Stres Anında Kaybolan Hisler ve Zaman Algısı: Neden ve Nasıl Baş Edilebilir?
Merhaba, stres anlarında yaşanılan hissizlik aslında beynimizin bir yorumudur. Stresin şiddetine göre sempatik sinir sistemi, parasempatik sistemi baskılar ve bedenimiz mücadele moduna geçer. Bu modda zaman algımız bozulur, duygular bastırılır ve dikkatimiz yalnızca tehdide odaklanır. Çünkü o anda duygular ya da zaman değil, hayatta kalmak önceliklidir.
Bahsettiğiniz hissizlik hali, zamanın yavaşlaması, çevrenin sessizleşmesi ve acı hissinin azalması gibi belirtilerle birlikte geldiğinde, bu panik atağın sınırına işaret edebilir. Ancak bu durum aşılabilir. Beynimiz, tehlikeyi algıladığında öğrenme kapasitemiz düşer. Bu nedenle stresle başa çıkmayı stres anında değil, öncesinde öğrenmemiz gerekir.
Stresle başa çıkmanın en etkili yollarından biri, hazırlığı sakin anlarda yapmaktır. Sempatik sistem aktifken zaman gibi soyut kavramları kavramakta zorlanırız. Bu yüzden saat gibi somut nesneler, stres anında beynimizin algılayabileceği bir dayanak haline gelir. Hem zaman duygusunu somutlaştırır hem de zihni oyalayarak paniği bastırır.
Stres anında düşünceler durma noktasına gelebilir. Bu, evrimsel olarak mantıklıdır; beden kaçmaya ya da savaşmaya hazırlanır. Ancak modern insan için düşünce, çoğu zaman hayatta kalmaktan daha değerlidir. Bu yüzden beyne içinde bulunduğu durumun bir tehdit olmadığını hatırlatmak gerekir. Stresi tetikleyen şeyi kabullenmek, sempatik sistemi devre dışı bırakmak için güçlü bir adımdır.
Kısaca, ne zaman stres altında kalırsan, kendine şu cümleyi söyleyerek başla: “Bu bir sorun değil.” Derin bir nefes al ve kalp hızının yavaşlamasına izin ver. Bu, parasempatik sistemin devreye girmesini sağlar. Rahatladığında, bastırılmış duyguların da yeniden yüzeye çıkar.
