Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Onurcan Burak Gez
Üye 28 Şubat 1 Cevap
0

Surinam kurbağasını evrim gerçekten açıklayamıyor mu?

Sosyal medyada gördüğüm ekli paylaşımın doğruluğu nedir? Bir açıklaması varsa paylaşabilir misiniz?
331 görüntülenme
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap
Sena Küçükkıvanç
Sağlık sektöründe editörüm 28 Şubat

Bu tarz saçmalıklara itibar etmeyin. Dünyamızda hayalperestlik ve inanç arasındaki ince çizgiyi yıkan belirli canlılar da vardır... O yüzden bu canlıları önemsememek gerekiyor. Hepsinin tek derdi insanların inançları üzerinden para kazanmak.

Surinam kurbağasının üreme yöntemi son derece sıra dışıdır ve verilen bilgi doğrudur (üst bilgi): Dişi kurbağa yumurtalarını sırtında taşır ve gelişimlerini sırt derisinin altında tamamlar. Çiftleşme sırasında erkek ve dişi su içinde karmaşık bir “dans” sergiler. Bu esnada dişi, partiler halinde (genellikle 3-10 arası) yumurta bırakır; erkek kurbağa döllerken yumurtaları dişinin şişkinleşmiş sırtına yerleştirir. Yapışkan olan yumurtalar sadece dişinin sırtına tutunur (erkeğin bedenine ya da diğer yumurtalara yapışmaz). Döllenmeden sonraki ilk birkaç saat içinde bu yumurtalar dişinin sırt derisine gömülmeye başlar. Deri hücreleri yumurtaların etrafını sararak bal peteği benzeri küçük cepler (her yumurta için bir odacık) oluşturur. Yumurtalar bu ceplerin içinde gelişirken, anne kurbağanın derisi üzerlerinde koruyucu bir kapak oluşturur. Embriyolar dış ortamda serbest bir larva (iribaş) evresi geçirmez; doğrudan anne sırtındaki ceplerde metamorfoz geçirirler. Gelişim süresince embriyolar bir iribaş kuyruğu bile geliştirir, ancak bu yapı sadece ceplerde oksijen alımı için geçici olarak kullanılır ve çıkmadan önce kaybolur. Yaklaşık 3-5 ay (12-20 hafta) sonra yavrular, anne sırtındaki cepleri yırtarak minyatür birer kara kurbağası (toadlet) halinde dışarı çıkarlar.[1] Yeni doğan Surinam kurbağaları yaklaşık 2–3 cm boyundadır ve görünüm olarak ebeveynlerinin küçük bir kopyasıdır. Doğumdan sonra anne kurbağa sırtındaki ölü deri tabakasını döker ve bir sonraki üreme döngüsüne hazır hale gelir. Bu yöntem sayesinde, gelişim süresince yumurtalar ve hassas embriyolar yırtıcılardan ve sert dış koşullardan korunmuş olur. Yani Surinam kurbağası, yavrularını sırtında canlı olarak doğuran bir tür gibi görünmektedir, ancak teknik olarak yumurtlama gerçekleşir; sadece yumurtalar anne vücudunda güvenli bir kuluçka dönemi geçirir.

Öncelikle bu üreme yöntemi evrimsel bir istisna değildir – amfibilere baktığımızda farklı türlerde yumurtaları koruma yönünde evrimleşmiş çeşitli ara formlar görülür. Surinam kurbağasının ait olduğu Pipidae familyasında, Eski Dünya’daki akraba türler (ör. Xenopus cinsi Afrika pençeli kurbağaları) yumurtalarını suya bırakır ve larvaları suda gelişir. Oysa Yeni Dünya’da yaşayan Pipa cinsi kurbağalarda (Surinam kurbağası bu cinsin bir üyesidir) yavru bakımına yönelik yeni bir adaptasyon ortaya çıkmıştır: Yumurtalar dişinin sırtına yapışarak ve deriye gömülerek gelişir.[2] Yani bu özellik, Pipa soyunda atalarından farklılaşarak evrimleşmiş bir üreme stratejisidir. Bu evrimin ardında doğal seçilimle gelen avantajlar yatmaktadır: Yumurta ve embriyoların annenin vücudu tarafından korunması, özellikle yırtıcıların çok olduğu veya çevre koşullarının zorlu olduğu ortamlarda, daha fazla sayıda yavrunun hayatta kalmasını sağlar. Nitekim bilim insanları, Surinam kurbağasının yaşadığı bataklık ve gölcük ortamlarında yumurtaları sırtında taşımayı uygun bir adaptasyon olarak görmektedir. Örneğin, Brezilya’nın kurak mevsiminde su birikintilerinin geçici olduğu bölgelerde yaşayan Pipa carvalhoi türünde, bu yöntem kısıtlı su kaynaklarına uyum sağlayarak çok sayıda yavrunun hızla gelişip yayılmasına yardımcı olabilir. Anne sırtındaki cepler, embriyolara su içindeki serbest yumurtalara kıyasla daha kararlı ve güvenli bir mikro-ortam sağlar; bu da evrimsel süreçte güçlü bir seçilim avantajı oluşturmuş olabilir.

Tüm Reklamları Kapat

Evrimsel açıdan bu sistemin ortaya çıkışına dair ara basamaklar olduğuna dair kanıtlar mevcuttur. Örneğin Surinam kurbağasının yakın akrabaları incelendiğinde, farklı Pipa türlerinin biraz değişik üreme şekilleri gösterdiği bulunmuştur. Pipa carvalhoi gibi bazı türler, yumurtaları anne sırtında kuluçkaya yatırsa da, embriyolar iribaş (larva) evresine ulaştığında anne derisindeki cepleri terk edip suya geçer ve metamorfozlarını suda tamamlar. Buna karşın Surinam kurbağası (P. pipa), embriyolarını suya hiç bırakmadan doğrudan tam biçimli kara kurbağacıklar olarak doğurur. Bu farklılık bize Pipa cinsi içinde evrimsel bir geçiş olduğunu gösterir: Önce yumurtaların bir süreliğine sırtında taşındığı, ancak larva evresinin suda devam ettiği bir aşama, ardından embriyoların tam dönüşümünü anne üzerinde tamamladığı aşama. Bu, söz konusu üreme sisteminin birdenbire değil, kademeli değişikliklerle evrimleşebileceğine işaret eder. Benzer şekilde, Pipa dışındaki diğer bazı kurbağalar da yumurtalarını taşımaya yönelik çeşitli adaptasyonlar geliştirmiştir. Örneğin Güney Amerika’daki “keseli kurbağalar” (Hemiphractidae familyası) dişilerinin sırtında ya sabit bir kese içinde ya da açıkta yumurta taşıyarak kuluçka yapar. Gastrotheca gibi türlerde dişinin sırt derisinde kapalı bir kese (marsupium) oluşur ve yumurtalar burada gelişir. Hemiphractus ve Stefania cinsi kurbağalarda ise dişinin sırtında her bir embriyo için ayrı bir çukur (depresyon) oluşur; bu çukurlar zengin kan damarı içeriğine sahiptir ve embriyoları besler.

Bu canlıların yaşam şekillerini yanlış anlamak ve onları kendi fikirlerimizi desteklemek ya da reddetmek için araç haline getirmek, bilime karşı yapılan büyük bir haksızlıktır. Bilim, doğanın karmaşık sistemlerini anlamak için objektif ve kanıta dayalı bir yaklaşımı benimser; ideolojik görüşlere dayalı, yüzeysel yargılamalara prim vermez. Evrimsel süreçlerin bilimsel olarak ortaya konmuş, kanıtlarla desteklenmiş gerçekler olduğunu kabul etmek yerine, bu süreçleri çarpıtarak ya da inkâr ederek insanların inançları üzerinden manipülasyon yapmak kabul edilemezdir. Surinam kurbağasının üreme yöntemi, doğanın evrimsel süreçlerle adım adım geliştirdiği harika bir adaptasyon örneğidir ve bunu basitçe "tesadüf" ya da "imkânsız" olarak nitelendirmek bilime yönelik bilinçli bir saldırıdır. Bilimin ilerleyişini durdurmaya veya onu kendi ideolojik çıkarlarına alet etmeye çalışan bu yaklaşım, gerçeğe karşı yapılan açık bir ihlal ve topluma karşı sorumsuzca bir tutumdur. Artık bu tür yüzeysel söylemlerin ötesine geçip bilimsel gerçeklerle, gerçek kanıtlarla yüzleşmeli ve bilimin ışığında doğayı anlamaya çalışmalılar. Bu tür gerçek dışı iddiaları ve bilim dışı tavırları kesin bir dille reddedip, bilime saygılı ve objektif bakışı benimsemek toplumumuzun ortak sorumluluğudur.

Bilim karşısında cehaleti gururla savunanların, gerçeklerle yüzleşmek yerine kendi hayal dünyalarında boğulmaya devam etmeleri, insanlığın gelişimini engellemeye çalışan zavallı bir çırpınıştan başka bir şey değildir.

105 görüntülenme

Kaynaklar

  1. S. Preisler. Evolution Puts On The Best Freak Show Going. (27 Mayıs 2016). Alındığı Tarih: 28 Şubat 2025. Alındığı Yer: Nautilus | Arşiv Bağlantısı
  2. T. L. Fernandes, et al. (2011). Carrying Progeny On The Back: Reproduction In The Brazilian Aquatic Frog Pipa Carvalhoi. South American Journal of Herpetology, sf: 161-176. doi: 10.2994/057.006.0302. | Arşiv Bağlantısı
16
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.

Bize Ulaşın

ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close