerektiğini düşünüyoruz. x bir bilinmeyen ve bizi x'e götürecek denklemin ne olduğunu bilmiyoruz. Bir çok denklem deniyoruz ve bazılarımız bu denklem doğrudur diyip "İşte buldum, x bu!" diyoruz. Ancak bu denklemin doğru olduğunu söyleyebilecek biri yok, x'in olup olmadığını söyleyen biri yok, x'e ulaşıp ulaşamayacağımızı söyleyen biri yok.

Anlatmak istediğim şu tanrının varlığı hakkında herhangi bir şey (inançtan öte) bilmiyoruz ve bilinip bilinemeyeceğini dahi bilmiyoruz/bilemeyeceğiz. İyi günler.

Öznel bir soru. O yüzden cevabı kişiden kişiye göre değişir. Ama bana sorarsan Tanrı bilinebilir. Çünkü dünyanın başka başka yerlerinden aynı emirleri veren Peygamberlerin tesadüf olması çok güç. Aynı anda diğer kutsal kitaplarda bahsedilen "Son peygamber" den sonra da peygamber gelmemesi buna küçük bir kanıt olabilir.

Tanrının bilinebilir olduğuna inanıyorum. İnanan kişiler için kutsal kitaplar insanlar ile yaratıcı arasında bir etkileşim olduğuna işarettir. Ayrıca insan fiziksel yanı ile değil, tanrıyı bilebilecekse ruhu ile bilebilir bence.