Güzel bir soru. Ama çok geniş kapsamlı anlaşabilir bir soru aynı zamanda.
Öncelikle robotlaşma neyi kapsıyor?
Endüstri 3.0 ve 4.0 daki endüstrisel robotları mı?
Transhümanizm deki insanla doğrudan bağlanabilirliği olan implantları mı?
Yoksa yapay zeka ve algoritmaları mı?
Yoksa hayatımızın her alanının hem dijitalleşmesi hemde robot hizmetçi, robot evcil hayvan gibi robotlaşması mı?
Ben hepsini genel anlamda ele alıp şahsi fikrimi belirtmek istiyorum.
Soru diyor ki: üst sınır getirilmeli midir?
Bu soru etik sebepler mi soruluyor?
Yoksa ekonomik sebeplerle mi?
Etik sebepler ise bunlar tamamen öznel görüşlerdir. Siz robotları sevmezsiniz ama ben severim. Kime göre etik neye göre etik?
Ekonomik sebepler ise amacı; önce bir ön bilgi verelim.
Robotlaşma günümüzde işsizliğin en temel sebeplerinden biridir. Yakın zamanda pek çok iş dalının yapay zeka ve veri algoritmaları yüzünden yok olacağı düşünülüyor. İnsanlığın kalesi olduğu düşünülen sanat bile yapay zeka tarafından son derece iyi performanslarla yeniden yorumlanıyor. Bugün tablo çizen (dall-e), müzik yapan, kitap yazan (ChatGPT) programlar var. En az insanlar kadar iyi iş çıkarıyorlar. E bu işsizsizlik için sebep değilde nedir diye sorabilirsiniz.
4. Endüstri devrimine giriyoruz. İnsanlık için kitlesel bir iş(lev)sizlik gündemde. Bunun dezavantajları olduğu gibi avantajları da olabilir ama.
Örneğin yakın gelecekte insan emeğinin bazı alanlarda inanılmaz değer kaybedeceği (fiziksel güç gerektiren ve hiçbir nitelik gerektirmeyen garsonluk, hizmetçilik, temizlik görevlisi, inşaat işçisi vb) alanlar yok olacak. Bu alanlarda çalışacak insanlar olsa bile çok ama çok ama çok düşük bir ücretle çalışacaklar. Çünkü talebin büyük çoğunluğunu otonom robotlar sağlayacak. Yine aynı şekilde ezbere öğretilen bilgilerle yavaş ilerleyen tıp ta yakın zamanda otonom robotların işi olucak. Eczacılıkta aynı şekilde. Peki ama insanlar ne iş yapacak?
Bu noktada CEO, Yönetim Kurulu Başkanı, Girişimciler gibi 4. Düzey ekonomik öneme sahip kişiler için yüksek bir talep olacak. Çünkü ekonomi 4.0 çağında önemli olan işgücü değil, işgücü gayet ucuz olucak. Eğer bir fikriniz varsa fabrika açmanıza gerek bile olmayacak. Herşeyi otonom fabrikalar sizin için halledecek. Hemde çok küçük bir ücretle. Önemli olan kaliteli ürün tasarımı, yönetimsel yetenekler, pazarlama stratejileri gibi detaylar olucak. Daha az fiziksel iş yapıp daha çok zihinsel iş yapacağız. Dolayısıyla iş standartlarımız yükselecek. Ama böyle bir dünyaya şuan girdik bile. Dünya genelinde bu kadar ağır bir işsizliğin olmasının , dev şirketlerin binlerce işçi kovmasının sebebi ne sizce?
O yüzden kendini 21. Yüzyıl yetkinlikleri konusunda geliştiren kişiler için kaliteli bir yaşam bekleniyor. Bu konuda kendinizi geliştirseniz iyi olur. Şuanda Tokyo gibi şehirlerde robotlar uzun zamandır garsonluk, kasiyerlik, fabrika işçiliği, hizmetçilik gibi işler yapıyorlar. Bu çok yakında tüm dünyaya yayılacak.
Teknoloji onu verimli kullanan uluslar için harika bir nimet. Ama değişime inat edenler için çok kötü bir şey.
Bu konuda Hararinin şu sözü çok önemli.
"Belkide çocuklarınıza bulunduğunuz ülkeye göre eleştirel ve analitik düşünmeyi, yada en hızı şekilde silah çekmeyi öğretmelisiniz"
Sizce Türkiye'de biz hangisini yapmalıyız?
[1][2]
Kaynaklar
- Yuval Noah harari. Homodeus.
- Prof Dr Orhan Erkut. (). Tedx Yetkinlikler Video.